Öz
Turkey has entered into a radical change process that has the quality of reform in the health field with the health transformation program, which started to be implemented in 2003. The aim of this study is to classify OECD countries according to health system indicators and to identify OECD countries with which Turkey is similar in terms of health system. In this study, multivariate statistical analysis methods, multidimensional scaling and clustering analyzes were used to determine similar and different aspects of OECD countries in terms of health system indicators. Within the scope of the research, the data of 17 health system indicators belonging to 33 OECD member countries were analyzed separately for the years 2002 and 2015. The variables that are effective in the clustering of countries and the differentiation of clusters have been determined. According to the results of multidimensional scaling analysis, Turkey is similar to Mexico, Hungary, Latvia, Poland, Slovak Republic in 2002 and Mexico, Estonia, Korea, Latvia, Poland in 2015 in terms of health system indicators. Research findings show that important steps have been taken to improve health indicators in the health reform process in Turkey. However, despite all these developments, Turkey was included in the cluster consisting of the developing country group including Mexico, Latvia and Poland in 2002, which refers to the pre-health reform period, and 2015, which refers to the post-reform period.
Kaynakça
- Afonso, A., Aubyn, M. (2005). Non-Parametric approaches to education and health efficiency in OECD countries. Journal of Applied Economics, 8(2), 227-246.
- Akdağ, R. (2012). Türkiye sağlıkta dönüşüm programı değerlendirme programı (2003-2011.) Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
- Boz, C., Sur H., Söyük S. (2016). The similarites and differences analysis of OECD countries in terms of health system indicators. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 154-164.
- Cevahir, E. (2016). Türkiye'de sağlık sisteminin dönüşümü: toplumsal yansıma örnekleri. İstanbul: Kibele Yayınları.
- Çelik, Y. (2013). Sağlık ekonomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Devlet Planlama Teşkilatı (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967).
- Devlet Planlama Teşkilatı (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972).
- Ersöz, F. (2008). Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi. İstatistikçiler Dergisi, 2, 95-104.
- Ersöz, F. (2009). OECD’ye üye ülkelerin seçilmiş sağlık göstergelerinin kümeleme ve ayırma analizi ile karşılaştırılması. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(6), 1650-1659.
- Kalaycı. Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Yayınları.
- Mut, S., Akyürek, Ç. E. (2017). OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre kümeleme analizi ile sınıflandırılması. International Journal of Academic Volue Studies, 3(12), 411-422.
- OECD, Health Statistics 2017. https://www.oecd.org/social/health-at-a-glance-19991312.htm Erişim Tarihi: 23.10.2018.
- OECD, Society Statistics 2016. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264261488-en.pdf?expires=1630930398&id=id&accname=guest&checksum=49C87CA825B29F90AE8016F8542C8DE8 Erişim Tarihi: 23.10.2018.
- Pacáková, V. & Papoušková, M. (2016). Multidimensional comparisons of health systems functioning in OECD countries. Internatıonal Journal of Mathematıcal Models And Methods In Applıed Scıences, 10, 388-394.
- Sığırlı, D., Edizb B., Cangür. Ş., Ercan. İ., Kan. İ. (2006). Türkiye ve Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin sağlık düzeyi ölçütlerinin çok boyutlu ölçekleme analizi ile incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(2), 81-85.
- Sonğur, C. (2016). Sağlık göstergelerine göre ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütünü ülkelerinin kümeleme analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6(1), 197-224.
