Otel İşletmelerinde Etik Liderlik Davranışının Örgütsel Adalet Üzerine Etkisi

Yıl 2018, Sayı: 14, 286 - 309, 01.04.2018

Aydın İnak Azız Gökhan Özkoç Ezgi Kırıcı

Öz

Bu araştırmanın amacı otel işletmeleri çalışanlarının örgütsel adalet algılarına etki eden etik liderlik davranışını analiz etmek ve değerlendirmektir. Geliştirilen üç araştırma hipotezinin çözümlenmesi için Nevşehir ilinde bulunan 3, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmeleri çalışanları üzerinde bir alan araştırması yapılmış ve veriler anket yardımıyla toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, iklimsel etik ve karar vermede etiğin dağıtım adaleti, işlem adaleti ve etkileşim adaletine olan etkisinin doğrusal ve pozitif yönlü olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. İletişimsel etiğin dağıtım adaleti ve etkileşim adaletine olan etkisinin, davranışsal etiğin ise sadece etkileşim adaletine olan etkisinin doğrusal ve pozitif yönlü olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra iletişimsel etiğin dağıtım adaletine, davranışsal etiğin ise hem dağıtım adaletine hem de işlem adaletine herhangi bir etkisinin olmadığı analizler sonucunda tespit edilmiştir. Bu durum, otel işletmesi çalışanlarının yöneticileri tarafından sergilenen etik liderlik davranışı arttıkça örgütsel adalet algılarının da buna bağlı olarak arttığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Liderlik, Etik Liderlik Davranışı, Örgütsel Adalet.

The Effect of Ethical Leadership Behavior On Organizational Justice In Hotel Business

Öz

The purpose of this study is to analyze and evaluate the ethical leadership behavior that influences the perceptions of organizational justice of the hotel management employees. In order to solve the three research hypotheses developed, an area survey was conducted on the employees of 3, 4 and 5 star hotels in Nevşehir province and data were collected by questionnaire. As a result of analysis conducted, in climatic ethics and decision making the effect of distribution justice, operational justice and interaction justice of ethics are come to light linear and positively outcome. The effect of distributive justice and interaction justice of communicational ethics and lastly the effect of behavioral ethics on only interaction justice are come to light linear and positively outcome. In addition to this, there is no impact of communicational ethics on distribution justice, also behavioral ethics on both distribution justice and operational justice, result of analysis are seen. That is to say, as ethical leadership behavior increase exhibited by managers of hotel business workers also the perception of organizational justice accordingly increases.

Anahtar Kelimeler

Ethics, Leadership, Ethical Leadership Behavior, Organizational Justice.

Kaynakça

• Acar, G. (2011). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel adalet ve motivasyon düzeyleriyle ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, An- kara.
• Adams, JS. (1965). Inequity in social exchange. Advances in Experimental Social Psychology. 2, 267-299.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sa- karya Yayıncılık.
• Arslantaş, C. (2005). Algılanan adaletin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik görgül bir çalış- ma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 3(4), 264-281.
• Aykanat, Z. (2014). Psikolojik sözleşmenin ihlali algısına örgütsel adaletin etkisi ve etik liderin aracı değişken olarak rolü: kalkınma ajanslarında uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.
• Bies, RJ. (2001). