Dini- Manevi Sistemler ve İnsan Tasavvurları İlişkisi Bağlamında Din, Ahlâk ve Tasavvuf

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 2 - Cilt: 5 Sayı: 2, 201 - 228, 24.03.2014

Lütfi Bozkale

Öz

İnsan ve onun içinde yaşadığı sosyal düzeni inşa etmede önemli rol oynayan dini-manevi sistemler

ve ideolojik-felsefi sistemler, beşeriyetin başlangıcından beri varlığını sürdürmektedir. Entelektüel

düzeyde, ortaçağdan günümüze kadarki dönemde ideologların, özellikle siyaset üzerine kafa

yoran düşünürlerin, üzerinde durduğu daha modern ve akılcı bir sistem arayışı günümüzde de devam

etmektedir. Probleme bu açıdan bakıldığında, din ve onun dikey anlamdaki manevi yöntemi,

bilfiil faal Hakikat düzleminde kendini bize sunar. Dini sistemler vahye dayanan sistemler olduğu için

kutsal ve temel yönleri ile beşer tecrübesinden daha yüksek bir kategoridedir. Buna göre Manevi

sistemlerde asıl ve kutsal olan dindir. Dini yorumlar ise dinin sonucu olan olgulardır. Din insanın

Yüce Tanrı’nın emirlerine sıkı sıkıya bağlılığıdır ve böyle algılandığında tarihi süreçteki tecrübelere

göre insanlığa daha çok barış ve mutluluk getirmiştir. Bu çalışmamızda; din, ahlâk ve mistisizm başlığı

altında konunun spesifik yönlerini ve dini bilginin sahihliği konusunu ele almaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Akılcı yöntem, Tasdik Yöntemi, Din, ahlâk, tasavvuf

Kaynakça

• ALTUNTAŞ, Halil, Kürsüden Öğütler, Komisyon, D.İ.B. Yay,. İlmi Eserler:111, Ankara 2012.
• ASLAN, Hüsamettin, Epistemik Cemaat, Paradigma Yayınları, İstanbul 2007.
• ATAÇ, C., Akça, “Britanya için İmparatorluk Dersleri”, Doğu-Batı Dergisi, Sayı 40, Doğu- Batı Yayınları, Ankara 2007.
• AY, Mahmut, Sadruş’şeria’da Varlık, Avrasya Yay., Ankara 2006.
• AYDIN, Mehmet, Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Fak. Yay., İzmir 2002.
• BAHADIR, Abdülkerim, Jung ve Din, İz Yay., İstanbul 2010.
• BUHARİ, Tecridi Sarih Tercümesi, D.İ.B. Yayınları, Bedi’ül- vahy,1, Ankara 1984.
• CERRAHOĞLU, İsmail, Tefsir Usûlü, T.D.V. Yay., Ankara 2013.
• CEVİZCİ, Ahmet, Ortaçağ Felsefesi Tarihi, Asa Yayınları, Bursa 2008.
• CEVHERİ, İsmail b. Hammad, Tâcu’l – luga ve Sıhahu’l Arabiyye, Daru’l-ilim li’l-Melâyin, Beyrut 1984.
• ÇELİK, İsa, “İmamı Rabbani Perspektifinden İbn Arabî’ye Tenkidi Bir Yaklaşım” Tasavvuf İlmi Dergi, Ocak 2009, sayı: 23.
• EL-ISFEHANİ, Ebu’l Kâsım Hüseyin b. Muhammed Râgıp, el- Müfredat fi Garib’l – Kur’an, Tahkik Muhammed Halil İtânî, Dâru’l- ma’rife, Beyrut 2010.
• HEİNZ, Heimsoeth, Kant’ın Felsefesi, Çev. Takiyettin Mengüşoğlu, Doğu-Batı Yay. Ankara 2007.
• İbn ARABİ, Risaleler 3, çev. Vahdettin İnce, Kitsan Yay., İstanbul 2005.
• İZUTSU, Toshıhıko, İslâm Mistik Düşüncesi Üzerine Makaleler, çev. Ramazan Ertürk, Anka Yay., İstanbul 2002.
• KARAMAN, Hayreddin, vd., İlmihal I, İman ve İbadetler, İSAM Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1998.
• KARAMAN, Hayreddin, vd., Kur’an Yolu Türkçe Meal Ve Tefsiri, D.İ.B. Yay., Ankara 2006.
• KARA, İhsan ,“Din Hizmetlerinde Kalite Bağlamında ‘İhsan’ Şuurunun Yeri ve Önemi” Diyanet İlmi Dergi, Haziran 2014, cilt 50, sayı: 2,
• KILIÇ, Recep, Dini Anlamak Üzerine, Ötüken Yay., İstanbul 2004.
• KOÇ, Turan, İslâm Estetiği, İSAM Yay., İstanbul 2008.
• KOÇYİĞİT, Talat, Hadis Usulü, D. İ. B. Yay., Ankara 2012.
• MAKDİSİ, George, Din, Hukuk ve Eğitim, çev. H. Tuncay Başoğlu, Klasik Yay., İstanbul 2007.
• OKUMUŞ, Ejder, “Erdemli Toplum ve İmaj Toplumu”, Diyanet Aylık Dergi, Eylül 2013.
• ÖZCAN, Hanefi, Maturidi’de Dini Çoğulculuk, Marmara İlahiyat Fak. Yayınları, İstanbul 1999.