Evde Hasta Bakımı Programı Öğrencilerine Hasta Mahremiyeti Konusunda Verilen Eğitimin Etkisinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 326 - 336, 30.09.2023

Sümeyye Akçoban

https://doi.org/10.52538/iduhes.1237695

Öz

Hasta mahremiyeti, hasta ya da sağlıklı bireyin tanı, tedavi ve sağlık bakım esnasında sağlık hizmeti aldığı bireylere açıklamak zorunda kaldığı ancak; toplumdaki diğer bireylerden gizli tutulmasını istediği yaşam alanıdır. Dolayısıyla sağlık ekibinde tüm personelin bu konuda dikkatli olması önemlidir. Bu araştırmada amaç, evde hasta bakımı programı öğrencilerine hasta mahremiyeti konusunda verilen eğitimin etkisinin belirlenmesidir. Yarı deneysel olarak tasarlanan araştırma Ekim 2022-Ocak 2023 tarihleri arasında bir meslek yüksekokulunun evde hasta bakımı programı öğrencileri (n=30) ile klinik uygulama alanlarında yürütüldü. Öğrencilere yüz yüze ve hasta başında hasta mahremiyeti ile ilgili eğitim verildi. Veriler, “Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Hasta Mahremiyet Ölçeği” ile eğitim öncesi ve sonrası değerlendirme ile toplandı. Öğrencilerin eğitim öncesi %20’sinin, eğitim sonrası ise %83.3’ünün hasta mahremiyeti hakkında bilgi sahibi olduğu bulundu. Öğrencilerin eğitim sonrası Hasta Mahremiyet Ölçeği’nden aldıkları puanın eğitim öncesi aldıkları puana göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Hasta mahremiyeti konusunda evde hasta bakımı programı öğrencilerine verilen eğitimin hasta mahremiyetine özen gösterme durumunu arttırdığı belirlendi. Hasta mahremiyet eğitiminin öğrencilerin öğrenimleri süresince teorik ve uygulamalı olarak verilmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hasta, mahremiyet, hasta hakları, eğitim

Destekleyen Kurum

Destekleyen heerhangi bir kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

-

Determining The Effect of Education Given to Home Patient Care Program Students on Patient Privacy

Öz

Patient privacy is the patient's or healthy individual's obligation to disclose to the individuals receiving health care services during diagnosis, treatment and health care; It is the living space that he wants to be kept secret from other individuals in the society. Therefore, it is important that all personnel in the healthcare team be careful about this issue. The aim of this study is to determine the effect of the education given to the students of the home care program on patient privacy. The study, which was designed as a quasi-experimental study, was carried out in clinical practice areas with home patient care program students (n=30) of a vocational school between October 2022 and January 2023. Students were given face-to-face and bedside training on patient privacy. Data were collected by pre- and post-education evaluation with the "Student Descriptive Information Form" and the "Patient Privacy Scale". It was found that 20% of the students before the training and 83.3% after the training had knowledge about patient privacy. It was determined that the scores the students got from the Patient Privacy Scale after the education were statistically significantly higher than the scores they got before the education (p<0.05). It was determined that the education given to the students of the home patient care program on patient privacy increased the attention to patient privacy. It is thought that it would be beneficial to provide patient privacy education both theoretically and practically during the students' education.

