Ergenlerde Anlamsızlık İle İlgili Problemlere Dinin Etkisi Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 87 - 111, 30.06.2018

YASİN Kuruçay , İBRAHİM Gürses

Öz

İnsan hayatının en kritik
dönemlerinden biri olan ergenlik dönemi hayata anlam verme çabalarının zirveye
çıktığı dönemdir. İçinde bulunduğumuz çağda yabancılaşma, intihar, güvensizlik,
mutsuzluk ve güvensizlik gibi sorunlar ergenlerin hayatlarını olumsuz
etkilemektedir. Bu sorunların tümü anlamsızlık duygusuna bağlıdır. Anlamsızlık
hayatın doğal akışını bozan ve yukarıda ifade edilen birçok soruna neden olan
bir duygudur. Bu dönemde ergenler tüm yaşamlarına rengini verecek temel bir
değer ve kaynak arayışına girerler. Din ergenlerin anlamsızlığa bağlı
sorunlarına çözümler sunmaktadır. Dinin hayatı anlamlı kılan ilkeleri ve
değerleri, ergenlerin daha anlamlı ve huzurlu yaşamasına katkı sağlamaktadır. Bu
çalışmada dinin bu konulardaki çözüm önerileri ve ortaya koyduğu anlam
kaynakları ele alınmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, anlamsızlık, mutluluk, din, dindarlık

Kaynakça

• Kaynakça ADLER, Alfred, (1998). Yaşamanın Anlam Ve Amacı. Çev: Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yayıncılık.AKINCI, Adem, Hayata Anlam Vermeye Din Öğretiminin Katkısı. (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi), Ankara, 2002ALBAYRAK, Ahmet, (1995). Ergenlerin Dini Gelişiminde Sevgi Ve Korku Motifinin Etkinliği. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.ALTUNTAŞ, Ersin, GÜLTEKİN, Mücahit, (2004). Psikolojik Danışma Kuramları. Bursa: Alfa Aktüel Yayıncılık. APA, (2013). American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5, s:481-491. ATKİNSON, Rita, L. v.d. (2012). Psikolojiye Giriş. Çev: Yavuz Alogan, Ankara: Arkadaş Yayınevi. AYDIN, Mehmet S. (1992). Din Felsefesi. Ankara: Selçuk Yayıncılık.BAHADIR, Abdülkerim, Hayatın Anlam Kazanmasında Psiko-sosyal Faktörler ve Din, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 1999BAHADIR, Abdülkerim, (2000).a). “Hayatın Anlam Kazanmasında Psiko-sosyal Faktörler ve Din”. Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi,s.6, sy:85-126.BAHADIR, Abdülkerim, (2000).b). “Psikoterapide Yeni Bir Yaklaşım: Logoterapi ve Victor Frankl”. U.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.9, S. 9.BAHADIR, Abdülkerim, (2011). İnsanın Anlam Arayışı ve Din. İstanbul: İnsan Yayıncılık. BAİER, Kurt, (1971). The meaning of life. In W. T. Blackstone (Ed.). Meaning and existence: Introductory readings in philosophy (pp. 795-811). New York: Holt Rinehart and Winston. BAŞ, Veysi, HAMARTA, (2015). Erdal, “Üniversite Öğrencilerinde Değerler ve Yaşamın Anlamı”. Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 13, No. 29, 369-391BAUDRİLLARD, Jean, (2012). Tüketim Toplumu Söylenceleri Yapıları. Çev: Hazal Deliceçaylı. Ferda Keskin. 5. bs., İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık.BAUMEİSTER, Roy F., Michael J. MacKenzie and, (1991). Meaning in Life: Nature, Needs, and Myths. BİLGİNER, Çilem, vd. (2017). “İlaç İçerek İntihar Girişiminde Bulunan Gençler ve Koruyucu-Önleyici Hizmetlere Genel Bakış”. Düşünen Adam Dergisi. S.243-250BOLAY, Süleyman, (2013). “İslam Medeniyete Hangi Değerleri Katabilir?” (Medeniyet ve Değerler Dergisi içinde) S.209-253COLE, Luella, MORGAN, John, B., (2001). Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi. Çev: B.H. Vassaf, İstanbul: MEB Yayıncılık.CULLOUGH, MC., M. E.