ÜNİTER YAPININ YEREL YÖNETİMLERİN ÖZERKLİĞİNE ETKİLERİ: İTALYA VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 13, 21.06.2024

Hacer Sevinç

https://doi.org/10.61349/iesbad.1472970

Öz

Bu araştırmanın amacı, üniter devlet yapısının yerel yönetimlerin özerkliğine etkilerinin araştırılması, İtalya ve Türkiye örnekleri üzerinden bu etkilerin değerlendirilmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden kaynak araştırması tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında üniter yapı ve ondan ayrılmadan yerel özerkliğe alan açan bölgeli devlet yapısının etkileri ile üniter yapıya yaslanan merkeziyetçiliğin yerel özerkliğe etkileri Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartını imzalamış iki ülke özelinde incelenmiştir. Araştırma; başlangıçta üniterlik kriterleri aynı olan üniter devletlerin zamanla ve yönetim anlayışıyla birbirinden farklılıklar gösterebileceği, dönüşebileceği, bölgesel yapılara ve yerel özerkliğe izin verebilme ölçütünde iç yönetim sistemlerinin gelişebileceği, ayrıca anayasal üniterliğin korunarak yerel yönetimlerin özerkliğine önem veren ve garanti altına alan bir devlet yapısının olanaklı olduğu, etkileriyle birlikte gösterilmesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Üniter Devlet Yapısı, Yerel Yönetimler, Özerklik, İç Yönetim

Destekleyen Kurum

Aydın Üniversitesi

THE EFFECTS OF UNITARY STRUCTURE ON THE SELF-GOVERNANCE OF LOCAL GOVERNMENTS: THE CASE OF ITALY AND TURKEY

Öz

The aim of this research is to analyze the effects of unitary state structure on the self-governance of local governments and the evaluation of the effects specific to Italy and Turkey as examples. The source research technique which is one of the qualitative research methods, was used in the study. Within the scope of the research, the effects of the unitary structure and the regional state structure which gives room for self-governance without giving up unitarity, and the effects of centralism on self-government leaning on the unitary structure were examined in two countries that already signed the European Charter of Local Self-Government. The research is important in terms of showing by the effects, that the unitary states may differ from each other according to time and their understanding of governance, although their unitarity criteria are once the same, and they can transform and develop their interior governance systems to the extent of their allowance of regional structures and local self-governance, besides a state structure that cares and guarantees the self-governance of local governments by preserving constitutional unitarity is possible.

Anahtar Kelimeler

Unitary State Structure, Local Governments, Self-Governance, İnternal Management

Kaynakça

• Asker, A., Türkan, H. (2022). Nahçıvan’ın Anayasal Konumu ve Özerklik Statüsü, II. Uluslararası Soğuk Savaş Sonrası Sosyal, Ekonomik ve Siyasal Gelişmeler Bağlamında Güney Kafkasya Sempozyumu Bildiri Kitabi (12 -13 Mayıs 2022), (Editörler: Vefa Kurban, Telman Nusretoğlu, Seçil Öraz Beşikçi, Recep Efe Çoban), Iksad Publishing House, 2022, s. 27-47.
• Aydemir, S.R. (2001). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartının Işığı Altında Türk Yerel Yönetimleri. Mevzuat Dergisi, Yıl 4 Sayı 45, ISSN 1306-0767, s.10.
• Aygen, M. (2017). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Üzerine Bir İnceleme: Türkiye Örneği. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt 5 Sayı10, Ocak 2017, s.256-276.
• Çağdaş, T. (2011). Türkiye’de Yerel Yönetimlerde İdari Özerklik. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi (1), 2011, s.391-416.
• Çağdaş, T. (2019). Federal ve Üniter Devletlerin Yerinden Yönetim Birimlerinin Benzerlik ve Farklılıkları Açısından İncelenmesi. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6 (1), Bahar 2019, s.161-179.
• Eryılmaz, B. (1988). Merkezi İdare ile Mahalli İdareler Arasındaki Mali İlişkiler: Sorunlar ve Öneriler., Akademik Araştırmalar Dergisi, 3, 1988a., s.161-171.
• Gözler, K. (2009), Üniter Devlet ve Demokratik Açılım, Türkiye Günlüğü, Sayı 99, Güz 2009, s.81-89.
• Gözler, K. (2014), Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 5. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa.
• Gözler, K. (2016), Anayasa Hukukunun Genel Esaslarına Giriş, Öğrenci Dostu Serisi, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Gözler, K. (2020). Devletin Genel Teorisi. Bir Genel Kamu Hukuku Ders Kitabı Tıpkı Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Kalabalık, H. (2005). Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Karasu, K. (2013). Küreselleşen Yerel Yönetimlerde Özerklik Etkisi. Beşinci Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu, (20-23 Kasım 2011), Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara, 2013, Bildiriler Kitabı s.397-429.
• Karataş, A. (2019). Devlet Şekilleri ve Hükümet Sistemleri Türlerinin Ülkelerin Yönetişim Göstergeleri Bakımından Meydana Getirdiği Farklılıkların Belirlenmesi. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (ASOBİD), Sayı 6, s.109-148.
• Küçük, H. (2017). İtalya ve Türkiye’de Yerel Özerklik: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, KAYFOR'14 Özel Sayı 4, ISSN:1302-6879, s.932-953.
• Metin, Y., Erece, B. (2016). Bölgeli Devlet ve Federal Devlet Mukayesesi İspanya ve Federal Almanya Örneği. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı 7, 2016, s.687-720.
• Küçük, Ç.M. (2023). Devlet Türlerinde İdari Örgütlenme İlkeleri. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 2, 2023, s.493-519.
• Önen, M.S., Güngör, M. (2018). Yerel Yönetim ve Merkezi Yönetim İlişkileri. Kamu Yönetimi Tartışmaları, Gazi Kitabevi, Ankara, Eylül 2018.
• Parlak, B. (2007). Avrupa Birliği Perspektifinden Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri. TESAM Akademi Dergisi, Bursa, s.7-40.
• Şat, N. (2013). Küreselleşen Yerel Yönetimlerde Özerklik Etkisi, Beşinci Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu (20-23 Kasım 2011), Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara, 2013, Bildiriler Kitabı s.565.
• Quasten, W. (1995). Üniter ve Federal Devletlerde Yerel Yönetimler. Uluslararası Yerel Yönetimler Konferansı, 13-14 Temmuz 1995, Ankara, TBD-KAV, 1995.
• Teziç, E. (2014), Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, İstanbul.
• Toksöz, F., Özgür, A.E., Uluçay, Ö., Koç, L., Atar, G., Akalın, N. (2009). Yerel Yönetim Sistemleri Türkiye ve Fransa İspanya İtalya Polonya Çek Cumhuriyeti. TESEV Yayınları, İstanbul.
• Turan, E. (2018). Üniter Bir Devlet Olarak Finlandiya Yerel Yönetimleri. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6 Sayı 1, s.84-102.
• Uygun, O. (2011). İki Toplumlu Siyasal Sistemler. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 54 Sayı 1-4, Temmuz 2011, s.147-169.
• Uzun, M. (2019). Fransa, İspanya, Portekiz ve İtalya’da Bölge Yönetimleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yontar, İ.G., Dağ, M. (2014). Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Çerçevesinde Türkiye’de Mali Özerklik. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 10 Sayı 21, 2014, s.147-162.