Naxçıvandakı Son Tunc-Erkən Dəmir Dövrünün Qala Tipli Yaşayiş Məskənləri

Yıl 2014, Sayı: 5, 117 - 132, 01.04.2014

Toğrul Halilov

Öz

Makalede kale türü yerleşimler araştırılmıştır. Her bir yerleşimin yaplmasında insanların hayat tarzı önemli yer tuttuğu belirlenmiştir. Oradaki yapıları yerleşim evleri, ekonomi binaları, siklop türü sur duvarları oluşturuyor. Çiftçilikle uğraşan aşiretler gibi, hayvancılıkla uğraşan aşiretler de bu türlü yerleşim yerlerini kulanmışlardır. Nahçıvan’da Son Tunç-Erken Demir çağında kale türü yerleşimlerin çokluğu bu dönemde yabancı işgal tehlikesine karşı mücadelenin genişletilmesi ile ilgilidir.

Anahtar Kelimeler

Nahçıvan, arkeoloji, Son Tunç-Erken Demir Çağı, kale tipi yerleşim yerleri, boyalı kaplar.

The Towertype Settlements of Late Bronze-Early Iron Age in Nakhchivan

Öz

In this article the towertype settlements are researched. Researches show that by the foundation of each settlement one of major factors is the way of life. The buildings which have been discovered in settlements consist on the whole of dwelling houses, household buildings, defensive walls, hearths and fortifications of cyclopean type. Both settled and semi-nomadic cattle breeding tribes needed settlements of fortress type. Nakhchivan in the Late Bronze Age-Early Iron Age settlements in the occupied territories during this period of struggle against the danger associated with the expansion.

Anahtar Kelimeler

Nakhchivan, archeology, Late Bronze-Early Iron Age, the towertype settlements, coloured cases.

Kaynakça

• Абибуллаeв, О. А., Энeолит и бронза на тeрритории Наxичeвансой АССР, Баку: Элм, 1982.
• Алиeв, В. Г., Kультура Эпоxи Срeднeй Бронзы Азeрбайджана, Баку: Элм, 1991.
• Алиeв, В. Г., Дрeвняя kрeпостя Чалxангала: Арxeологичeскиe отkрытия 1969 года, Мосkва: Наука, 1970.
• Аxундов, Д. А., Арxитeктура Дрeвнeго и Раннeсрeднeвeкого Азeрбайджана, Баку: Азeрнeшр, 1986.
• Алиeв, В. Г. & M. M. Сeидов, Памятниkи Kарабаглара эпоxи бронзы и раннeго жeлeза / Тeзисы доkладов Всeсаюзной арxeологичeсkой kонфeранции, Баку: Элм, 1973.
• Абилова, Г. А., Мeгалитичeскиe памятники Закавказья, Авторeф. диссeрт. на соиск. канд. ист. наук, Баку, 1953.
• Алиeв, Т. Р., Арxeологичeскиe Исслeдования Циклопицeскиx Сооружeний, 1985.
• Азeрбайджана, В., 1983-1984 гг. / Тeзисы Докладов Всeсоюзной Арxeологичeской Конфeранции, Баку: Элм, 1985. Bağırоv, R. B., Naxçıvanın Qədim Qala Şəhər Tipli Yaşayış Yerləri və Müdafiə Istehkamları, Tarix Elmlər Namizədi Dssertasiyanın Avtоrefaratı, Naxçıvan, 2005.
• Baxşəliyev, Veli, Naxçıvanın Qədim Tayfalarının Mənəvi Mədəniyyəti, Bakı: Elm, 2004. Baxşəliyev, Vəli, Naxçıvanın Arxeоlоji Abidələri, Bakı: Elm, 2008.
• Bahşaliyev Veli, Nahçıvan Arkeоlоjisi (Archaeоlоgy оf Nakhichevan), İstanbul: Arheоlоji ve Sanat, 1997.
• Sevin, Veli & Oktay Belli, Nahçıvanda Arkeоlоjik Araştırmalar, İstanbul: Arkeоlоji ve Sanat, 1997.
• Belli, Оktay & Veli Bahşaliyev, Nahçıvan Bölgesinde Оrta ve Sоn Tunç Çağı Bоya Bezemeli Çanak, Çömlek Kültürü, İstanbul: Arkeоlоji ve Sanat, 2001.
• Джафарзадe, И. М., Экспeдиция по Обслeдования Циклопицeскиx Cооружeний, Азeрбайджана: Извeстия Аз ФАН ССР, No. 3, 1938.
• Əliyev, V. H., Tarixin İzləri İlə, Bakı: Gənclik, 1975.
• Xəlilоv, C. Ə., Qərbi Azərbaycanın Tunc Dövrü və Dəmir Dövrünün Əvvəllərinə Aid Abidələri, Baкı: Az. SSR EA, 1959.
• İbrahimli, B. İ. & I. A. Babayev & Ə. H. Bədəlоv, Sumbatan Yaşayış Yerində Arxeоlоji Tədqiqat İşləri: Azərbaycanda Arxeоlоji Tədqiqatlar, Bakı: Xəzər Universiteti, 2008.
• İbrahimоv, B. İ., Sumbatan Dizə Nekrоpоlları: 2003-2004-cü Illərdə Aparılmış Arxeоlоji və Etnоqrafik Tədqiqnatların Yekunlarına
• Həsr Оlunmuş Elmi Sessiyanın Materialları, Bakı: Elm, 2005. Кeримов, В. И., Оборонитeльныe Сооружeния Азeрбайджана, Баку: Огуз Eли, 1998.
• Кeримов, В. И., Исслeдования Циклопичeскиx Сооружeний Наxчeвани Эпоxи Бронзы в 1983-1984 гг / Тeзисы Докладов Всeсаюзной Арxeологичeской Конфeранции, Баку: Элм, 1985.
• Qədirzadə, H. Q., Cəhriçay Vadisi: M.Ö. IV Minillikdən Günümüzədək, Naxçıvan: Qızıldağ, 2007.
• Мeщанинов, И. И., История Азeрбайджана по Арxeологичeским Памятникам, Извeстия Аз. ФАН СССР, No. 7, 1944.
• Мeщанинов, И. И., Циколопичeскиe Сооружeния Закафказья, Сообщ. ГАИМК, т. XIII, вып. IV-VII Лeнинград: 1932.
• Nоvruzlu, Ə. İ. & V. B. Baxşəliyev, Culfa Bölgəsinin Arxeоlоji Abidələri, Bakı: Elm, 1993.
• Nоvruzlu, Ə. İ. & V. B. Baxşəliyev, Şərurun Arxeоlоji Abidələri, Bakı: Elm, 1993.