Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Nitelikli Eğitime Teorik Bir Bakış

Yıl 2023, , 592 - 609, 27.10.2023

Naime Elcan Kaynak , Almıla Elif Altan , Yeliz Abbak , Zekai Alper Alp , Emine Yavuz , Emre Toprak

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1315268

Öz

Sürdürülebilir ve kalkınma kavramlarının birleşiminden oluşan sürdürülebilir kalkınma ekonomik büyümeyi, sosyal kalkınmayı ve ekosistemin korunmasını hedefleyen bir kavramdır. Daha geniş anlamda sürdürülebilir kalkınma doğal kaynakların etkili ve adil kullanımını yaşam kalitesini ve bireylerin iyi oluş düzeyinin artırılmasını, yoksulluğun azaltılmasını, sürdürülebilir ekonomik kaynakların artırılmasını ve bireylerin eşit ve adil bir şekilde nitelikli eğitime ulaşmasını amaç edinmiş hedefler bütünü olarak ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir kalkınma ilk kez Birleşmiş Milletler Ortaklaşa Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun raporuyla tanıtılmış olup önemi artan bir kavram olarak ekonomi, sosyoloji,çevre ve iklim gibi farklı alanlarda önemi tartışılagelmektedir. UNESCO, sürdürülebilir kalkınmanın göstergeleri olarak 17 temel alt bileşenden bahsetmiş ve sürdürülebilir kalkınma için hem bir araç hem de bir sonuç olarak nitelikli eğitimin önemini vurgulamıştır. Sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesinde kilit rol oynayan nitelikli eğitim çok boyutlu bileşenlerden oluşan bir kavramdır. Din, dil, ırk fark etmeksizin tüm bireylerin eğitime eşit düzeyde ulaşabilmesi, hayat boyu sürdürülebilmesi ve kapsayıcı olması nitelikli eğitimin en temel bileşenleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Nitelikli eğitim bireylerin bilgi, beceri ve sosyal değerlerinin geliştirilmesini sağlayarak sürdürülebilir kalkınmaya destek olacak bireylerin yetişmesinde önemli rol oynamaktadır. Türkiye’de MEB, nitelikli eğitimin sağlanması için ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli faaliyetler başlatmıştır. Bu faaliyetlerin zenginleştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaların arttırılması gerekmektedir. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı nitelikli eğitimin temel bileşenlerini açıklayarak nitelikli eğitim ve sürdürülebilir kalkınma arsındaki etkileşimi ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir kalkınma, nitelikli eğitim, kapsayıcılık, yaşam boyu öğrenme, eşitlik

A Theoretical Perspective on Quality Education from the Perspective of Sustainable Development

Öz

Sustainable development, which is a combination of the concepts of sustainable and development, is a paradigm aims at economic growth, social development and the protection of the ecosystem. In a broader sense, sustainable development has emerged as a set of goals aimed at the effective and fair use of natural resources, increasing the quality of life and well-being of individuals, reducing poverty, increasing sustainable economic resources, and ensuring that individuals reach quality education in an equal and fair manner. Sustainable development was firstly introduced within the report of the United Nations Joint Commission on Environment and Development, and its importance is being discussed in different fields such as economy, sociology, environment and climate. UNESCO mentioned 17 basic sub-components as indicators of sustainable development and emphasized the importance of quality education as both a tool and a result for sustainable development. Qualified education, which plays a key role in the realization of sustainable development, is a concept consisting of multidimensional components. Equal access to education, lifelong learning and inclusive education are appeared as the most main components of quality education. Quality education plays an important role in raising individuals who will support sustainable development by improving the knowledge, skills and social values of individuals. In Turkey, MEB has initiated various activities at national and international levels to ensure quality education. Efforts to enrich and disseminate these activities need to be increased. From this point of view, the aim of this study is to explain the basic components of quality education and to reveal the importance of qualified education for sustainable development.

