Covid-19 Salgını Sırasında Hastaneye Yatan Çocukların Ebeveynlerinin Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Kaygı ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 202 - 214, 30.09.2023

Gözdenur Tanrıkulu , Burcu Ceylan

https://doi.org/10.52538/iduhes.1108666

Öz

Küresel salgın olan Covid-19 ; tıbbi, psikolojik, sosyal yönden olumsuz etkileri olmuştur. Çocukların herhangi bir nedenle hastaneye yatışları ebeveynler üzerinde olumsuz ve derin etkileri bulunmaktadır. Hastalığın akut veya kronik olması, seyri, hastanede kalım süresi, hayatı tehdit edici olması çocuğun ve ebeveynin hastaneye yatmaya tepkisini etkileyebilmektedir. Covid-19 salgınına bağlı vaka, ölüm sayılarının artışı ve hastaneye yatış ebeveynlerde ayrıca olumsuz psikolojik etkiler yaratmaktadır. Bu çalışma, Covid-19 salgını sırasında hastaneye yatan çocukların ebeveynlerinin belirsizliğe tahammülsüzlük, kaygı ve yaşam kalitesinin belirlenmesi amacı ile 147 ebeveyn ile tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Çalışmada Bilgi Formu, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12), Spielberger Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri (STAI), Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi Anketi (SF-36) kullanılmıştır. Veriler sayı ve yüzde olarak özetlenmiş, ölçek puan ortalamalarının bağımsız değişkenler ile karşılaştırılmasında Indipendent T testi ve One Way Anova testlerinden yararlanılmıştır. Ebeveynlerin BTÖ-12 ölçek puan ortalaması 40.88±5.63, durumluluk kaygı ölçeği puan ortalaması 50.67±7.01, süreklilik kaygı ölçeği puan ortalaması ise 52.55±5.72’dir. Yaş ile DKÖ,SKÖ ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği ağrı alt boyutu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Kaygı algısını 7-9 arasında puanlayanlar ebeveynlerin DKÖ, SKÖ ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği fiziksel fonksiyon alt boyut puan ortalamaları yüksek olduğunu bulunmuştur. Sonuç olarak Covid-19 salgını devam etmekte olup belirsizlik sürmektedir. Bu da ebeveynlerin yaşam kalitesini ve kaygı durumlarını etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Belirsizlik, Covid-19, çocuk, ebeveyn, kaygı, yaşam kalitesi

Evaluation of the Relationship between Intolerance of Uncertainty, Anxiety, and Quality of Life of Parents of Hospitalized Children During the Covid-19 Outbreak

Öz

The global epidemic Covid-19 ; It has had negative medical, psychological and social effects. Hospitalization of children for any reason has negative and profound effects on parents. Whether the disease is acute or chronic, its course, length of hospital stay, and life-threatening may affect the child's and parent's response to hospitalization. The increase in the number of cases, deaths and hospitalizations due to the Covid-19 epidemic also create negative psychological effects on parents. This descriptive study was conducted with 147 parents to determine the intolerance of uncertainty, anxiety and quality of life of parents of children hospitalized during the Covid-19 epidemic. Information Form, Intolerance of Uncertainty Scale (BST-12), Spielberger State and Trait Anxiety Inventory (STAI), Health-Related Quality of Life Questionnaire (SF-36) were used in the study. The data were summarized as numbers and percentages, and the Indipendent T test and One Way Anova tests were used to compare the scale mean scores with the independent variables. The parents' BTS-12 scale score average was 40.88±5.63, the state anxiety scale mean score was 50.67±7.01, and the trait anxiety scale mean score was 52.55±5.72. A significant relationship was found between age and the pain sub-dimension of DQS, SKQ and SF-36 quality of life scale. Those who scored the perception of anxiety between 7 and 9 had higher physical function sub-dimension mean scores of the parents' DQS, SKO and SF-36 quality of life scales. As a result, the Covid-19 epidemic continues and uncertainty continues. This affects the quality of life and anxiety of parents.

