SİVİL TOPLUM YAPILANMASINDA KİMLİK ÇEŞİTLİLİĞİNE ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 191 - 204

Didem Doğanyılmaz Duman , Gökhan Duman , Cansel Uslu

https://doi.org/10.61349/iesbad.1783557

Öz

Bu makale, kimlik farklılıklarının modern sivil toplumdaki ikili rolünü eleştirel bir bakış açısıyla incelemekte ve bu farklılıkların hem çatışmayı tetikleyebileceğini hem de zenginleşmeye yol açabileceğini savunmaktadır. Hobbes, Locke, Rousseau ve Rawls'un klasik siyaset teorilerinin yanı sıra Appiah, Bhabha ve Butler gibi akademisyenlerin çağdaş içgörülerinden yararlanan çalışma, kimliğin doğa durumundan dijital ve küreselleşmiş bağlamlardaki mevcut tezahürüne kadar geçirdiği evrimin izini sürüyor. Kültürel anlatılar, tarihsel deneyimler ve modern iletişim teknolojilerinin aracılığı ile şekillenen kimliğin akışkan ve ilişkisel doğasının, bireysel benlik algısı ile kolektif tanınma arasında nasıl dinamik bir etkileşim yarattığını araştırıyor. Analiz, kimliğin siyasallaşmasının toplumsal bölünmeleri şiddetlendirip çatışmalara yol açabileceğini, ancak kapsayıcı siyasi uygulamalar, uyarlanabilir kültürel kurumlar ve yenilikçi dijital yönetişimin bu farklılıkları kültürel zenginlik ve demokratik yenilenme kaynaklarına dönüştürme potansiyeline sahip olduğunu vurgulamaktadır. Makale, teorik çerçeveleri çağdaş toplumsal hareketler ve dijital medya çalışmalarından elde edilen ampirik kanıtlarla bütünleştirerek kimlik, iktidar ve siyasetin, sivil toplumun değişen manzarasını şekillendirmek için nasıl kesiştiğine dair incelikli bir anlayışa katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kimlik , Sivil toplum , Çeşitlilik , Çatışma

Etik Beyan

Bu çalışma 11-13 Ekim 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilen I. Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Sempozyumu'nda "Sivil Toplumda Kimlik Farklılıkları: Çatışma mı Zenginlik mi?" başlığıyla sunulan özet bildirinin, genişletilmiş ve güncellenmiş halidir. Bu bilgi, yazar bilgisinin anonimliğini riske atacağından, bu aşamada dosyaya eklenmemiştir.

A CRITICAL OVERVIEW OF IDENTITY DIVERSITY IN THE STRUCTURE OF CIVIL SOCIETY

Öz

This article critically examines the dual role of identity differences in modern civil society, arguing that these differences can both instigate conflict and catalyze enrichment. Drawing on classical political theories from Hobbes, Locke, Rousseau, and Rawls, alongside contemporary insights from scholars such as Appiah, Bhabha, and Butler, the study traces the evolution of identity from the state of nature to its current manifestation within digital and globalized contexts. It explores how the fluid and relational nature of identity—shaped by cultural narratives, historical experiences, and mediated by modern communication technologies—creates a dynamic interplay between individual self-conception and collective recognition. The analysis underscores that while the politicization of identity may exacerbate social divisions and lead to conflicts, inclusive political practices, adaptive cultural institutions, and innovative digital governance have the potential to transform these differences into sources of cultural enrichment and democratic renewal. By integrating theoretical frameworks with empirical evidence from contemporary social movements and digital media studies, the article contributes to a nuanced understanding of how identity, power, and politics intersect to shape the evolving landscape of civil society.