Anahtar Kelimeler

Patients, privacy, patient rights, vocational education

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Ak, B., Tanrıkulu, F., Gündoğdu, H., Yılmaz, D., Öner, Ö., Ziyai, N. Y., Erol, F., Dikmen, Y. (2021). Cultural Viewpoints of Nursing Students on Patient Privacy: A Qualitative Study. Journal of Religion and Health, 60(1), 188–201. https://doi.org/10.1007/S10943-020-01062-Z
• Aktan, G., Zaybak, A., Eser, I. (2020). İntörn Hemşirelerin Hasta Mahremiyetini Koruma ve Sürdürme Durumları ve Etkileyen Faktörler. Journal of Education and Research in Nursing, 18(4), 396–401. https://doi.org/10.5152/jern.2021.43799
• Atasever, İ., Özçırpan, Ç. Y. (2022). Öğrenci Hemşirelerin Gözüyle Perinatal Kliniklerde Hasta Mahremiyeti: Nitel Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 16(1), 63-78. https://doi.org/10.46483/deuhfed.969605
• Bahar, A., Özgürbüz, N., Taşkin Erdem, D., Hilal Dulkara, G. (2022). Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerinin Hasta Mahremiyeti Bilincine İlişkin Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 118–129. https://doi.org/10.51123/jgehes.2022.49
• Buldan, Ö., Arslan, S. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin Empati Düzeyi ile Mahremiyet Bilinci Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 13(2), 318-29. https://doi.org/10.5336/nurses.2020-78050
• Büyük, E. T., Ünaldı, BN. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılıkları ile kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunmasına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(4), 198-210.
• Candan, M., Bilgili, N. (2018). Hemşire ve Ebelerin Hasta Mahremiyetine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 34–43.
• Demir, H., Özyaral, O., Biçer, İ., Aydın, O. A. (2021). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Hasta Mahremiyeti Konusundaki Tutumları. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(1), 23–30.
• Güneş Aktan, G., Eşer, İ., Kocaçal, E. (2019). Hemşirelerin Hasta Mahremiyetini Koruma ve Sürdürme Durumları ile Etkileyen Faktörler. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(4), 301–305. https://doi.org/10.5222/HEAD.2019.301
• Kızılcık Özkan, Z., Eyi, S., Mayda, Z. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Hasta Mahremiyetini Korumaya Yönelik Davranışlarının Belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 312–320.
• Korkmaz, S., Uzunses, N. (2019). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin, Sağlık Sektöründe Yaşanan Etik Dışı Davranışları Algılama Düzeylerinin Araştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 5(2), 126–138.
• Kucukkelepce, G. E., Kucukkelepce, D. S., Aslan, S. (2021). Investigation of the relationship between nursing students' privacy consciousness and attitudes towards patient privacy. International Journal of Caring Sciences, 14(3), 1713.
• Olğun, S., Yıldırım, B. (2019). Evde Hasta Bakımı Programı Öğrencilerinin Öğrenim Gördükleri Programa İlişkin Görüş ve Beklentileri. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(2), 9–13.
• Öner, K., Özkan, B. (2020). Sağlık Meslek Yüksekokulunda Evde Hasta Bakımı Okuyan Öğrencilerin Mesleklerinden Beklentileri Nelerdir? ASHD, 19(1), 5–12.
• Öztürk, D., Eyüboğlu, G., Göçmen Baykara, Z. (2022). Üniversite Öğrencilerinin Mahremiyet Bilinci. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(4), 68–77.
• Özturk, H., Bahçecik, N., Özçelik, K. S. (2014). The development of the patient privacy scale in nursing. Nursing Ethics, 21(7), 812–828.
• Öztürk, H., K.Özçelik, S., Bahçeci̇k, N. (2014). Hemşirelerin Hasta Mahremiyetine Özen Gösterme Durumu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(3), 19–31.
• Ozturk, H., Sayligil, O., Musmul, A., Acar, N. E., Saylıgil, O. (2018). The Perception of Privacy in the Emergency Department: Medical Faculty Hospital as a Case in Point. Konuralp Tıp Dergisi, 10(1), 26–33. https://doi.org/10.18521/ktd.356832
• Özyaral, O., Biçer, İ., Aydın, O. A. (2021). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Hasta Mahremiyeti Konusundaki Tutumları. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(1), 23–30.
• Poorchangizi, B., Borhani, F., Abbaszadeh, A., Mirzaee, M., Farokhzadian, J. (2019). The importance of professional values from nursing students’ perspective. BMC Nursing, 18(1), 1–7. https://doi.org/10.1186/S12912-019-0351-1
• Sert, G., Alıcı, S., Yıldırım, N., Gayef, A., Tapan, B. (2015). Bir vakıf üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin hasta hakları konusundaki görüşlerinin değerlendirilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 98–102. https://doi.org/10.5455/SAD.2015131441356792
• Shen, N., Bernier, T., Sequeira, L., Strauss, J., Silver, M. P., Carter-Langford, A., Wiljer, D. (2019). Understanding the patient privacy perspective on health information exchange: A systematic review. International Journal of Medical Informatics, 125, 1–12. https://doi.org/10.1016/J.IJMEDINF.2019.01.014
• Soysal, A., Kuşcu, F. N. (2018). Hasta Hakları : Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 101–110.
• Thomas, S., AP, B. (2018). Patients’ and Health Care Personnel’s Perception of Patient Privacy. International Journal of Health Sciences and Research (IJHSR) International Journal of Health Sciences & Research (Www.Ijhsr.Org), 8(5), 175.
• Tosun, H., Aksoy, N. (2019). Ebelik Uygulamalarında Mahremiyet. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi / Journal of Health Professionals Research, 1(1), 21–27.
• Zengin, O., Hasgül, E. (2019). Evde Hasta Bakım Programı Öğrencilerinin Etik Duyarlılıkları ve Hasta Hakları Bilgi Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 19(1), 44–53.