Türkiye’deki Katılım Bankalarının Etkinlik Analizi: Özel ve Kamu Bankalarının Karşılaştırılması

Yıl 2021, Sayı: 28, 434 - 451, 30.10.2021

Vedat Eke Haktan Sevinç

Öz

Dünyada İslami bankacılık veya faizsiz bankacılık ismiyle anılan katılım bankacılığı; ilk olarak İslam ülkelerinde faaliyet göstermekteyken, sonrasında ise Dünya genelinde faaliyet göstermeye başlayan bir bankacılık türü haline gelmiştir. Türkiye’de 1985 yılında Özel Finans Kurumları (ÖFK) adı altında faaliyetlerine başlayıp “19.10.2005 tarihli 5411 sayılı Bankacılık Kanunu” ile banka statüsü kazanarak 2006 yılından itibaren Katılım Bankası adı altında faaliyetlerini sürdürmektelerdir. Türkiye’de katılım bankaları özellikle 2000’li yıllardan sonra büyük bir ivme kazanmıştır. Türkiye’de 2015 yılının son çeyreğine kadar sadece özel bankalar tarafından hizmet verilirken 2015 yılında kamu bankalarının da bu alana yönelmesiyle daha fazla önem kazanmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’de faaliyet gösteren özel ve kamu katılım bankalarının fon toplama ve fon kullandırma yöntemlerinin etkinliklerini karşılaştırmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda 2016-2020 yıllarını kapsayacak çeyreklik veriler Veri Zarflama Analizi yardımıyla analiz edilerek etkinlik değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca özel ve kamu bankalarını etkinliklerini ölçmek için CCR & BCC girdi ve çıktı modelleri kullanılarak veriler karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçları Türkiye’deki özel katılım bankalarının personel sayısı, şube sayısı, net kar, toplam aktif ve kullandırılan fonlarına bakımından kamu katılım bankalarının önünde olduğu net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, Faiz, Etkinlik Analizi, Türkiye

Kaynakça

• Selmi, J. (2018). “Katılım Bankacılığı Sistemi ve Faizin Yeri: Türkiye Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Selmi, J. (2018). “Katılım Bankacılığı Sistemi ve Faizin Yeri: Türkiye Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Selmi, J. (2018). “Katılım Bankacılığı Sistemi ve Faizin Yeri: Türkiye Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Selmi, J. (2018). “Katılım Bankacılığı Sistemi ve Faizin Yeri: Türkiye Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Selmi, J. (2018). “Katılım Bankacılığı Sistemi ve Faizin Yeri: Türkiye Örneği”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.