- Larson, D. B., “Religion and Depression: A Review of the Literature”. Twin Resarch, C. 2, S. 2, (1999). Akt. Yapıcı, (2007).ÇENGELCİ, Tuba, (2010). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitiminin Gerçekleştirilmesine İlişkin Bir Durum Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.ÇÖL, Işıl Ateş, SÖNMEZ, Mehmet Bülent, VARDAR, Mehmet Erdal, Alkol Bağımlısı Olan Hastalarda İçsel Farkındalığın Değerlendirilmesi, Nöropsikiyatri Arşivi, (2016). s.53, sf.17-22DAĞCI, Abdullah, (2014). Pozitif Psikoloji Bağlamında Umudun Dindarlıkla İlişkisi. Konya: Yüksek Lisans Tezi.DEBATS, Dominique, Louis, (1990). “The Life Regard İndex: Reliability and Validity. Psychological Reports”, p.27–34, DEREBAŞI, Işık, (1996). Beck Umutsuzluk Ölçeği’nin Ege Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.DİLMAÇ, Bülent, (2007). Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması, Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.DURSUN, Pınar, (2009). Yaşamın Anlamı, İyimserlik, Umut Ve Başa Çıkma Stillerinin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Rolü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: ODTÜEFTEKİN, Pınar, (2015). Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerin İnternet Bağımlılığı ve Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.EKŞİ, Aysel, (1990). Çocuk, Genç, Anne Babalar, Ankara: Bilgi Yayıncılık.ERDAMAR, Gürcü, KURUPINAR, Abdülhamit, (2014). “Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı:Bartın İli Örneği”, Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 16, Sayı 1, 65-84.ERİKSON, Erik H., (2014). İnsanın 8 Evresi, İstanbul: Okuyan Us Yayıncılık.ERKOL. Mehmet, (2004). Din-Dindarlık Kavramları ve Sosyolojik Bir Yöntem Olarak Dindarlık Ölçekleri, Konya: Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.ESKİN, Mehmet, (2000). “Ergen Ruh Sağlığı ve Sorunları ve İntihar Davranışıyla İlişkileri”, Klinik Psikiyatri Dergisi, s.3 sayfa. 228-234, FEHRİNG, R.J., Miller, J.F. ve Shaw J. (1997). “Spritual Well-Being, Religiousity, Hope, Depression and Other Mood States in Elderly People Coping with Cancer”, Oncology Nursing Forum, 24, 663-671. FOWLER, James, W., (1996). Faithful Change. Tlıe Personal and Public Clıallenges of • Postmodern Life. Nashville: Abingdon Press, FRANKL, Victor E, (1999). Duyulmayan Anlam Çığlığı. Çev. Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınları, FRANKL, Victor E, (2016). İnsanın Anlam Arayışı, İstanbul: Okuyan Us Yayıncılık. FROMM, Erich, (2017). Psikanaliz ve Din, Çev: Elif Erten, İstanbul: Say Yayıncılık.GEÇTAN, Engin, (2013). Varoluş ve Psikiyatri, İstanbul: Metis Yayıncılık.GİDDENS, Anthony, (2004). Modernligin Sonuçları, Çev: Ersin Kuşdil, İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık, 3. bsk.GLYNN, Patrick, (2004). Kanıt / Post-Seküler Bir Dünyada İnanç ve Bilimin Uzlaşması, Çev:Ali Ayten vd., İstanbul: Gaye Kitabevi.GUENON, Rene, (2005). Modern Dünyanın Bunalımı, İstanbul: Hece Yayıncılık. GÜLER, Pınar, Felsefi Antropoloji Açısından Anlam Sorunu Ve Felsefi Danışmanlık, Maltepe Üniversitesi, Y. Lisans Tezi, İstanbul, 2012GÜLTEKİN, Mücahit, (2016). Algı Yönetimi ve Manipülasyon, İstanbul: Pınar Yayıncılık.GÜRSES, İbrahim, (2010). Dindarlık ve Kişilik, Bursa: Emin Yayıncılık. GÜRSES, İbrahim, (2001). Kölelik ve Özgürlük Arasında Din, Bursa: Arasta Yayıncılık.GÜRSES, İbrahim, (2007). “Din Eğitimi Kişilik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, U.