- U.S.A Department of Commerce, International Trade Administration (2016). 2016 Top Markets Report Pharmaceuticals Country Case Study. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
- World Health Organizaton. (2009). Basic Documents, Forty Seventh Edition. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
- World Health Organization, Global Health Observatory Country Views. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
Öz
Türkiye, 2003 yılında uygulanmaya başlayan sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte sağlık alanında reform niteliği taşıyan köklü bir değişim sürecine girmiştir. Bu çalışmanın amacı, OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre sınıflandırılması ve Türkiye’nin sağlık sistemi açısından benzerlik gösterdiği OECD ülkelerinin belirlenmesidir. Çalışmada, sağlık göstergeleri açısından OECD ülkelerinin benzer ve farklı yönlerinin tespit edilmesinde çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemlerinden çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında 33 OECD üyesi ülkeye ait 17 sağlık göstergesine ait veri, 2002 ve 2015 yılları için ayrı ayrı çözümlenmiştir. Ülkelerin kümelenmesinde ve kümelerin farklılaşmasında etkili olan değişkenler belirlenmiştir. Çok boyutlu ölçekleme analizi sonuçlarına göre, Türkiye 2002 yılında Meksika, Macaristan, Letonya, Polonya, Slovak Cumhuriyeti ile 2015 yılında ise Meksika, Estonya, Kore, Letonya, Polonya ile sağlık göstergeleri açısından benzerdir. Araştırma bulguları, Türkiye’de sağlık reformları sürecinde sağlık göstergelerinin iyileştirilmesi adına önemli adımların atıldığını göstermektedir. Ancak, tüm bu gelişmelere rağmen Türkiye, sağlık reformu öncesi dönemi ifade eden 2002 yılı ve reform sonrası dönemi ifade eden 2015 yılında Meksika, Letonya ve Polonya’nın da içinde olduğu gelişmekte olan ülke grubundan oluşan kümede yer almıştır.
Anahtar Kelimeler
Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi Kümeleme Analizi OECD Ülkeleri Sağlık Sistemi Göstergeleri
Kaynakça
- Afonso, A., Aubyn, M. (2005). Non-Parametric approaches to education and health efficiency in OECD countries. Journal of Applied Economics, 8(2), 227-246.
- Akdağ, R. (2012). Türkiye sağlıkta dönüşüm programı değerlendirme programı (2003-2011.) Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
- Boz, C., Sur H., Söyük S. (2016). The similarites and differences analysis of OECD countries in terms of health system indicators. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 154-164.
- Cevahir, E. (2016). Türkiye'de sağlık sisteminin dönüşümü: toplumsal yansıma örnekleri. İstanbul: Kibele Yayınları.
- Çelik, Y. (2013). Sağlık ekonomisi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Devlet Planlama Teşkilatı (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967).
- Devlet Planlama Teşkilatı (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972).
- Ersöz, F. (2008). Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi. İstatistikçiler Dergisi, 2, 95-104.
- Ersöz, F. (2009). OECD’ye üye ülkelerin seçilmiş sağlık göstergelerinin kümeleme ve ayırma analizi ile karşılaştırılması. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 29(6), 1650-1659.
- Kalaycı. Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Yayınları.
- Mut, S., Akyürek, Ç. E. (2017). OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre kümeleme analizi ile sınıflandırılması. International Journal of Academic Volue Studies, 3(12), 411-422.
- OECD, Health Statistics 2017. https://www.oecd.org/social/health-at-a-glance-19991312.htm Erişim Tarihi: 23.10.2018.
- OECD, Society Statistics 2016. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264261488-en.pdf?expires=1630930398&id=id&accname=guest&checksum=49C87CA825B29F90AE8016F8542C8DE8 Erişim Tarihi: 23.10.2018.
- Pacáková, V. & Papoušková, M. (2016). Multidimensional comparisons of health systems functioning in OECD countries. Internatıonal Journal of Mathematıcal Models And Methods In Applıed Scıences, 10, 388-394.
- Sığırlı, D., Edizb B., Cangür. Ş., Ercan. İ., Kan. İ. (2006). Türkiye ve Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin sağlık düzeyi ölçütlerinin çok boyutlu ölçekleme analizi ile incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(2), 81-85.
- Sonğur, C. (2016). Sağlık göstergelerine göre ekonomik kalkınma ve işbirliği örgütünü ülkelerinin kümeleme analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 6(1), 197-224.
- U.S.A Department of Commerce, International Trade Administration (2016). 2016 Top Markets Report Pharmaceuticals Country Case Study. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
- World Health Organizaton. (2009). Basic Documents, Forty Seventh Edition. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
- World Health Organization, Global Health Observatory Country Views. Erişim Tarihi: 23.10.2017.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 ICOMEP ÖZEL SAYISI |
Cited By
TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SAĞLIK GÖSTERGELERİNİN ÇOK BOYUTLU ÖLÇEKLEME ANALİZİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ
Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1416128
Sağlık Harcamaları ile Sağlık Arzı ve Talebi İlişkisinin Analizi
ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD)
https://doi.org/10.48146/odusobiad.1167575
- Makale Dosyaları