SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLARININ ENTEGRE RAPORLAMAYA UYUMUNUN İNCELENMESİ: STAR ALLIANCE’DE YER ALAN HAVA YOLU İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Sayı: 5, 38 - 57

İbrahim Yavuz

Öz

Çalışmanın amacı, Star Alliance’ye üye olan 26 hava yolundan, 2018-2022 yıllarında sürdürülebilirlik raporu yayımlayan 7 hava yolu işletmesinin sürdürülebilirlik raporlarının entegre raporlama içerik öğelerine uyum düzeyini tespit etmektir. Bu kapsamda çalışmada içerik analizi kullanılmıştır. 2018-2021 yılları için entegre rapor uyum skoru en yüksek olan hava yolu işletmesi, İsveç’te faaliyet gösteren Scandinavian Airlines olmuştur. 2022’de ise entegre rapor uyum skoru en yüksek olan hava yolu işletmeleri Türk Hava Yolları ve Singapore Airlines olmuştur. Entegre rapor uyum skoru en düşük olan hava yolu işletmesinin 2018-2022 yıllarında Yeni Zelanda’da faaliyet gösteren Air New Zealand olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamındaki hava yolu işletmelerinin tamamının sürdürülebilirlik raporlarının entegre raporlamaya uyum skoru araştırma %60’ın üzerinde hesaplanmıştır. Sürdürülebilirlik raporlarında, entegre raporlama içerik öğelerinden en çok “Kurumsal Genel Görünüm ve Dış Çevre”, “Performans” ve “Diğer Konular”a ilişkin bilgi verilmiştir. “İş modeli”, “Kurumsal Yönetim”, “Risk ve Fırsatlar” içerik öğeleri ile ilgili entegre raporlama gerekliliklerine uygun daha kapsamlı açıklama yapılması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik Raporlaması, Entegre Raporlama, İçerik Öğeleri, Entegre Raporlamaya Uyum Skoru

EXAMINING THE COMPLIANCE OF SUSTAINABILITY REPORTS WITH INTEGRATED REPORTING: A RESEARCH ON AIRLINE COMPANIES IN STAR ALLIANCE

Öz

To determine the level of compliance with the integrated reporting content elements of the sustainability reports of 7 airlines that published sustainability reports between 2018-2022, among the 26 airlines that are members of Star Alliance. In this context, content analysis was used in the study. The airline with the highest integrated report compliance score for the years 2018-2021 was Scandinavian Airlines operating in Sweden. In 2022, the airline with the highest integrated report compliance score was Singapore Airlines. It was determined that the airline with the lowest integrated report compliance score was Air New Zealand, which operated in New Zealand between 2018-2022. The integrated reporting compliance score of the sustainability reports of all airline companies within the scope of the research was calculated to be over 60%. In sustainability reports, information is mostly provided on "Organizational Overview and External Environment", "Performance" and "Other Issues", among the integrated reporting content elements. It has been determined that a more comprehensive explanation should be made in accordance with integrated reporting requirements regarding the content elements "Business Model", "Governance", "Risks and Opportunities".

Anahtar Kelimeler

Sustainability Report, Integrated Report, Content Elements, Integrated Reporting Compliance Score