Ü. İlâhiyat Fak. Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2, s. 79-122GÜVEN, Hülya, (2008). Depresyon ve Dindarlık İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. HABİTAT, Türkiye’de Gençlerin İyi Olma Raporu, 2017, http://habitatdernegi.org/tr/dl/Habitat-GenclikRaporu.pdf (01.01.2018)HÖKELEKLİ, Hayati, (2009). Çocuk, Genç, Aile Psikolojisi ve Din. İstanbul: Dem Yayıncılık.HÖKELEKLİ, Hayati, (2010). “Günümüz Gençliğinin Kimlik ve Anlam Sorunu”, Diyanet Dergisi Sayı:233, s:4-7HÖKELEKLİ, Hayati, (2012). Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Dem Yayıncılık. HÖKELEKLİ, Hayati, (2013). Din Psikolojisi, Ankara: TDV Yayıncılık.HÖKELEKLİ, Hayati, (2006). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, İstanbul: DEM Yayıncılık.HÖKELEKLİ, Hayati, (1986). “Ergenlik Çağı Davranışlarına Din Eğitiminin Etkisi”, U.Ü. İlahiyat Fak. Dergisi, s.1 C.1 yıl.1.KARTOPU, Saffet, (2006). Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama, Adana: Çukurova Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi. KILINÇ, İsa, GÜNDÜZ, Şemseddin, (2017). “Lise Öğrencilerinin Siber Duyarlılık, İnternet Bağımlılığı ve İnsani Değerlerinin İncelenmesi”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fak. Dergisi, C.7, Sayı 2, ss:261-283.KIRAÇ, Ferdi, (2007). Dindarlık Eğilimi, Varoluşsal Kaygı ve Psikolojik Sağlık, Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi. KİMTER, Nurten, (1998). Dini İnanç, İbadet ve Duanın Umutsuzlukla İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.KOÇ, Mustafa, (2008). Yetişkinlik Döneminde Dindarlık İle Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki, Doktora Tezi. Bursa: Uludağ ÜniversitesiKOENİG, Harold, (2002). “İnancın İyileştirici Gücü”, Çev: Atalay Atabek, Russell Stannard (Edt.). Yeni Bin Yılda Tanrı içinde, İstanbul: Gelenek Yayıncılık.KÖKNEL, Özcan, (1993). Zorlanan İnsan, İstanbul: Altın Kitaplar, 3. Baskı. KRANZ, Walter, (1994). Antik Felsefe, Çev. Suad Y. Baydur. İstanbul: Sosyal Yayıncılık. KURUÇAY, Yasin, (2001). Varoluşçu Felsefede Angst Kavramı, Uludağ Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: LOCKE, John, (2004). Eğitim Üzerine Düşünceler, Çev: Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Morpa Kültür Yayıncılık. MARKS, Karl, Friedrich Engels, (1970). Komünist Manifesto, 2. bs., Ankara: Bilim ve Sosyalizm Yayıncılık.MASLOW, Abraham, (2001). İnsan Olmanın Psikolojisi. Çev: Orhan Gündüz, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.MAY, Rollo, (1998). Kendini Arayan İnsan, Çev: Ayşen Karpat, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.MEHMEDOĞLU, Ali Ulvi, (1999). Dindarlarda ve Dindar Olmayanlarda Kişilik Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. MYERS, Gary E., (2004). “Merging the Horizons of Psychotherapeutic and Religious Worldviews: New Challenges for Psychotherapy in the Global Age”, Mental Health, Religion and Culture, C. 7, S. 1.OECD, (2017). The Organisation for Economic Co-operation and Development (İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı). Daha İyi Yaşam Endeksi, http://www.oecdbetterlifeindex.org/OECD, How is Life,(2016-2017). http://www.oecdbetterlifeindex.org/ http://www.oecdbetterlifeindex.org/media/bli/documents/how_life-(2017).-sum-en.pdf - http://www.oecdbetterlifeindex.org/countries/turkey/ - (11.01.