Pakistan Medreselerine Model Olarak İmam-Hatip Okulları: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 2 - Cilt: 5 Sayı: 2, 175 - 200, 24.03.2014

İbrahim Aşlamacı

Öz

Bu makalede Türkiye’nin İmam Hatip okullarının Pakistan medrese eğitim sistemiyle karşılaştırılıp,

bu ülkede uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada görüşme, katılımlı

gözlem ve doküman analizi yoluyla yapılan nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Aynı zamanda

araştırma konusu gereği bir karşılaştırmalı eğitim çalışmasıdır. İmam Hatip modeli İslam eğitim geleneğinin

Selçuklu-Osmanlı-Türkiye çizgisinde geldiği noktayı temsil etmektedir. Bu modelin zihni temellerini

“gelenek” ile “modern” referanslar arasında bir uyum bulma çabası oluşturmaktadır. Bu okullar

sahip olduğu özellikler sayesinde özellikle 11 Eylül sonrasında başta Pakistan olmak üzere pek çok

Müslüman ülkeye model olarak gösterilmektedir. 11 Eylül terör saldırılarından sonra küresel güvenliğin

ve istikrarın önemli bir konusu haline gelen ve şiddet söylemli iddialara maruz kalan Pakistan

medreseleri Hint altkıtası İslam eğitim geleneğinin bir parçasıdır. Bu kurumlar devletin herhangi bir

etkisinden bağımsız olarak ülkedeki çeşitli İslami gruplar tarafından açılan ve yürütülen genel eğitim

sisteminin yanında paralel bir eğitim sistemidir. Her iki ülkeye ait temel farklılıklarla birlikte bu kurumların

İmam Hatip okullarıyla aralarında yönetimsel ve eğitim sürecine ilişkin pek çok konuda

farklılıklar vardır. Bu nedenle İmam Hatip modelinin bütün özelliklerinin bir blok olarak alınıp Pakistan’a

taşınması uygulanabilir gözükmemektedir. Bunun yerine öncelikle müfredat, eğitim anlayışı,

yaklaşımı, materyali, yöntem ve teknikleri gibi konularda tecrübe aktarımı daha yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İmam-Hatip Okulları, Pakistan Medreseleri, Medrese Reformu, Karşılaştırmalı Eğitim.

Kaynakça

• 9/11 Komisyon Raporu (2004). National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States, The 9/11 Commission Report, Washington.
• Afzal, M. M. (2011). “Integration of Curricula of Madrassa and Mainstream Systems of Education at Elementary Level In Pakistan: An Analytical Study”, Phd Dissertation, International Islamic University, Islamabad.
• Ahmad, M. (2004). “Madrassa Education in Pakistan and Bangladesh” Lamiaye, Satu P, Wirsing, Robert G., Malik, Mohan (Eds), Religious Radicalism and Security in South Asia içinde (101-1151), Honolulu: Asia-Pacific Center for Security Studies,
• Akam, S. (2010). A “model” Islamic education from Turkey? Reuters, 24.02.2010 http://www.reuters.com/article/2010/02/24/us-turkey-islam-educationidUSTRE61N00O20100224 erişim tarihi: 01.05.2012.
• Akdeniz, S. (1971). “Milli Eğitimimizde İmam-Hatip Okullarının Yeri ve Köy Enstitüleri”, İstanbul: Tohum yayınları
• Akşam, (2009). http://aksam.medyator.com/2009/12/24/haber/3130/dunya/haber.html erişim tarihi: 26.08.2010 Akşit, B. (1993). Türkiye’de Din Eğitimi, Osmanlı Döneminde Medrese Tartışmaları ve Cumhuriyet Döneminde İmam Hatip Okulları, derleyen Richard Tapper, Çağdaş Türkiye’de İslam içinde (99-132), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Ali, S. (2009). Islam and Education: Conflict and Conformity in Pakistan’s Madrasas, Karachi: Oxford University Press.
• Allana, G. (1982). Bir Milletin Yaratıcısı Cinnah, Ahmet Edip Uysal (çev), Ankara: Kültür Bakanlığı yayınları.
• Aşlamacı, İ. (2013). “Pakistan Medreselerine Bir Model Olarak İmam Hatip Liseleri” Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Bano, M. (2007). Beyond Politics The Reality of A Deobandi Madrasa In Pakistan. Journal of Islamic Studies, 18:1, 43–68.
• CIA, World Factbook, 2012 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/ geos/pk.html erişim tarihi: 09.03.2013.
• Cockcroft, A., Andersson, N., Milne, D., Omer, K., Ansari, N., Khan, A., Chaudhry, U. (2009). Challenging The Myths About Madaris in Pakistan: A National Household Survey of Enrolment and Reasons for Choosing Religious Schools, International Journal of Educational Development 29, 342–349.
• Cohen, S. P. (2004). The Idea of Pakistan, Washington D.C. Brookings Institution Press.
• Çakır, R., İ. Bozan ve B. Talu (2004). İmam-Hatip liseleri: Efsaneler Gerçekler, İstanbul: Tesev yayınları.
• Daryal, A. M. (1971). İmam hatip okullarının eğitimimize getirdikleri, Milli Eğitimimizde İmam-Hatip Okullarının Yeri ve Köy Enstitüleri, içinde (48-53) İstanbul: Tohum yayınları.