Anahtar Kelimeler

Identity , Civil society , Diversity , Conflict

Kaynakça

• Avcil, C. (2022). Yeni Toplumsal Hareketlerde Kimlik Taleplerinin Dönüşümü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 11 (2), 1089-1112. - https://doi.org/10.15869/itobiad.1071744
• Aytepe, O. (2024). Çokkültürlü Toplumda Adalet Olgusu: John Rawls ve Michael Walzer’ın Görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 80, 183-195, https://doi.org/10.51290/dpusbe.1438574
• Appiah, K. A. (2006). Cosmopolitanism: Ethics in a world of strangers. W. W. Norton & Company. Aşkın, M. (2010). Kimlik ve Giydirilmiş Kimlikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 213-220, https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue/2820/38014
• Banks, J. A. (2005). Cultural Diversity and Education: Foundations, Curriculum, and Teaching (5th ed.). Pearson Education.
• Bhabha, H. K. (1994). The Location of Culture. Routledge.
• Benhabib, S. (2002). The Claims of Culture: Equality and Diversity in the Global Era. Princeton University Press.
• Berger, P. L. & Luckmann, T. (2020). Gerçekliğin Sosyal İnşası. (V. S. Öğütle, Çev.) Ankara: Atıf Yayınları.
• Brass, P. R. (1991). Ethnicity and Nationalism: Theory and Comparison. Sage Publications.
• Butler, J. (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. Routledge.
• Castells, M. (2012). Networks of Outrage and Hope: Social Movements in the Internet Age. Polity Press.
• Crenshaw, K. (1991). Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence Against Women of Color. Stanford Law Review, 43(6), 1241–1299, https://doi.org/10.2307/1229039
• Demir, E. (2022). Orhan Pamuk’un Romanlarında Göç, Kültür ve Kimlik İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 73, 100-113, https://doi.org/10.51290/dpusbe.1082218
• Doğanyılmaz Duman, D. (2018). Islam’s Increased Visibility in the European Public Sphere: A Real Crisis?. Scripta Instituti Donneriani Aboensis, 28. 68–91, https://doi.org/10.30674/scripta.70068
• Foucault, M. (1977). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Vintage Books.
• Friedman, M. (2005). The World is Flat: A Brief History of the 21 Century. Farrar, Straus and Giroux.
• Giddens, A. (1991). Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford University Press.
• Glasl, F. (1982). The Process of Conflict Escalation and Roles of Third Parties. In: Bomers, G.B.J., Peterson, R.B. (eds) Conflict Management and Industrial Relations. Springer, Dordrecht.
• Gökulu, G. (2019). Sembolik Etkileşimci Teorinin Gündelik Yaşam Sosyolojisine Katkıları. Ekev Akademi Dergisi, 80, 173-190, https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue/72143/1160996
• Habermas, J. (1984). The Theory of Communicative Action (Vol. 1). Beacon Press.
• Hobbes, T. (1651). Leviathan. Andrew Crooke.
• Horowitz, D. L. (2000). Ethnic Groups in Conflict. University of California Press.
• Honneth, A. (1996). The Struggle for Recognition: The Moral Grammar of Social Conflicts. MIT Press.
• Jenkins, R. (2004). Social identity, Organization, and Change (2nd Ed.). Routledge.
• Kavut, S. (2020). Kimliğin Dönüşümü: Dijital Kimlikler. Selçuk İletişim, 13(2), 987-1008, https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/55089/691445
• Köksal, T. (2021). Dijital Dünya’da ‘Suretsiz Toplum’. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (3), 1249-1259, https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.951045
• Kymlicka, W. (1995). Multicultural Citizenship: A Liberal Theory of Minority Rights. Oxford University Press.
• Locke, J. (1689). Two Treatises of Government. Awnsham Churchill.
• Mouffe, C. (2005). On the Political. Routledge.
• Mudde, C. (2007). Populist Radical Right Parties in Europe. Cambridge University Press.
• Osmanoğlu, Ö. (2016). Türk Sineması’nda Dış Göç Olgusu: Sosyo-Kültürel Karşılaşmalar, Kimlik Çatışması ve Yabancılaşma. Marmara İletişim Dergisi, 25, 77-98, https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruid/issue/23759/253238
• Papacharissi, Z. (2010). A Private Sphere: Democracy in a Digital Age. Polity Press.
• Putnam, R.D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. Touchstone Books by Simon & Schuster.
• Rawls, J. (1971). A Theory of Justice. Harvard University Press.
• Rawls, J. (2007). Siyasal Liberalizm (çev. Mehmet Fevzi Bilgin.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Rawls, J. (2006) Halkların Yasası ve Kamusal Akıl Düşüncesinin Yeniden Ele Alınması, (çev. Gül Evrin) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı.
• Rousseau, J.J. (1762). The Social Contract. Marc-Michel Rey.
• Sen, A. (2006). Identity and Violence: The Illusion of Destiny. W. W. Norton & Company.
• Ülker Shahavatov, Ö. (2020). Vatandaşlık Teorileri Bağlamında Dinin Kamusal Taleplerine İlişkin Karşılaştırmalı Bir İnceleme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1), 125-149, https://doi.org/10.33460/beuifd.700634
• Shirky, C. (2008). Here Comes Everybody: The Power of Organizing without Organizations. Penguin Books. Sunstein, C. R. (2001). Republic.com. Princeton University Press.
• Taylor, C. (1994). Multiculturalism: Examining the Politics of Recognition. Princeton University Press.
• Turkle, S. (2011). Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other. Basic Books.
• Vertovec, S. (2009). Transnationalism. Routledge.
• Went, A. (2021). Uluslararası Siyasetin Sosyal Teorisi. (H.Sarı Ertem & S.G. Ihlamur Öner, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Yurtdakal Gönülal, D. H. (2024). Eğitim Teorisi ve Pratiğinde Antropolojik İçgörüler. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48(1), 105-114, http://cujos.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/85577/1475451
• Young, I. M. (1990). Justice and the Politics of Difference. Princeton University Press.