(2018).ONG, Anthony, D, C.S. Bergeman, Lisa M.Edwards, (November 2006.). “Hope as a source of resilience in later adulthood, Personality and Individual Differences”, Volume 41, Issue 7, Pages 1263-1273ÖRMECİ, Ozan, (2016). "Dünya Değerler Araştırması (2010-2014) Türkiye Verileri Analizi", Uluslararası Politika Akademisi.ÖZBUDUN, Sibel, Demirer, Temel, Markus, George, (2007). Yabancılaşma Ve... Ankara: Ütopya Yayınevi.ÖZDEMİR, Ruveyda, (2012). Özgürlük Tanımları Ve İslam Düşüncesinde Özgürlüğün Nasıllığı, Yüksek Lisans Tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.ÖZDOĞAN, Öznur, (2006). “İnsanı Anlamaya Yönelik Bir Yaklaşım: Pastoral Psikoloji”, AÜİFD, 47/2.s.127-141PALA, Meral Filiz, (2016). Ortaöğretim Öğrencilerinin Okula Yabancılaşma Sorunu, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. PARGAMENT, Kenneth, I, (1999). “The Psychology of Religion and Spirituailty? Yes Or No”, The International Journal for The psychology of religion,9, 3-16, PARGAMENT, Kenneth, Ensing, David.S, Falgout, Kathryn, Olsen Annah vd. (December 1990). “God Help Me: (I). Religious Coping Efforts as Pretictors of The Outcames to Significant Negative Life Events”, American Journal of Community Psychology • PARGAMENT, Kenneth, I, (1997). The Psychology of Religion and Coping, The Guilford Press, New York London, PARK, Crystal. L., & Folkman, Susan., (1997). “Meaning İn The Context Of Stress And Coping”, Review of General Psychology, L (2) , p.115-144.PEKER, Hüseyin, (2011). Din Psikolojisi (5. Baskı). İstanbul: Çamlıca Yayıncılık.PRAGER, Dennis, (1998). Mutluluk Ciddi Bir Sorundur. Çev: Orhan Tuncay, İstanbul: Alkım Yayıncılık.RASHİD, Tayyab, (2009). “Authentic Happiness” The Encyclopedia of Positive Psychology (Ed: Shane J. Lopez) içinde, Wiley-Blackwell Pub., West Sussex/UK, p.71-75 ROUSSEAU, Jean Jacques, (2016). Toplum Sözleşmesi, Çev: İsmail Yerguz, Bursa: Say Yayıncılık. SAMUR, Ayşe, Öztürk, (2011). Değerler Eğitimi Programının 6 Yaş Çocuklarının Sosyal ve Duygusal Gelişimlerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.SCHOPENHAUER, Arthur, (2010). Hayatın Anlamı, Çev: Ahmet Aydoğan, İstanbul: Say Yayıncılık. SEKAM, (2013). Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi, Türkiye Gençlik Raporu, İstanbul.SELÇUK, Mualla, (1998). İnsanın Anlam Arayışı ve Vahiy, İslam’ın Işığında Kadın, Ankara: T.D.V. Yayıncılık. S.181-202SNYDER, Charles, Richard, (1995). “Conceptualizing, Measuring and Nurturing Hope”, Journal of Counseling and Development, 73 (1).:355-360, Cansas.SNYDER, Charles, Richard, Lapointe, Anne B., Crownson, J. J. Jr. ve Early, S., (1998). “Preferences of High and Low Hope People for Self Referential Input”, Cognition and Emotion, 12, p.807-823.SNYDER, Charles, Richard, Feldman D., Taylor, J.D. ve ark. (2000b). “The Roles Hopefull Thinking in Preventing Problems and Enhancing Strengths”, Applied & Preventive Psychology, 9, p.249-270.SOKRATES, (2004). Sokrates’in Savunması, Çev: Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi, STEİNBERG, Laurence, (2007). Ergenlik, Çev, Figen Çok, Ankara: İmge Kitapevi.STEINER, Hans FELDMAN, Shirley "Genel Prensipler ve Özel Problemler" Ergen Terapisi içinde, Prestij Yayınları. İstanbul (2008)ŞAHİN, Meryem, (2013). Affedicilik ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi. TATLIOĞLU, Kasım, (2012). “Sosyal Bir Gerçeklik Olarak İntihar Olgusu: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Abant İBÜ S.B.E. Dergisi, Güz. Cilt:12, Yıl:12, Sayı:2, 12:133-155TDK, (2017).a, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59baa06588afb5.58673382 (14.09.