Kur'ân'da Lanet Kelimesinin Semantik Analizi

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 215 - 238, 15.06.2015

Ramazan Meşe

Öz

Bu makalede lanet kavramının semantik analizi yapılacaktır. Bu kavram öncelikle etimolojik

açıdan incelenecektir. Bu kavramın cahiliye döneminde nasıl kullanıldığı ve Kur'ân ile beraber nasıl

bir anlam kazandığı üzerinde durulacaktır. Yine Kur'ân'da bu kavramın kimler için kullanıldığı ne

ifade ettiğine de değinilecektir. Aynı şekilde hadislerde bu kavramın nasıl kullanıldığı üzerinde de

durulacaktır. Lanet kelimesi, etimolojik olarak kovmak, hayırdan uzaklaştırmak, sövmek, cezalandırmak,

engellemek ve beddua etmek gibi anlamlara gelir. Kelime Kur’an’da 36 ayette türevleriyle

beraber 41 kez geçmektedir. Geçtiği yerlerde bağlamına göre kovmak, Allah'ın rahmetinden uzaklaştırmak

ve cezalandırmak manalarında kullanılmıştır. Ayrıca lanet kelimesinin Kur'ân'da kâfirler,

Ehl-i kitap ve fâsık Müslümanlar için kullanıldığı görülmektedir. Ancak kâfirler için kullanılan lanetin

mahiyeti ile Müslümanlar için kullanılan lanetin mahiyeti aynı değildir.