Anahtar Kelimeler

Sustainable development, quality education, inclusion, lifelong learning, equality

Kaynakça

• Acar, M. (2020). Sınıf öğretmenlerinin kapsayıcı-bütünleyici eğitime yönelik değerlendirmelerinin sosyal alan teorisiyle incelenmesi: Türkiye-Almanya Karşılaştırması. Başkent University Journal Of Education, 7(2), 189-199. http://buje.baskent.edu.tr/index.php/buje/article/view/247
• Ainscow, M. (2020). Promoting inclusion and equity in education: lessons from international experiences. Nordic Journal of Studies in Educational Policy, 6(1), 7-16. https://doi.org/10.1080/20020317.2020.1729587
• Akbaş, O., Özdemir S. M. (2002). Avrupa Birliğinde yaşam boyu öğrenme. Milli Eğitim Dergisi. 155-156. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/155-156/akbas.htm
• Akbulut, F., Yılmaz, N. Karakoç, A., Erciyas, İ.M. & Akşin Yavuz, A. (2021). Öğretmen adayları kapsayıcı eğitim hakkında ne düşünüyor? Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 6(1), 33-52. http://ijeces.hku.edu.tr/en/pub/issue/60500/756554
• Aksoy, M. (2013). Kavram olarak hayat boyu öğrenme ve hayat boyu öğrenmenin Avrupa birliği serüveni. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 64, 23-48. http://dergipark.gov.tr/bilig/issue/25367/267740#article_cite
• Alves, I. (2019). International inspiration and national aspirations: Inclusive education in Portugal. International Journal of Inclusive Education, 23(7-8), 862-875. https://doi.org/10.1080/13603116.2019.1624846
• Avrupa Birliği (2015). Transforming our World: The 2030 agenda for sustainable development. United Nations. sustainabledevelopment.un.org
• Belousova, A., Abrosimova, L., Bogdonova, M. (2017). Belousova, A., Abrosimova, L., & Bogdanova, M. (2017). Collaborative thinking activity within innovative education structure. In INTED2017 Proceedings (pp. 1915-1921). IATED. https://doi.org/10.21125/inted.2017.0577
• Beckett, A. E. (2009). ‘Challenging disabling attitudes, building an inclusive society’: considering the role of education in encouraging non‐disabled children to develop positive attitudes towards disabled people. British Journal of Sociology of Education, 30(3), 317-329. https://doi.org/10.1080/01425690902812596
• Buluç, B. (1997). İlköğretim ikinci kademe okullarda eğitimde fırsat ve imkân eşitliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(9), 11-22. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/108626
• Cook, J. W. 2019. Sustainability, Human Well-Being, and the Future of Education. Manhattan, New-York City: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-78580-6
• Çelik, R. (2017). Adalet, kapsayıcılık ve eğitimde hakkaniyetli fırsat eşitliği. Fe Dergi, 9(2), 16-29. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000185
• Demircioğlu, T., Yavuz Konakman, G., Akay, C. (2016). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının yenilikçilik düzeylerinin Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme projelerine yönelik etkisi. Electronic Journal of SocialSciences, 15(59). https://doi.org/1120-1137. 10.17755/esosder.08908
• Diken, İ. H. ve Batu, S. (2010). Kaynaştırmaya giriş. İ. H. Diken, (Ed.), İlköğretimde kaynaştırma (1. Baskı) içinde (2-23). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Dündar, S., & Hesapçıoğlu, M. (2011). Türkiye'de eğitimde fırsat eşitliği ve postmodernizm. Eğitim Yayınevi.
• Epçaçan, C. (2013). Yaşam boyu öğrenme becerilerinin ders kitaplarında yer alma düzeyine örnek bir inceleme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 7(11), 353-379. https://doi.org/10.14520/adyusbd.482
• Ferreira, F. H. & Gignoux, J. (2010). Eğitimde fırsat eşitsizliği: Türkiye örneği. TC Cumhuriyeti DPT ve Dünya Bankası Refah ve Sosyal Politika Analitik Çalışma Programı. Çalışma Raporu, 4. https://documents1.worldbank.org/curated/en/915131468318351703/pdf/754470NWP0Box30pportunity0Education.pdf
• Ferreira, J., Ryan, L. and Tilbury, D. (2006) Whole-School Approaches to Sustainability: A review of models for professional development in pre-service teacher education. Canberra: Australian Government Department of the Environment and Heritage and the Australian Research Institute in Education for Sustainability (ARIES). Whole-school-approaches-to-sustainability.pdf (researchgate.net)