Kaynakça

• Abdullah, N.W., Husin, N.M, Salleh, S.M., Alrazi B. (2018). Integrated Reporting: A Comparision Between Malaysian and Singapore Public Listed Companies. The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences. Vol.44. pp.97-107. DOI: 10.15405/epsbs.2018.07.02.11.
• Alkoyun, A. K. (2021). Katılım Bankalarının Faaliyet Raporlarının Entegre Raporlamaya Uygunluğu Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aracı, H. ve Yüksel, F. (2016) Şeffaflık ve Hesap Verilebilirliğin Sağlanmasında Sürdürülebilirlik Raporları: BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki Şirketlerin Sürdürülebilirlik Raporlarının İncelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. Cilt: 18. Özel Sayı: 1. ss.103-131.
• Bursa Malaysia, (2015). Sustainability Reporting Guide. https://www.bursamalaysia.com/sites/5bb54be15f36ca0af339077a/content_entry5ce3b5005b711a1764454c1a/5ce3c83239fba2627b286508/files/bursa_malaysia_sustainability_reporting_guide-final.pdf?1570701456.
• Çıkıkçı, A., Sigali, S. (2020). Denizcilik İşletmelerinde Entegre Raporlama: Uluslararası Denizcilik Firmalarının Analizi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi. Sayı: 62. ss.23-35. DOI: 10.26650/MED.2020678485.
• Çil Koçyiğit, S., Derya Baskan, T. ve Temelli, F. (2023). Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmelerin “Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi”nde Yer Alan İlkelere Uyum Derecelerinin Tespit Edilmesi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Sayı: 25 (MODAVICA Özel Sayısı). ss.75-95.
• Deloitte. (2016). A Clear Vision-Annual Report Insight 2016. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/audit/deloitte-uk-ari-16-full-details.pdf.
• Deloitte. (2017). Annual Report Insight 2017: Surveying FTSE Reporting. https://www.integratedreporting.org/wp-content/uploads/2017/10/deloitte-uk-annual-report-insights-2017.pdf.
• Deloitte. (2018). Annual Report Insight 2018: Surveying FTSE Reporting. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/audit/deloitte-uk-audit-annual-report-insights-2018.pdf.
• Deloitte. (2019). Annual Report Insight 2019: Surveying FTSE Reporting. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/audit/deloitte-uk-annual-report-insights-2019.pdf.
• Deloitte. (2020). Annual Report Insight 2020: Surveying FTSE Reporting. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/about-deloitte/deloitte-uk-annual-report-insights-2020.pdf.
• De Villiers, C., Rinaldi, L. & Unerman, J. (2014). Integrated Reporting: Insights, Gaps and An Agenda For Future Research. Accounting, Auditing & Accountability Journal. 27 (7): 1042-1067. DOI: 10.1108/AAAJ-06-2014-1736.
• Doni, F., Larsen, M., Bianchi Martini, S., Corvino, A. (2019). Exploring Integrated Reporting In The Banking Industry: The Multiple Capital Approach. Journal of Intellectual Capital. Vol.20 Issue.1 pp.165-188. https://doi.org/10.1108/JIC-11-2017-0146.
• Dragu, I. M., Tiron-Tudor, A. (2013). The Integrated Reporting Initiative from an Institutional Perspective: Emergent Factor. Procedia-Social and Behavioral Science. ss.275-279
• Dumay, J., Bernardi, C., Guthrie, J. & Demartini, P. (2016). Integrated Reporting: A Structured Literature Review. Accounting Forum 40 (3): pp.166-185Entegre Raporlama Türkiye Ağı (ERTA). (2021). Uluslararası <ER> Çerçevesi. Erişim Adresi: http://www.entegreraporlamatr.org/tr/images/pdf/IIRC-TR.pdf
• Eccles, R.G., Armbrester, K. (2011). Two Disruptive Ideas Combined Integrated Reporting in The Cloud. First Quarter. (8), 13-15
• Eccles, R.G., Krzus, M.P., Solano, C. (2019). A Comparative Analysis of Integrated Reporting in Ten Countries. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3345590.
• Gerekan, B. ve Bulut, E. (2018). Sürdürülebilir Sosyal Sorumlulukta Üç Boyutlu Raporlama: Türkiye’de Sürdürülebilirlik Raporu Yayınlayan Bankalar Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Metinleri. Sayı: 1. 80-88. Global Reporting Initiative-GRI. (2000). G3 Sürdürülebilirlik Raporlaması İlkeleri
• Gücenme Gençoğlu, Ü., Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi BIST Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi. Ekim/2016. ss.51-66. https://doi.org/10.25095/mufad.396719.
• Güzel, E. (2021). Havacılık Endüstrisinde Entegre Raporlama ve Türk Hava Yoluna Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hamad, S., Draz, M. U., Lai, F. W. (2020). The Impact of Corporate Governance and Sustainability Reporting on Integrated Reporting: A Conceptual Framework. Sage OPEN. pp.1-15. DOI: 10.1177/2158244020927431.
• Hamrah, Y., Can, E.N. (2019). Entegre Raporlama İçerik Öğeleri İle Kurumsal Yönetim İlkeleri Arasındaki İlişki, Türkiye Örneği. Mali Çözüm. 29(155). ss.121-136
• International Integrated Reporting Council (IIRC). (2021). International <IR> Framework. Erişim Adresi: https://integratedreporting.org/wp-content/uploads/2021/01/InternationalIntegratedReportingFramework.pdf
• IIRC. (2013). Value Creation Background Paper. https://integratedreporting.org/wp-content/uploads/2013/08/Background-Paper-Value-Creation.pdf