(2017). )TDK, (2017).b, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59bec7a53d4f55.14943903 , ( 17.09.(2017). )TDK, (2018). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=de%C4%9Fer&uid=12429&guid=TDK.GTS.5a50fd6c2b4072.41320889 (01.01.(2018). TDK, 2018TİLLİCH, Paul, (2014). Olmak Cesareti, Çev: F.Cihan Dansuk, İstanbul: Okuyan Us Yayıncılık. TÜİK İntihar İstatistikleri, İntihar Sayısı Ve Kaba İntihar Hızı (2001-2016). (11.01.(2018). https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0ahUKEwjsy4f47dLYAhUBDiwKHWsOCFwQFggxMAI&url=http%3A%2F%2Fwww.tuik.gov.tr%2FPreIstatistikTablo.do%3Fistab_id%3D1594&usg=AOvVaw3f2vtBsocKVEaKZEFvak4z TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması, (2003-2016). http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/YMA_(2015)./ozet-tablolar/index.html http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24641 http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod=KitapDetay&KT_ID=11&KITAP_ID=15TÜİK, İstatistiklerle Gençlik (2016). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24648 (04.01.2018).TÜMER, Günay, KÜÇÜK, Abdurrahman, ALPARSLAN Mehmet, (2012). Dinler Tarihi, Ankara: Berikan Yayınevi,UZUNKOL, Ebru, (2014). Hayat Bilgisi Öğretiminde Uygulanan Değerler Eğitimi Programının Öğrencilerin Özsaygı Düzeyleri, Sosyal Problem Çözme Becerileri ve Empati Düzeylerine Etkisi, Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. VERGOTE, Antoine, (1999). Din, İnanç ve İnançsızlık, Çev: Veysel Uysal, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayıncılık. VOLTAİRE, (2017). Hoşgörü Üzerine İnceleme, Çev: Erkan Ataçay, İstanbul: Bilgesu Yayıncılık. WALTERS, J.Donald, (1995). Modern Düşüncenin Krizi, İstanbul: İnsan Yayıncılık.WHO,(2018). http://www.who.int/substance_abuse/activities/addictive_behaviours/en/ http://islamianaliz.com/haber/oyun-bagimliligi-artik-akil-hastaligi-olarak-kabul-edilecek-62928#sthash.h80ZTW3e.ieiYUYGO.dpbs http://www.bbc.com/news/technology-42541404 (30.01.(2017).WOHLGENNANT, Rudolf, (1991). Has The Questions Abaout The Meaning Of Life any meaning? Life and Meaning, A Reader, Ed.Oswald Hanfling, Basil Blackwell Ad, Oksford.YALOM, İrvin, D, (1999). Varolusçu Psikoterapi. Çev: Babayigit, Z. İ., İstanbul: Kabalcı Yayınevi. YAVUZER, Haluk, (1999). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitapevi. YEŞİLAY, (2017a). http://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/bagimlilik-nedir , (10.01.(2018).YEŞİLAY, (2017b). https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/sigara-ve-tutun-bagimliligi https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/alkol-bagimliligi https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/madde-bagimliligi https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi (14.02.(2018).YEŞİLAY, (2018). http://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/bagimlilik-nedir (10.01.(2018).YILMAZ, Eray, Yusuf Levent Şahin Halil İbrahim Haseski ve Osman Erol. (2014). “Lise Öğrencilerinin İnternet Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi: Balıkesir İli Örneği”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1). 133-144.YÖRÜKOĞLU, Atalay, Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunları, Özgür Yayınları, İstanbul 2000