• Fischer, G. (2000). Lifelong learning more than training. Journal of Interactive Learning Research, 11(3), 265-294. https://www.learntechlib.org/primary/p/8380/
• Frumos, L. (2018). Attitudes and self‐efficacy of Romanian primary school teachers towards including children with special educational needs in regular classrooms. Revista Românească pentru Educaţie Multidimensională, 10 (4), 118-135. https://doi.org/10.18662/rrem/77
• Göğebakan Yıldız, D. (2017). Yaşam boyu öğrenme. S. Z. Genç (Ed.), Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması (s.198-224) içinde. Pegem Akademi, Ankara.
• Guillen-Royo, M. (2015). Sustainability and Wellbeing: Human-Scale Development in Practice (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315762135
• Gupta, J., & Vegelin, C. (2016). Sustainable development goals and inclusive development. International Environmental Agreements: Politics, Law and Economics, 16, 433-448. https://doi.org/10.1007/s10784-016-9323-z Güngör, T. & Pehlivan, O. (2021). Kapsayıcı eğitimin Türk eğitim sistemindeki yeri ve önemi. Studies in Educational Research and Development, 5 (1), 48-71. http://serd.artvin.edu.tr/en/pub/issue/63058/831809
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (2017). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü 2017 Yılı 1.Dönem İzleme ve Değerlendirme Raporu. http://hbogm.meb.gov.tr/dosyalar/izlemedegerlendirmerapor/2017-1/mobile/index.html
• International Institute for Sustainable Development (IISD) 2008, Compendium of Sustainable Development Indicator Initiatives, January 2008. Act Together | International Institute for Sustainable Development (iisd.org)
• İnan, M. & Demir, M. (2018). Eğitimde fırsat eşitliği ve kamu politikaları: Türkiye üzerine bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 337-359. https://dergipark.org.tr/en/pub/ahbvuibfd/issue/39904/473769
• Kabadayı, R. (2015). Sürdürülebilir Kalkınma ve Eğitim. Prof. Dr. İbrahim Ethem Başaran’a Armağan, 165-179. Anı Yayınları. (99+) SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE EĞİTİM | Reşide Kabadayı - Academia.edu
• Lazenby, H. (2016). What is equality of opportunity in education?. Theory and Research in Education, 14 (1), 65-76. https://doi.org/10.1177/1477878515619788
• Little, A. W., & Green, A. (2009). Successful globalisation, education and sustainable development. International Journal of Educational Development, 29 (2), 166-174. https://doi.org/10.1016/j.ijedudev.2008.09.011
• Martins, A.A., Mata, T.M. & Costa, C.A.V. Education for sustainability: challenges and trends. Clean Techn Environ Policy 8, 31–37 (2006). https://doi.org/10.1007/s10098-005-0026-3
• MEB (2019, September, 18). Kriz zamanlarında herkes için eğitim projesi kapsamında 180 yeni okul. https://www.meb.gov.tr/kriz-zamanlarinda-herkes-icin-egitim-projesi-kapsaminda-180-yeni-okul/haber/19332/tr
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Uygulamaları Genelgesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/21112929_kaynastirma_genelge.pdf
• Mura, G., Olmos, A., Aleotti, F., Ortiz, M., Rubio, M. & Diamantini, D. (2020). Inclusive education in Spain and Italy: evolution and current debate. Journal of Inclusive Education in Research and Practice,1 (1), 1-23. https://dergipark.org.tr/en/pub/jierp/issue/56579/754121
• Orlović Lovren, V., & Popović, K. (2018). Lifelong Learning for Sustainable Development—Is Adult Education Left Behind? In Handbook of lifelong learning for sustainable development (pp. 1-17). Springer, Cham.
• Öztürk, Ş. (2017). Çocuk Yoksulluğu Risklerini Engellemeye Yönelik Politika Olarak Türkiye'de Okul Öncesi Eğitimde Fırsat Eşitliği. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. http://acikerisim.klu.edu.tr/xmlui/handle/20.500.11857/2089
• Parris, T. M., & Kates, R. W. (2003). Characterizing and measuring sustainable development. Annual Review of environment and resources, 28 (1), 559-586. htttps://doi.org/10.1146/annurey.energy.28.050302.105551 Prescott-Allen R. 2001. The Wellbeing of Nations: A Country-by-Country Index of Quality of Life and the Environment. Washington, DC: Island. IDL-19881.pdf
