XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Kıbrıs’ta Çekirge İstilasına Karşı Alınan Tedbirler

Yıl 2017, Sayı: 13, 171 - 193, 01.10.2017

Oktay Kızılkaya Tolga Akay

Öz

Kıbrıs Adası’nda tam olarak ne zaman ortaya çıktığı bilinmeyen çekirge istilası çok sık yaşanmaktaydı. Tarihi kayıtlarda tam tarih verilmeden, XIII-XIV. yüzyılda ilk çekirge istilasının yaşandığı, o dönemden itibaren XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar devam ettiği anlaşılmaktadır. Çekirge istilasına karşı bahsi geçen yüzyıllardan, XIX. yüzyılın ikinci yarısına kadar Kıbrıs Adası’nda egemen olan devletler, çekirgeye karşı tedbirler almıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında, ada’daki Osmanlı idaresi, çekirge istilasına kesin bir şekilde çözüm bulmak için bir dizi tedbirler almıştır. Bu tedbirler belirli bir plan çerçevesinde, taviz verilmeden uygulanmış ve başarı sağlanmıştır. Ancak çekirge istilasına karşı kazanılan başarının sonraki yıllarda yok olmaması için ada’daki Osmanlı idarecileri uyarılmıştır. Çünkü çekirge, çok çabuk üreyerek çoğalan bir canlı olup, ada’da çok küçük bir kısmının bile canlı kalması sonraki birkaç yıl içinde adayı yeniden istila edebilmekteydi. Bu çalışmada, XIX. yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı yönetiminin Kıbrıs Adası’nda çekirge istilasına karşı aldığı tedbirlerin uygulanması, karşılaşılan zorluklar ve mücadelenin sonucu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Adası, Kıbrıs Ahalisi, Çekirge İstilası, Osmanlı İdaresi, Tedbirler

Measures Taken Against the Grasshopper Invasion in Cyprus in the Second Half of the 19th Century

Öz

Although its origins are not known, grasshopper invasions were a frequent occurrence in the Island of Cyprus. It is understood from historical records, which do not give a specific date that the first grasshopper invasion took place in the island in the 13th to 14th centuries and that it continued until the second half of the 19th century. The powers which ruled in the Island of Cyprus in this time period had to take measures against grasshoppers. In the second half of the 19th century, the Ottoman administration in the island took a series of measures to find an absolute solution against grasshopper invasions. These measures were uncompromisingly implemented according to a plan and became successful. However, the Ottoman Governors in the island were warned in order to ensure that the victory achieved against the grasshopper invasion is not wasted because grasshoppers reproduce very rapidly and, therefore, survival of even a small part of them could mean a new invasion of the island within a few years. The current study analyses the implementation of the measures taken by the Ottoman administration against the grasshopper invasion in the Island of Cyprus in the second half of the 19th century, the difficulties experienced and the result of the struggle.

Anahtar Kelimeler

Island of Cyprus, Inhabitants of Cyprus, Grasshopper Invasion, Ottoman Administration, Measures

Kaynakça

• ATASOY, Ahmet, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Nüfus Coğrafyası”, MKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı: 15, (2011), s. 33-43.
• ÇEVİKEL, Nuri, Kıbrıs, Akdeniz’de Bir Osmanlı Adası (1570-1878), 47 Numara Yayıncılık, İstanbul 2006.
• DARKOT, Besim, “Kıbrıs”, MEB İslam Ansiklopedisi, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Eski- şehir, 1997, C: 6, s. 672-676.
• DENKER, M. Sami, Kıbrıs Sorunu, TÜRKAR Yayını, 2001.
• ERKAL, Mehmet, “Arşın”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 3, İstanbul 1991.
• ERLER, Mehmet Osmanlı Devleti’nde Kuraklık ve Kıtlık Olayları 1800-1880), Libra Yayınları, İstanbul 2010.
• JENNINGS, Ronald, The Locust Problem İn Cyprus, Bul- letin of the School of Oriental and African Studies, Universty of London, Vol; 51, No; 2, (1988).
• KÜPELİ, Özer, “XIX. Yüzyıl Ortalarında Karahisâr-ı Sâhip’de Fiyatlar (1844-1854)”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: II, S: I, (Nisan 2000), s. 117-130.
• ÖZER, Sevilay, Anadolu’da Görülen Çekirge İstilaları ve Halk Üzerindeki Etkileri (1914-1945), Türk Tarih Kurumu Ya- yınları, Ankara 2016.
• SATAN, Ali, “Yeni İngiliz belgeleri Işığında Kıbrıs ve Önemi”, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, S 6, (2004), s. 55-56.
• SERTOĞLU, Mithad, Osmanlı Tarih Lügâtı, (2. Baskı), Enderun Kitapevi, İstanbul 1986.
• TUTKUN, Ertaç, “Çöl Çekirgesi Erginlerinin Olgunluk Öncesi Dönem Sonlarında Düşük Sıcaklıklara Karşı Olan Daya- nıklılığı Üzerinde Araştırmalar”, Bitki Koruma Bülteni, 13/4, (1974).