Anahtar Kelimeler

Uncertainty, Covid-19, child, parent, anxiety, quality of life

Kaynakça

• Global research on coronavirus disease (Covid-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/global-research-on-novel-coronavirus-2019-ncov Erişim Tarihi: 18.07.2020.
• Madbahavi, I., Sarka, RM., & Kadakol, N. (2020). Covid-19 a Review, Monaldi Arch Chest Dis, 14, 90(2), 248-258.
• Harapan, H., Itoh, N., Yufika, A., & Winarda, W. (2020). Coronovirus Disease 2019 (Covid-19): A literatüre Review. Journal of Infection and Public Health, 13(5), 667-673.
• Freeman, MP. (2020). Covid-19 From a Psychiatry Perspective: Meeting the Challenges. J Clin Psychiatry, 31,81(2), 20ed13358.
• Torales, J., O’Higgins, M., Castaldellimaia, JM., & Ventriglio, A. (2020). The outbreak of Covid-19 coronavirus and its impact on global mental health. Int J Soc Psychiatry, 66(4), 317-320.
• Yahya, AS., Khawaja, S., & Chukwuna, J. (2020). The Impact of Covid-19 in Psychiatry. Prim Care Companion CNS Disord, 16, 22(2),20l02627.
• Liu, X., & Wu, X. (2021). Psychological characteristics of parents in a Paediatric Outpatient during the SARS-CoV-2 Epidemic. Psychology, Health & Medicine, 26 (1), 114-118.
• Ferreira, DCS., Oliveira, WL., Delabrida, ZNC., Faro, A., & Cerqueira-Santos, E. (2020). Intolerance of uncertainty and mental health in Brazil during the Covid-19 pandemic. Suma Psicológica 27(1), 62-69.
• Erçetin, ŞŞ., Potas, N., Açıkalın, ŞN., Sarnıç Ulaşlı, S., Çevik, MS., Görgülü, D. (2020). Covid-19 Pandemı̇sı̇’nı̇n Yaşam Kalı̇tesı̇ne Etkı̇sı̇: 30 Mart -5 Nı̇san 2020 (İstanbul, Ankara, Konya İlleri Örneği). Uluslararası Bilim Derneği Raporu 2020,1-40.
• Wilson, EM., Megel, EM., Enenbach, L., & Carlson, LK. (2010). The Voices of Children: Stories About Hospitalization. Journal of Pediatric Health Care, 24(2), 95-102.
• Fisher, JM., & Broome, EM. (2011). Parent-Provider Communication During Hospitalization. Journal of Pediatric Nursing, 26, 58-69.
• Günay, O., Sevinç, N., & Aslantaş, EE. (2017). Hastanede Yatan Çocukların Annelerinde Durumluluk ve Sürekli Anksiyete Düzeyi ve İlişkili Faktörler.Turk J Public Health, 15(3),176-186.
• Children and Covid-19 State Data Report A joint report from the American Academy of Pediatrics and the Children’s Hospital Association Summary of publicly reported data from 49 states, NYC, DC, PR, and GU, Version: 1/7/21.
• Çelebi, A., Aytekin, A., Küçükoğlu, S., & Çelebioğlu, A. (2015). Hastanede Yatan Çocuk ve Oyun. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 5(3),156-160.
• Balasubramanıan, S., Rao, NM., Goenka, A., Roderick, M. Et all. (2020). Coronavirus Disease 2019 (Covid-19) in Children - What We Know So Far and What We Do Not.Indıan Pedıatrıcs, 57, 435-442.
• Brown, SM., Doom, JR., Lechuga-Peña, S., Watamura, SE., & Koppels, T. (2020). Stress and parenting during the global Covid-19 pandemic. Child Abuse Negl, Dec;110(Pt 2):1-14.
• Özdamar K. (2013). Araştırmalar. Spss ile İstatistik.9.Baskı. Nisan Kitapevi. Sy:83-95.
• Taşcıoğlu, G., Beyazıt, U., Ayhan, AB., (2017). Hastanede Tedavi Gören Çocukların Ebeveynlerinde Bakım Verme Yükünün İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 10-19.
• Özdamar K. (2013). Araştırmalar. Spss ile İstatistik.9.Baskı. Nisan Kitapevi. Sy:244-255.
• Sarıçam, H., Erguvan, FM., Akın, A., & Akça, MŞ. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-157.
• Öner, N., & Le Compte, A. (1983). Süreksiz durumluk /sürekli kaygı envanteri el kitabı. 1. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayını, 1-26.
• Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Fişek G., Ölmez, N., & Memiş A. (1999). Kısa Form-36 (KF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve tedavi dergisi, 12(2),102-106.
• Öztürk, Y., Özyurt, G., Görmez, V., Aslankaya, ZD., Baykara, HB., Ekinci, Ö., & Akay, AP. (2021). Covid-19 Salgının Çocukların Yeme Düzeni ve Ebeveynlerin Kaygı Düzeyi Üzerindeki Etkileri: Çok Merkezli Bir Çalışma. Turk J Child Adolesc Ment Health, 28(1), 14-18.
