Ayşe Yamaç’ın Çocuk Romanlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 10, 217 - 237, 01.10.2016

Saadettin Keklik Halil Kuru

Öz

Bu çalışmada, günümüz çocuk edebiyatı yazarlarından biri olan Ayşe Yamaç’ın eserleri, değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Çalışma, betimsel nitelikte bir araştırma olup, doküman incelemesi yöntemi esas alınarak yapılmıştır. Örneklem olarak yazarın, “Ali’nin Öyküsü, Dedemin Gizli Defteri, İncili Kavak, Hayalet Peşinde, Bizim Evde Grev Var, Zümrüt Küpeler, Düşlerin Ötesi” adlı yedi çocuk romanı ele alınmıştır. Bu eserler; uzman görüşü alınarak belirlenmiş olan “yardımlaşma, sorumluluk, sevgi, saygı, adil olma, aile birliğine önem verme, dürüstlük, hoşgörü, misafirperverlik, sağlık ve temizlik, arkadaşlık, duyarlılık” değerleri bakımından incelenmiştir. Buna göre, yedi eserde doğrudan veya örtük işlendiği değerlerin toplam 527 kere geçtiği tespit edilmiştir. İncelenen eserlerin içinde en fazla sevgi 93 , en az ise aile birliğine önem verme 17 değerine yer verildiği belirlenmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle Ayşe Yamaç’ın eserlerinin değerler eğitimi bakımından zengin bir içeriğe sahip olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ayşe Yamaç, çocuk kitapları, çocuk edebiyatı, değer, değerler eğitimi.

The Analysis of Ayşe Yamaç’s Children Novels in terms of Value Education

Öz

In this study, who is one of the today’s children literature author Ayşe Yamac‘s works were investigated in terms of value education. The study is a descriptive nature of the research so document analysis was based method. As the sample the author ‘s seven children novel “Ali’nin Öyküsü, Deddemin Gizli Defteri, İncili Kavak, Hayalet Peşinde, Bizim Evde Grev Var, Zümrüt Küpeler, Düşlerin Ötesi” were investigated. These works determined by expert opinion that “solidarity, responsibility love, respect, fairness, give importance to family unity, honesty, tolerance, hospitality, health and hygiene, friendship, sensitivity” were examined in terms of these works include all of these values. Accordingly, it was found that values were mention totaly 527 times directly or implicitly in these seven novels. It was determined that mostly love 93 times , least the importance of family unity 17 times were mention in these works. According the findings, it was emerged that Ayşe Yamac’s works has rich content in terms of value education.

Anahtar Kelimeler

Ayşe Yamaç, children books, children literature, value, value education.

Kaynakça

• Alagöz, F. C. (2012). Cahit Uçuk'un masal kitaplarında temel değerlerin Türkçe eğitimine katkısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Altun S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 7-18.
• Aral, D. (2008), Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerler üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği, Değerler Dergisi, 1(3), 121-144.
• Balcı, N. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin etkili- liği. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ens- titüsü, İstanbul.
• Batur, Z. ve Yücel, Z. (2012). Ahmet Efe'nin çocuk hikâyelerinde değer eğitimi ve hikâyelerin Türkçe eğitimine katkısı. Turkish Studies, 7(4), 1031-1049.
• Belet, D. ve Deveci, H. (2008). VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempoz- yumu 2, 3, 4 Mayıs 2008 Bildiriler. Türkçe ders kitaplarının değerler ba- kımından incelenmesi (s. 140-170). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Burroughs J. E. & Rindfleisch A. (2002). Materialism and well-being: a conflicting values perspective. The Journal of Consumer Research, 29, 348-370.
• Can, Ö. (2008). Dördüncü ve beşinci sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Coşkun Y. ve Yıldırım, A. (2009). Üniversite öğrencilerinin değer düzeyle- rinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 311-328.
• Çakmak, A. (2013). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde adalet değerinin öğretimi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Doğan, H. (1997). Eğitimde program ve öğretim tasarımı. Ankara: Önder Matbaacılık.
• Egri C. P. & Ralston D. A. (2004). Generation cohorts and personal va- lues: a comparison of China and the United States. Organization Sci- ence, 15, 210-220.
• Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi, Ankara: Ötüken Yayınları.
• Güven, A. Z. (2014). Değerler eğitimi ve Türkçe derslerinde değerlerin kullanımı. Konya: Palet Yayınları.
• Hitlin S. ve Piliavin J. (2004). Values: reviving a dormant concept. Annual Review of Sociology, 30, 359-393.
• Hökelekli, H. ve Gündüz T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelim- leri ve eğilimleri. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. Baskı). Ankara: Nobel.
• Karataş, M. (2014). Değerler eğitimi açısından Kur’an’da insan onuru. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Keklik, S. (2014). Çocuk şiiri incelemeleri, (2. Baskı), Uşak: Özler Ofset Mat- baa.
• Kıbrıs, İ. (2000). Uygulamalı Çocuk edebiyatı. Ankara: Eylül Yayınevi.
• Kuru, H. (2016). Çağdaş çocuk edebiyatı yazarı Ayşe Yamaç ile söyleşi, Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Dergisi, 1 (1), 162-182.
• Oğuzkan, A. F. (2001). Çocuk edebiyatı (7. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Oran, G. (2015). Yalvaç Ural’ın çocuk kitaplarında değer eğitimi ve bu eserlerin Türkçe öğretimine katkısı, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sos- yal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Öncül, R. (2000), Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü, İstanbul: MEB Yayınla- rı.
• Parlak, Arslan, E. (2011). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi ders müfreda- tında ahlak ve değerler eğitimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2005 yılında tavsiye ettiği yüz temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler eğitimi üzerine bir araştırma, Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek, T. (2006). Çocuk edebiyatı, Türk edebiyatı tarihi 4, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatına eleştirel bir bakış (1. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yaman, H., Taflan S. ve Çolak, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türk- çe ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (18), 107-120.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yamaç, A. (2011a). İncili Kavak (5. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2011b). Ali’nin Öyküsü (7. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2011c). Dedemin Gizli Defteri (3. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2012a). Zümrüt Küpeler (1. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2012b). Düşlerin Ötesi (4. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2013a). Bizim Evde Grev Var (4. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.
• Yamaç, A. (2013b). Hayalet Peşinde (5. baskı). İstanbul: Bu Yayınevi.