Ölülerin Nasıl Diriltildiğinin Kuşlar Üzerinden Hz. İbrahim’e Gösterilmesi (Bakara 260. Âyetin Anlamı İle İlgili Bir Değerlendirme)

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 9 - 34, 03.02.2017

Abdurrahman Ateş

Öz

Bu makalede ölülerin nasıl diriltildiğinin işareti olarak sunulan kuşların söz konusu edildiği

Bakara sûresinin 260. âyetini inceledik ve uygulamanın ne olduğunu tartıştık. Hz. İbrâhîm’e kuşların

kesilmesi ve parçalanması mı, yoksa alıştırılması mı emredilmiştir? Bu âyetin anlamı ile ilgili birbirinden

farklı anlamların ortaya çıkmasının iki temel nedeni vardır: Birincisi, birçok tefsir kaynağında

konu ile ilgili nakledilen rivayetlerin doğru kabul edilmesi; ikincisi ise anahtar kelime olan 􀄟􀄻􀄤 إ 􀄫􀄰􀃳􀄀

ifadesine anlam verilirken erken dönem lügat/sözlük kaynaklarının esas alınmamasıdır. Kuşların

parçalandıktan sonra Hz. İbrâhîm’in çağrısı üzerine canlanıp uçtukları şeklindeki rivayetlerin asılsız,

bu âyetteki anahtar kelime 􀄟􀄻􀄤 إ 􀄫􀄰􀃳􀄀 ifadesinin kuşların kesilmesi değil eğitilmesi/alıştırılması anlamında

olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hz. İbrâhîm, Kuşlar, Boğazlamak, Alıştırmak, Rivayet

Kaynakça

• Atay, Hüseyin-Kutluay, Yaşar, Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Anlamı, İstanbul, 1965.
• Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur'an Tefsiri, İstanbul, 2001.
• Beğavi, Ebu Muhammed Huseyin b. Mes’ud, Meâlimu’t-Tenzîl, Riyad, 1409.
• Beyzâvî, Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şîrâzî, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Beyrut, ty.
• Bikâî, Burhanuddin Ebu’l-Hasan İbrâhîm b. Ömer, Nazmu’d-Durer fî Tenâsubi’l-Âyâti ve’s- Suver, Kahire, ty.
• Câbirî, Muhammed Âbid, Fehmu’l-Kur'ani’l-Hakîm et-Tefsîru’l-Vâdıh Hesebe Tertîbi’n-Nüzûl, Mağrib, 2009.
• _______, Siyer Eşliğinde Kur'an’ı Anlamak Fehmu’l-Kur'an Nüzul Sırasına Göre Tefsir, (Terc.: Muhammed Coşkun), İstanbul, 2013.
• Cevherî, İsmail b. Hammad, es-Sıhah Tacu’l-Luğa ve Sıhahu’l-Arabiyye, Beyrut, 1990.
• Çantay, Hasan Basri, Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, İstanbul, 1981.
• Doğrul, Ömer Rıza, Tanrı Buyruğu-Kur'an-ı Kerim’in Tercüme ve Tefsiri, İstanbul, 1998.
• Duman, Zeki, Beyanu’l-Hak (Kur'an-ı Kerim’in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri), Ankara, 2006.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf, el-Bahru’l-Muhît, Beyrut, 1993.
• Ebussuûd b. Muhammed el-İmâdî, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezaya’l-Kitabi’l-Kerîm, riyad, ty. Eliaçık, R. İhsan, Yaşayan Kur'an (Türkçe Meal/Tefsir), İstanbul, 2007. Ersoy, Mehmet Akif, Kur'an Meâli, İstanbul, 2012, (Yayına Hazırlayan: Recep ŞentürkÂsım Cüneyd Köksal). Esed, Muhammed, Kur'an Mesajı: Meal-Tefsir, (Tercüme: Ahmet Ertürk-Cahit Koytak), İstanbul, 1997. Ezherî, Ebu Mansur Muhammed b. Ahmed, Tehzibu’l-Luğa, Kahire, ty.
• Fadlallah, Muhammed Hüseyin, Min Vahyi’l-Kur'an, Beyrut, 1998.
• Ferâhidî, Halil b. Ahmed, Kitabu’l-Ayn, basım yeri ve tarihi yok.
• Ferrâ, Ebu Zekeriya Yahya b. Ziyad, Maani’l-Kur'an, Beyrut.
• Feyizli, Hasan Tahsin, Feyzü’l-Furkan Kur’ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli, İstanbul, 2007.
• Huvvarî, Hud b. Muhakkem, Tefsiru Kitabillahi’l-Aziz, Beyrut, 1990.
• İsfahânî, Râğıb, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur'an, Beyrut, ty.
• Işıcık, Yusuf, Kur'an Meâli, Konya, 2010.
• ____________, Kuranı Anlamada Temel Bir Problem Te'vil, İstanbul, 1997.
• İbn Acîbe, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed, el-Bahru’l-Medîd fî Tefsîri’l-Kur’ani’l-Mecîd, Kahire, 1999.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdulhak b. Ğalib, el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri’l-Kitabi’l- Azîz, Beyrut, 2001.
• İbn Ebi Hatim, Tefsiru’l-Kur'ani’l-Azim, Riyad, 1997.