Köylerin Sosyo-Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Araştırma Örneği: ‘Büyükdere Köyünün SosyoEkonomik Yapısı’ Eseri Üzerine Düşünceler

Yıl 2017, Sayı: 12, 327 - 350, 01.07.2017

Ertuğrul Güreşci

Öz

Genel olarak, yerleşim birimlerinin bazı ekonomik ve sosyal göstergelere göre değerlendirildiği çalışmalar, sosyo-ekonomik çalışmalar olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmalar il, ilçe, kasaba, köy ya da mahalle düzeyinde yapılsa da köy için yapılan sosyo-ekonomik çalışmalar, akademik düzeyde daha fazla ilgi görmektedir. Ekonomik ve sosyal yapısı kentsel yerleşim birimlerinden farklı olan köylere ait bu tür verilerin çoğunlukla saha çalışmalarından elde edilmesi ve köy merkezli bu tür verilerdeki noksanlığın yaygın olması, sosyo-ekonomik çalışmaları daha çok köylere yöneltmiştir. Türkiye’de, Cumhuriyetin ilanından sonra kentlere göre nispeten daha geri kalmış olan ve köylerin kalkındırılması yönünde köylere yönelik ekonomik ve sosyal politikaların uygulandığı bir gerçektir. Bu politikalar sonucunda köylerde önemli ölçüde gelişim ve değişimin yaşandığını söylemek gerekir. Bu gelişim ve değişime rağmen köylerdeki ekonomik ve sosyal geri kalmışlık birçok akademisyenin dikkatini çekmiş ve bu tür çalışmaları köyler üzerinde yoğunlaştırmıştır. Köylerin sosyo-ekonmik yapısı ile ilgili yapılan bu tür akademik çalışmalar genellikle üniversitelerin Sosyoloji, İktisat, Siyaset, Kamu Yönetimi ve Tarım Ekonomisi gibi bölümlerinde yapılmaktadır. Bu çalışmalardan birisi de, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü öğretim üyelerinden Prof.Dr.Tayyar Ayyıldız tarafından yapılan ‘Büyükdere Köyünün Soyo-Ekonomik Yapısı’ adlı çalışmadır. Bu makalede, Atatürk Üniversitesi tarafından 1975 yılında yayımlanan ‘Büyükdere Köyü’nün Sosyo-Ekonomik Yapısı’ adlı çalışmanın içeriğinin incelenmesi ve söz konusu yayının, yapılan ya da yapılacak benzer çalışmalara olası katkısının genel olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Köy, sosyo-ekonomik yapı, Büyükdere Köyü.

A Research Example on the Sociıo-Economic Structure of Villages: The Thoughts on 'SocioEconomic Structure of the Büyükdere Village

Öz

Studies in which settlements are assessed according to certain economic and social indicators are considered socio-economic studies in general. Although these studies are carried on a level of city, district, town, village or neighborhood, socio-economic studies conducted for villages attract more attention on an academic level. The facts that these types of data on villages that are different from urban settlements regarding economic and social structure can generally be obtained from field studies and that there is a widespread absence in these types of data related to villages have redirected socio-economic studies more towards villages. It is a fact that economic and social policies have been put in place for the development of villages that remained relatively underdeveloped compared to cities after the proclamation of the republic in Turkey. It must be noted that significant growth and transformation has occurred in villages as a result of these policies. Many academics have drawn their attention to the reasons as to why villages remained underdeveloped economically and socially despite this development, transformation, all the efforts and have focused these types of studies on villages. These types of academic studies related to the socio-economic structure of villages were conducted in university departments such as sociology, economics, politics, public administration and agricultural economics. “Socio-economic structure of Büyükdere Village” is one of these studies that was conducted by Prof. Dr. Tayyar Ayyıldız, who is a faculty member of Atatürk University, Faculty of Agriculture, and Department of Agricultural Economics. The purpose of this article is to analyze the content of the study named “Socio-economic structure of Büyükdere Village” that was published in 1975 by Atatürk University and generally assess the possible contribution of the said publication on similar studies that have been or will be conducted.

Anahtar Kelimeler

Village, socio-economic structures, Büyükdere village.

Kaynakça

• Arslan, A. 2004. Bir Ankara Köyü (Kavaközü)’nün Sosyolojik İncele- mesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 17: 53-70.
• Atalay, B. 1979. Köy Gençliği Üzerinde Sosyolojik Bir Araştırma Büyükgeçit Köyü Araştırması. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 525, 250s, Erzurum.
• Baykurt, F. 1960. Efkâr Tepesi. Remzi Kitabevi, 171s, İstanbul.
• Bayrak, M., Kanca, O. C. 2013. Türkiye’de 1970-2011 Yılları Arasında Oluşan Ekonomik ve Siyasi Gelişmelerin Seyri, Akademik Bakış Dergisi, Sayı. 35, s.1-20.
• Demirci, R., Özçelik, A. 1990. Tarım Tarihi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 1186, 144s, Ankara.
• Duman, D., İpekşen, S.S, 2013. Türkiye’de Genel Seçim Kampanyaları (1950-2002), Turkish Studies, 8(7), p.117-135.
• Geray, C. 2012. Toplum Kalkınması ve Köy Araştırmaları, http://blog.aku.edu.tr/ometin/files/2012/02/toplum- kalk%C4%B1nmasi_ve_koy_arastirmalari.pdf, (Erişim Tarihi: 09.04.2016).
• Güneş, T., Arıkan, R. 1988. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversi- tesi Ziraat Fakültesi yayınları No: 1049, 293s, Ankara.
• Güreşci, E., Yurttaş, Z. 2008. Kırsal Göçün Nedenleri ve Tarıma Etkileri Üzerine Bir Araştırma: Erzurum İli İspir İlçesi Kırık Bucağı Örne- ği, Tarım Ekonomisi Dergisi, 14(2): 47-54.
• Güreşci, E. 2010a. Türkiye’de Kentten Köye Göç Olgusu. Doğuş Üniver- sitesi Dergisi, 11 (1): 77-86.
• Güreşci, E.. 2010b. Köyden Kente Göçün Köydeki ve Kentteki Yansı- maları: Akpınar Köyü Üzerine Bir Değerlendirme, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(2): 47-55.
• Gürtan, K. 1966. Türkiye’de Nüfus Problemi ve İktisadi Kalkınma İle İlgisi. İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1166, 296s, İstanbul.
• İl Yıllığı, 1973. Cumhuriyetin 50.Yılında Erzurum İl Yıllığı. 446.s., Erzu- rum
• Karagöz, Y., Ekici, S. 2010. Sosyal Bilimlerde Yapılan Uygulamalı Araş- tırmalarda Kullanılan İstatistiksel Teknikler ve Ölçekler, C.Ü. İkti- sadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1): 25-43.
• Moomaw, L.R., Shatter, A.L. 1996. Urbanization and Economic Deve- lopment: A Bias toward Large Cities?, Ournal Of Urban Economics 40, Ž . Article No. 0021, p. 13-37.
• Özdamar, K. 2013. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nisan Kitabevi Yayınları, 228s, Ankara.
• TBB., 2014. 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Karar- namelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna İlişkin Rehber, 28.s.
• TÜİK., 2009. İstatistik Göstergeler 1923-2009. 720.s., Ankara.
• Yurttaş, Z., Yavuz, F., Atsan, T. 1998. Köy Sosyolojisi. Atatürk Üniversi- tesi Ders Yayınları No: 205: 69s, Erzurum.