Anahtar Kelimeler

Lanet, Kur'ân, Kavram, Semantik, Allah'ın rahmetinden kovulma

Kaynakça

• Abbulbâki, Muhammed Fuâd, Muʿcemu'l-Müfehres li Elfâzı'l-Kur'ânı'l-Kerim, Dâru'l- Kütubu'l-Mısrıyye, Kahire 1945.
• Ahmed b. Fârîs, Ebu’l-Huseyn, el-Mucmel fi’l-Luğa, Müessesetü'l-Risâle, II. Baskı, Beyrut 1986.
• ______, Mu‘cemu Mekâyîsi’l-Luğa, Thk., Abdusselâm Muhammed Harûn, Dâru’l- Fikr, Beyrut 1979.
• ʿAlî, Cevâd, el-Mufassal fi Târihi'l-Arab Kable'l-İslâm, Basım yeri yok, 1993.
• el-Aynî, Bedruddin Ebu Muhammed Mahmûd b. Ahmed, Umdetü'l-Kâri Şerhu Sahihi'l- Buhârî, Mısır 1972.
• el-Bustânî, Fuad Efram, el-Muncidu’l-Ebcedî, Dâru'l-Meşrik, X. Baskı, Beyrut 1986.
• el-Bustânî, Butrûs, Muhîtu’l-Muhît, Mektebetü Lübnan, Beyrut 1987.
• Cübran Mes’ud, er-Râid, Dâru'l-İlmi li'l-Melâyîn, XII. Baskı, Beyrut 1996.
• el-Cürcanî, Abdulkâhir, Derecü'd-Dürer, Talʿat Ferhat ve Muhammed Udeyb Şekûr, Dâru'l-Fikr, Beyrut 2009.
• Ebû Dâvud, Süleyman b. el-Eş‘as, es-Sicistântî, Sünen, Thk. ‘Izzed ‘Ubeyd ed-Da‘âs v.d., Dâru İbn Hazm, Beyrut, 1997.
• Fayda, Mustafa Mübahele mad., DİA, İstanbul 2006.
• el-Ferâhîdî, Halil b. Ahmet, Kitâbu'l-Ayn, Thk., Abdulhâmid Hendâvî, Daru'l-Kutubu'lİlmiyye, I. Baskı, Beyrut 2003.
• el-Firûzâbâdî, Muhammed b. Yakûb, el-Kamûsu'l-Muhît, Dâru'l-Hadîs, Kahire 2008.
• İbn Mâce, Ebu Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, Sünen, Thk., İbn Hasan Âlî Selmân, Mektebetü'l-Meʿarif, Riyad ts.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâluddin Muhammedb. el-'İzz b. el-Mukerrem el Ensârî,Lisanu’l-‘Arap, Dâru’l-Sâdır, Beyrut trs.
• İbn Sîde, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail, el-Muhkem ve'l-Muhîtiu'l-A'zam, Thk., Abdulhâmid Hendâvî, Dâru'l-Kutübı'l-İlmiyye, Beyrut 2000.
• el-İsfahânî, Râğıb, Müfredâtu Elfâzi'l-Kur'ân, Thk., Safvan Adnan Dâvûdî, Daru's- Samiyye, IV. Baskı, Beyrut 2009.
• Karaman, Hayrettin, Çağrıcı, Mustafa vd., Kur’ân Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, DİB. yay., Ankara 2008.
• el-Kanûcî, Hüseyin Hân, Fethu'l-Beyân fi Mekâsıdi'l-Kur'ân, Thk., Abdullah b. İbrahim el-Ensârî, Mektebetü'l-Asriyye, Beyrut 1996.
• el-Kefevî, Ebu’l-Bekâ el-Hüseynî, Külliyatu Muʿcemu fi Mustalahatı'l-Furûkı'l- Lüğaviyyi, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1997.
• el-Kurtubî, Ahmed b. Ömer, Câmiʿu'l-Ahkâmi'l-Kur'ân, Thk., Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Müessetü'r-Risâle, Beyrut 2006.
• Mukatil b. Süleyman, Tefsirü Mukatil b. Süleyman, Thk., Abdullah Mahmut, Müessetül Tarihi'l-Arabî, Beyrut 2002.
• el-Kuşeyrî, Muslim b. el-Haccâc, Sahîh-i Muslim, Thk., Muhammed Fuâd Abdulbâki, Dâru'l-Kutubi'l- İlmiyye, Beyrut, 1991.
• Mustafâ, İbrâhîm, ez-Zeyyât, Ahmed Hasan, en-Neccâr, Hâmid ‘Abdulkâdir ve Muhammed ‘Ali, el-Mu‘cemu’l-Vasît, Kahire ts.
• Mutçalı, Serdar, Arapça Türkçe Sözlük, Dağarcık, İstanbul 1995.
• en-Nefîsî, Abdurrahmân b. Hasan, et-Tefsiru'l-Mubîn, Mektebetü'l-Melik Fehd, Riyad 2008.
• en-Nesâî, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb Ali, Sünen, Thk., İbn Hasan Âlî Selmân, Mektebetü'l-Meʿarif, Riyad ts.
• Sâbân, Suheyl, Mucemu Elfâzı'l-Arabiyye fi'l-Lüğatı't-Türkiyye, Mektebetü’l-Melik Fehd, Riyad 2005.
• es-Sâhib b. ‘Abbâd, Veziran b. el-‘Abbâs, el-Muhît fi’l-Luğa, Thk., Muhammed Hasan el-Yasin, Dâru Alemu’l-Kutub, I. Baskı, Beyrut 1994.
• es-Saʿlebî, Ebu İshak, el-Keşşâf ve'l-Beyân, Thk., Muhammed b. Aşûr, Dâru Ehyâu Turası'l- Arabî, Beyrut 2002.
• es-Semekandî, Ebu Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmet b. İbrâhim, Tefsiru's- Semarkandî, Thk., Ali Muhammed Muʿavved, Adil ahmed Abdulmevcûd ve Zekeriyya Abdulmecîd en-Nubiyyi, Dâru'l-Kütubu'l-İlmiyye, Beyrut 1993.
• es-Sicistânî, Ebu Bekr Muhammed b. Uzeyz, Nuzhetu'l-Kulûb fi Tefsiri Garibi'l- Kur'ânı'l-Azim, Thk., Yusuf Abdurrahman Marʿaşlî, Dâru'l-Marife, Beyrut 2013.
• eş-Şertûnî, Sa'îd b. 'Abdillâh b. Mihâîl, Akrebu'l-Mevârid fî Fusahi'l-'Arabiyye ve'şŞevâhid, Mektebetü Ayetullah, İran 1983.
• TDK., Büyük Türkçe Sözlük (http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts)
• et-Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmılu'l-Beyân an Tev'ili Ayı'l-Kur'ân, Thk., Beşşâr İvâd Maʿrûf ve İsâm Faris el-Harşânî, Müessetü'r-Risâle, Beyrut 1994.
• et-Tahânevî, Muhammed Ali b. Ali, Keşşâfu İstilahatı’l-Funûn, (Trc., Abdullah el- Hâlidî), Thk., Ali Dehrûc, Mektebetü Lübnân, Beyrut 1996.
• et-Tirmizî, Ebû ʿÎsâ Muhammed b. ʿÎsâ, el-Câmi‘u'l-Kebîr, Thk., Beşşâr ʿAvvâd Mʿarûf, Dâru'l- Ğarbi'l-İslâmî, Beyrut, 1996.
• el-Vâhidî, Ebu Hasan Muhammed, Tefsiru'l-Basît, Thk., Muhammed Salih el-Hamâdî, Mektebetü'l-Melik Fehd, Riyad 2009.
• Yakıt, İsmail, “Semantik Analizler Işığında Kur'ân’da ‘Reyb’ ve ‘Yakîn’ Kavramları”, Kur'ân ve Dil-Dilbilim ve Hermenötik Sempozyumu, Van 17-18 Mayıs 2001.
• ez-Zebîdî, Muhammed b. Muhammed el-Huseyn, Tâcu'l-Arûs, Thk. Abdulkerim Azbâvî, Dâru Türası'l-Arabî, I. Baskı, Kuveyt 2001.