BİSİKLET FESTİVALLERİNİN BİSİKLET KULLANIMINA ETKİSİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 44 - 54, 04.10.2020

Senem Çeyiz

Öz

Bu araştırmanın amacı, rekreasyonel etkinlikler içeren bisiklet festivallerinin bisiklet kullanımı üzerindeki etkisini belirleyebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir.
Araştırmanın çalışma grubunu en az bir kez bir bisiklet festivaline katılmış olan, performans sporu dışındaki amaçlarla (ulaşım, rekreasyon vb.) gündelik yaşamında bisiklet kullanan 234 bisiklet kullanıcısı oluşturmaktadır.
BFBKEÖ’nün yapı geçerliğini sağlamak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Ölçeğin alt boyutları, açımlayıcı faktör analizi (AFA) kullanılarak ortaya konulmuş olup, 9 madde ve 2 faktörden oluşan ölçek elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda iki faktörlü yapı için elde edilen modelin uyum ölçütlerine uygun olduğu saptanmıştır. Buna göre BFBKEÖ, “Bireysel” boyutunda 4 madde, “Ekolojik Farkındalık ve Bisiklet Kullanımı” boyutunda 5 madde olmak üzere 9 maddeden oluşmaktadır. BFBKEÖ’nün geneli için Cronbach’s Alpha katsayısı 0.847, alt boyutları içinse 0.832 ile 0.707 arasında bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında BFBKEÖ’nün, festivallerin bireylerin bisiklet kullanımı üzerindeki etkisini belirlemek üzere kullanılabilir nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bisiklet festivali, Bisiklet Kullanımı, Geçerlik-Güvenirlik

Kaynakça

• Aiken L.R. (2000). Rating Scales and Checklist Evaluating Behaviour Personality and Attitudes, John Wiley&Sons Inc., New York.
• Alpar R. (2003). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlere Giriş-1, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Ardahan F. & Çalışkan A. (2017). Bireyleri Spor Festivallerine Katılmaya Motive Eden Faktörler Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması: Runatolia’ya Örneği, Journal of Human Sciences, 14(2): 1405-1419.
• Ardahan F. & Mert M. (2014). Bireyleri Bisiklet Kullanmaya Motive Eden Faktörler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Türk Popülasyonu İçin Güvenirlilik Geçerlilik Çalışması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 409-427.
• Balcı V., Özbek O., Koçak F. & Çeyiz S. (2018). Determination Of The Constraints Of Bicycle Use In Urban Life Kent Yaşamında Bisiklet Kullanım Engellerinin Belirlenmesi, Journal of Human Sciences, 15(1): 35-50.
• Bartholomew M. & Kidd D. (2004). From Celerifere To Tricycle: Using National Board For Professional Teaching Standards As A Tool To Steer Agricultural Education, The Agricultural Education Magazine, 76(5): 22.
• Bogovıć I. (2001). Cycling As Recreation And Transportation Necessity, Promet-Traffic&Transportation, 13(5): 349-354.
• Brown T.D., O’connor J.P. & Barkatsas A.N. (2009). Instrumentation And Motivations For Organised Cycling: The Development Of The Cyclist Motivation Instrument (CMI), Journal of Sports Science and Medicine, 8: 211-218.
• Büyüköztürk Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı- İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (13. Baskı), Pegem Akademi, Ankara.
• Çelik H.E. & Yilmaz V. (2013). Lisrel 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi (Yenilenmiş 2. Baskı), Anı Yayıncılık, Ankara.
• Çokluk Ö., Şekercioğlu G. & Büyüköztürk Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. SPSS Ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Evlivan İ. (2019). Bireyleri Bisiklet Festivallerine Katılmaya Motive Eden Faktörler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bu Faktörlerin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü- Rekreasyon Ana Bilim Dalı, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Frias C.M. & Dixon R.A. (2005). Confirmatory Factor Structure And Measurement İn Variance Of The Memory Compensation Questionare. Psychological Assessment, 17(2): 168-178.
• Harper W. (1982). The iron steed, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 53(6): 56-58.
• Krizek K.J., Poindexter G., Barnes G. & Mogush P. (2007). Analysing The Benefits And Costs Of Bicycle Facilities, Planning, Practice&Research, 22(2): 197 - 213.
• Malchrowicz-Mośko E., Młodzik M., León-Guereño P. & Adamczewska K. (2019). Male and Female Motivations for Participating in a Mass Cycling Race for Amateurs: The Skoda Bike Challenge Case Study, Sustainability, 11(23): 6635.
• Marsh H.W. & Balla J. (1992). Goodness of Fit İn Confirmatory Factor Analysis: The Effects of Sample Size and Model Parsimony: Quality and Quantity, International Journal of Methodology, 28:185-217.
• Midgley P. (2011). Bicycle-Sharing Schemes: Enhancing Sustainable Mobility in Urban Areas. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, 1-12.
• Missoni E., Bogovic I. & Visnjic V. (2012). Cyclists’ İnjurıes İn Traffıc, Promet-Traffic&Transportation, 16(1): 1-4.
• Mozer D. (2009). Chronology Of The Growth Of Bicycling And The Development Of Bicycle Technology, International Bicycle Fund. Erişim adresi: [www. ibike. org/library/history-timeline. htm.]. Erişim tarihi: 17/5/2019.
• Pritchard A. & Cartwright V. (2004). Transforming What They Read: Helping Eleven‐Year‐Olds Engage With Internet İnformation, Literacy, 38(1): 26-31.
• Pucher J., Dill J. & Handy S. (2010). Infrastructure, programs, and policies to increase bicycling: an international review. Preventive medicine, 50: 106-125.
• Shaw L., Poulos R.G., Hatfield J. & Rissel C. (2015). Transport Cyclists And Road Rules: What İnfluences The Decisions They Make?, Inj Prev, 21: 91-97.
• Sönmez V. & Alacapınar F.G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri,: Anı Yayınları, Ankara.
• Süme M. & Özsoy S. (2010). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye'de Bisiklet Sporu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24): 345-360.
• Sümer N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6); 49-74.
• Şimşek Ö.F. (2007). Yapısal Eştlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ekinoks Yayınları, İstanbul.
• Tavşancıl E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Tezbaşaran A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu, Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
• Titze S., Stronegger W.J., Janschitz S. & Oja P. (2008). Association Of Built-Environment, Social-Environment And Personal Factors With Bicycling As A Mode Of Transportation Among Austrian City Dwellers, Preventive Medicine, 47(3): 252-259.
• Tomlınson D. (2003). The Bicycle and Urban Sustainability. FES Outstanding Graduate Student Paper Series, 7(6): 1-32.
• Yıldırım H. M., Buluk B. & Atay L. (2017). Ziyaretçilerin Destinasyon İmajı Algılarının Etkinliklere Katılıma Etkisi: Çanakkale Bisiklet Turu Örneği. Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, 20(38).
• Walkey F. & Welch G. (2010) Demystifying Factor Analysis: How İt Works And How To Use İt, Xlibris Corporation, Bloomington.