• Tull, MT., Barbano, AC., Scamaldo, KM., Richmond, JM., Edmonds, KA., Rose, JP., & Gratz, KL. (2020). The prospective influence of Covid-19 affective risk assessments and intolerance of uncertainty on later dimensions of health anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 75,102290, 1-8.
• Sauer, KS., Jungmann, SM., & Witthöft, M. (2020). Emotional and Behavioral Consequences of the Covid-19 Pandemic: The Role of Health Anxiety, Intolerance of Uncertainty, and Distress (In)Tolerance. Int. J. Environ. Res. Public Health, 17, 7241 1-18.
• Rettie, H., & Daniels, J. (2020). Coping and Tolerance of Uncertainty: Predictors and Mediators of Mental Health During the Covid-19 Pandemic. American Psychologist. Advance online publication, 76(3),427-437.
• Kasapoğlu, F. (2020). Covid-19 salgını sürecinde kaygı ile maneviyat, psikolojik sağlamlık ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Turkish Studies, 15(4), 599-614.
• Ferreira, LN., Pereira, LN., da Fé Brás, M., & Ilchuk, K. (2021). Quality of life under the Covid-19 quarantine. Qual Life Res, 30(5),1389-1405.
• Çölgeçen, Y., & Çölgeçen, H. (2020). Covid-19 pandemisine bağlı yaşanan kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Turkish Studies, 15(4), 261-275.
• Göksu, Ö., & Kumcağız, H. (2020). Covid-19 salgınında bireylerde algılanan stres düzeyi ve kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 463-479.
• Memiş Doğan, M., & Düzel, B. (2020). Covid-19 özelinde korku-kaygı düzeyleri. Turkish Studies, 15(4), 739-752.
• Cullen, W., Gulati, G., & Kelly, B.D. (2020). Mental health in the Covid-19 pandemic. QJM: An International Journal of Medicine, 113(5), 311-312.
• Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., & Xu, Y. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the Covid-19 epidemic: implications and policy recommendations. General Psychiatry, 33(2),1-3.
• Panda, PK., Gupta, J., Chowdhury, SR., Kumar, R., Meena, AK., Madaan, P., Sharawat, IK., Gulati, S. (2021). Psychological and Behavioral Impact of Lockdown and Quarantine Measures for Covid-19 Pandemic on Children, Adolescents and Caregivers: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Trop Pediatr, 29, 67(1), 1-13.
• Avşaroğlu, S. (2012). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan anne-babaların kaygı düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 9,1, 533-547.
• Arden, MA., & Chilcot, J. (2020). Health psychology and the coronavirus (Covid-19 ) global pandemic: A call for research. British Journal of Health Psychology, 1-2.
• Uzark, K., Jones, K., Slusher, J., Limbers, CA., Burwinkle, TM., & Varni, JW. (2008). Quality of Life in Children With Heart Disease as Perceived by Children and Parents. Pediatrics, 121 (5), 1060–1067.
• Vasilopoulou, E., & Nisbet, J. (2016). The quality of life of parents of children with autism spectrum disorder: A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 23,36-49.
• Ali, U., Bharuchi, V., Ali, NG., & Jafri, SK. (2021). Assessing the Quality of Life of Parents of Children With Disabilities Using WHOQoL BREF During Covid-19 Pandemic. Frontiers in Rehabilitation Sciences, 24,1-9.
• Turan, M., & Yayan, E. (2021). Metabolik Sorunu Olan Çocuğun Ebeveynlerinin Bakım Yükünün Algılanan Sosyal Destek ve Yaşam Kalitelerine Etkisinin İncelenmesi Acıbadem Univ. Sağlık Bilim. Derg., 12(2),445-451.
• Çelik, Ş., & Çak, E. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinin Aile Üzerine Etkisi. Gevher Nesibe Tıp ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(11), 43-49.
• Hakan, A. V. A. N., & Güngör, S. (2021) Covid -19 Pandemisinin Geç Adölesanların Duygu Durumlarına ve Yaşam Kalitesine Etkisi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(3), 168-179.