Gogol’ün Ölü Canlar Romanındaki Tenkit Hedefleri

Yıl 2017, Sayı: 12, 115 - 135, 01.07.2017

Nergiz Gahramanlı

Öz

Gogol, 19. yüzyıl Rus edebiyatının en önemli yazarlarından biridir. Eserlerinde Rusya’nın siyasi ve toplumsal meselelerini dile getirmiştir. Palto hikâyesinde insanların üzüntülerini anlattı. Müfettiş oyununda devlet yönetimindeki aksaklıkları eleştirdi. Bu eserler ona büyük ün kazandırdı. Müfettiş’ten sonra Ölü Canlar romanını yazmaya başladı. Roman, Puşkin’in verdiği bir konudan yararlanılarak yazılmıştır. Gogol bu eserle Rus realizmini başlattı. Roman büyük başarı kazandı. Birinci bölümde, baş kahraman Pavel İvanoviç Çiçikof üzerinden Dönem Rusyası’nın toplumsal hayatı eleştirilmektedir. Eserde Rusya’nın bir yanı, kötü yanı gösterilmektedir. İkinci ve üçüncü cildinde Gogol, Rus toplumunun iyi yanlarını ortaya koyacak, Rusya’yı temsil eden Çiçikof’u ahlaklı, iyi yürekli biri olarak göstermeye çalışacaktı. Ancak üzerinde çalıştığı bölümleri yaktı. İkinci bölüm Gogol’ün evinde ele geçirilen bazı parçalardan ibarettir. Tüm bunlara rağmen, Ölü Canlar, Dünya edebiyatına damga vuran başarılı romanlardan biridir. Bu çalışmada, eğitim sistemi, bürokrasi, rüşvet, sınıf farkı, başlıklar halinde ele alınmış ve incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ölü Canlar, Rusya, Gogol, roman, tenkit, memur.

Criticism Targets in the Novel Dead Souls by Gogol

Öz

Gogol is one of the most prominent authors of the 19th-century Russian literature. He addressed political and social issues of Russia in his works. He described people’s sorrows in his story The Overcoat. He criticized the faults of state’s governance in his play The Government Inspector. These works made him a renowned author. He started writing Dead Souls after The Government Inspector. The plot of the novel was suggested to Gogol by Pushkin. This work of Gogol marks the beginning of Russian realism. The novel was a great success. In the first part, the social life of Russia of the time is criticized over the main character Pavel Ivanovich Chichikov. The novel addresses only one side, the bad side of Russia. In the second and third volumes, Gogol would underline the good sides of Russian society by portraying Chichikov, who represents Russia in the book, as a person with morals and a good heart. However he burnt the parts that he worked on. The second part consists of only some parts that were found in Gogol’s house. Despite all, Dead Souls has become one of the indisputable masterpieces of the world literature. In this study; the educational system, bureaucracy, bribe, class distinction are addressed and analyzed under separate strands.

Anahtar Kelimeler

Dead Souls, Russia, Gogol, novel, criticism, office clerk.

Kaynakça

• Behramoğlu, Ataol, Rus Edebiyatı Yazıları (XIX. ve XX. Yüzyıllar), Tekin Yayıncılık, İstanbul, 2012,
• Bonamour, Jean, Rus Edebiyatı, Çev., İsmail Yergüz, Dost Kitabevi, Ankara, 2006.
• Gogol, N.İ., Ölü Canlar, Çev., M.Emre Karaörs, Morpa Kültür Yayınla- rı, İstanbul, 1992.
• Gukovski, Grigoriy, Реализм Гоголя [Gogol Gerçekçiliği], Художественная Литература [Bedii Edebiyat], Москва- Ленинград [Moskova-Leningrad (Petersburg)], 1959.
• Günal, Zeynep, N. V. Gogol’ün Hikâye ve romanlarında Hiciv Sanatı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batı Dilleri ve Ede- biyatları Bölümü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1988.
• Karaca, Birsen, Rus Edebiyatının Açılımları, Kavis Kitap, İstanbul, 2010.
• Küçük, Kamile Sinem, Rus Gerçekçiliği Bağlamında N.V. Gogol-V.G. Perov Etkileşimi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rus Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, İstanbul, 2011.
• Leger, Louis (1996), Gogol, Çev., Selahattin Hilav, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 1996.
• Mordovçenko, N.İ., “Белинский в борьбе за натуральную школу” [Belinski’nin Doğal Okul Mücadelesi], Литературное Наследство, [Edebi Mirası], Москва [Moskova], 1948, s.201-258.
• Olcay, Türkan, Rus Edebiyatında Doğalcı Okul, İstanbul Basım ve Yayı- nevi Müdürlüğü, İstabul, 2003.
• Özberk, Mehmet, N.V. Gogol’ün Hayatında ve Sanatında Halk gelenekleri ve Mistik Olaylar, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rus Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, Kayseri, 2008.
• Pospelov, G.N., Edebiyat Bilimi, Çev., Yılmaz Onay, Evrensel Kültür Kitaplığı, İstanbul, 1995.
• Suçkov, Boris, Gerçekçiliğin Tarihi, Çev., Aziz Çalışlar, Doruk Yay., İstanbul, 2009.
• Süer, Ö. Aydın, XIX.Yüzyıl Rus Edebiyatı Üzerine Yazılar, Evrensel Ba- sım Yayın, İstanbul, 2006.
• Zelinski, K., Sovyet Edebiyatı, Çev., Funda Savaş, Konuk Yayınları, İstanbul, 1978.