• Integrated Reporting Committee (IRC) of South Africa. (2011). Framework for Integrated Reporting and The Integrated Report Discussion Paper. http://integratedreportingsa.org/ircsa/wp-content/uploads/2017/05/IRC-of-SA-Integrated-Reporting-Guide-Jan-11.pdf
• Jamal, J., Ghani, E.K. (2018). Integrated Reporting Practices Among Real Property Listed Companies In Malaysia. Malaysian Accounting Review. Vol.15 No.1. pp.251-274
• Kaymak, G., Serçemeli, M. (2019). Faaliyet Raporunun Enteegre Raporlamaya Uygunluğu Üzerine Bir Araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Yıl.5 Sayı.9. ss.62-76
• Kaymak, G., Serçemeli, M. (2020). Faaliyet Raporlarının Entegre Raporlamaya Uygunluğu Üzerine BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Yer Alan Şirketlerde Bir Araştırma. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt.6 Sayı.2. ss.239-260. https://doi.org/10.46849/guiibd.798995.
• KPMG. (2008). Sustainability Reporting A Guide.
• KPMG. (2015). Survey of Integrated Reporting in Japan 2014. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pdf/2015/09/integrated-reporting-20150628e.pdf
• KPMG. (2021). Survey of Integrated Reporting in Japan 2020. https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/jp/pdf/2021/jp-integrated-reporting2020.pdf
• Lipunga, A.M. (2015). Integrated Reporting in Developing Countries: Evidence from Malavi. Journal Of Management Research. Vol.7 No.3. pp.130-156. DOI: 10.5296/jmr.v7i3.7195.
• Nakib, M., Dey, P.K. (2018). The Journey Towards Integrated Reporting In Bangladesh. Asian Economic and Financial Review. Vol.8 No.7. pp.894-913
• Onocak, D., Demir, M. ve Köse, Ö. (2023). BİST’te İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Analizi ile Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi’nin 50. Yılına Özel 50 Makale). ss.368-394.
• Paul, E., Nieland, K. (2013). Integrated Reporting Going beyond the financial results. https://www.pwc.com/my/en/assets/services/1308-point-of-view-integrated-reporting.pdf
• PWC. (2014). The State of Integrated Reporting in Malaysia: An Analysis of the Bursa Malaysia’s Top 30 Companies. https://www.pwc.com/my/en/assets/publications/the-state-of-integrated-reporting-in-malaysia.pdf
• PWC. (2015). Inspiring Trust Through Insight: Integrated Reporting in Malaysia-An Analysis of the Reporting by Bursa Malaysias’ Top 50 Companies. https://www.pwc.com/my/en/assets/publications/integrated-reporting-2015.pdf
• PWC. (2016a). Integrated Reporting: Continuing the Journey. https://www.pwc.com/my/en/assets/publications/2016-integrated-reporting-continuing-the-journey.pdf
• PWC. (2016b). MIA-ACCA Integrated Reporting Survey. http://www.integratedreporting.org/wp-content/uploads/2016/09/MIA-ACCA-IR-survey-report_2016.pdf.pdf
• PWC. (2018). Integrated Reporting: What’s Your Value Creation Story? https://www.pwc.com/my/en/assets/publications/2018/ir-report-2018-final-web.pdf
• Raemaekers, K., Maroun, W. and Padia, N. 2016. Risk disclosures by South African listed companies post-King III. South African Journal of Accounting Research, 30 (1): 41-60. DOI: 10.1080/10291954.2015.1021583.
• Ruiz-Rozano, M., Tirado-Valencia, P. (2016). Do İndustrial Companies Respond To The Guiding Principles Of The Integrated Reporting Framework? A Preliminary Study On The First Companies Joined To The İnitiative. RevistaDe Contabilidad. 19(2). pp.252-260
• Setia, N., Abhayawansa, S., Yoshi, N., Huynh, A.V. (2015). Integrated Reporting in South Africa: Some Initial Evidence. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal. Vol.6 No.3. pp.397-424
• Solomon, J., Maroun, W. (2012). Integrated Reporting: The Influence of King III on Social, Ethical and Environmental Reporting https://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-technical/integrated-reporting/tech-tp-iirsa.pdf
• Zhou, S., R. Simnett, & W. Green. 2017. “Does Integrated Reporting Matter to The Capital Market?”. Abacus. 53(1) 94-132. https://doi.org/10.1111/abac.12104.
• United Nations World Commission on Environment and Development (UN-WECD). (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf
• Uzden, K. ve Bozkurt, Ö. (2023). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bankaların Sürdürülebilirlik Faaliyetlerinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 6. Sayı: 2. ss.185-210. https://doi.org/10.54993/syad.1320979.
• Yeo, G., Wai, L.K., Nanyang, T. (2014). Integrated Reporting and Corporate Valuation. http://www.integratedreporting.org/wp-content/uploads/2014/04/Integrated-Reporting-and-corporate-valuation-Media-28-April-2014_NTU.pdf
• Yüksel, F. ve Aracı, H. (2017). Hizmet İşletmelerine Ait Raporların Entegre Raporlama İlkeleri Açısından İncelenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. (16. UIK Özel Sayısı). ss.729-748.
• Yüksel, F. (2018a). Kurumsal Yönetim ve Entegre Raporlama İlişkisi: BİST Kurumsal Yönetim Endesksinde Yer Alan İşletmeler Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. Özel Sayı: ss.188-207
• Yüksel, F. (2018b). Entegre Raporlama ve Finansal Performans İlişkisi: Türkiye ve Güney Afrika Katılım Bankaları Üzerine Bir Araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt.7 Sayı.2 ss.1-17
• https://www.staralliance.com/en/