• Resvani, E., Eleftherakis, T., Kalerante, E., & Kaspiri, A. (2020). Integration, social inclusion, inclusive education: Parallel support teachers’ viewpoints. International Journal of Education Humanities and Social Science, 3(6), 89124. https://ijehss.com/uploads2020/EHS_3_201.pdf
• Saka, D., & Çelik, S., (2022). Inclusion teacher qualifications as a basis for refugee education: A framework review according to views of Turkish teachers. Egitim Ve Bilim-Education And Science , vol.47, no.209, 357-380. http://doi.org/10.15390/eb.2022.10506
• Soni, S. (2012). Lifelong Learning- Education and Training. Proceedings at the FIG working week, (pp.1-14). Italy: Rome.
• Şimşek, H., Dağıstan, A., Şahin, C., Koçyiğit, E., Dağıstan Yalçınkaya, G., Kart, M. & Dağdelen, S. (2019). Kapsayıcı eğitim bağlamında Türkiye’de ilköğretim programlarında çok kültürlülüğün izleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 177-197. https://doi.org/10.31592/aeusbed.563388
• Tabak, H. (2019). Türk eğitim sisteminde eğitimde fırsat eşitliğine kuramsal bakış: roller ve sorumluluklar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17 (2), 370-393. https://dergipark.org.tr/en/pub/tebd/issue/50950/632475
• Terzi, L. (2007). The capability to be educated. In Amartya Sen’s capability approach and social justice in education (pp. 25-43). Palgrave Macmillan, New York. https://doi.org/10.1057/9780230604810_2
• Tilev, F. (2020). OECD ülkelerinde hayat boyu öğrenmenin emek piyasaları üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırlareli Üniversitesi.
• Ulusal Ajans (2012). Youthpass Kılavuzu: AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı, Ankara. http://www.ua.gov.tr/docs/default-source/gen%C3%A7lik-program%C4%B1/youthpass-k%C4%B1lavuzu
• UNESCO (2015). Education 2030. Incheon Declaration and Framework for Action. Towards inclusive and equitable quality education and lifelong learning for all. Paris, UNESCO. Available online: http://www.uis.unesco.org/Education/Documents/incheon-framework-for-action-en.pdf
• UNICEF (2022, September, 22). Nitelikli kapsayıcı eğitim. https://www.unicef.org/turkiye/nitelikli-kapsay%C4%B1c%C4%B1-e%C4%9Fitim
• Ünal, R. ve Aladağ, S. (2020). Kapsayıcı eğitim uygulamaları bağlamında sorunlar ve çözüm önerilerinin incelenmesi. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 2 (1), 23-42 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jietp/issue/54500/698889
• Ünal, L. I., ve Özsoy, S. (1998). “Eğitimde Fırsat Eşitliği”: Modern Türkiye’nin Sisyphos Miti. Gök, F. (Ed), 75, 36-72. Sisyphos_Miti-libre.pdf (d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net)
• Wals, A. E., ve Benavot, A. (2017). Can we meet the sustainability challenges? The role of education and lifelong learning. European Journal of Education, 52(4), 404-413. https://doi.org/10.1111/ejed.12250
• Webb, S., Holford, J., Hodge, S., Milana, M., & Waller, R. (2019). Conceptualising lifelong learning for sustainable development and education 2030. International Journal of Lifelong Education, 38(3), 237-240. https://doi.org/10.1080/02601370.2019.1635353.
• Yapıcı, M. (2003). Sürdürülebilir Kalkınma ve Eğitim. Sosyal Bilimler Dergisi.223- 229. Microsoft Word - 17 _223-230_.DOC (aku.edu.tr)
• Yeşiltepe Şanver, F. (2019). John Rawls' un adil fırsat eşitliği çerçevesinde eğitimde fırsat eşitliğinin değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Yılmaz, E. ve Melekoğlu, M. A. (2018). Kaynaştırma eğitiminin yasa ve uygulamalardaki durumunun Türkiye ve Avrupa bağlamında değerlendirilmesi. Osmangazi Journal of Educational Research (OJER), 5(1), 1-17. Retrieved from http://ojer.ogu.edu.tr/Storage/OsmangaziJournalOfEducationalResearch/Uploads/OJER-V5-N1-1-TR.pdf
• You, Y., Li, S. (2010). View on exemplary role of teachers in lifelong learning in information age. 3rd International Conference on Education Management Science and Engineering, China.
• Zwane, S. L., & Malale, M. M. (2018). Investigating barriers teachers face in the implementation of inclusive education in high schools in Gege branch, Swaziland. African Journal of Disability, 7, 391. https://doi.org/10.4102/ajod.v7i0.391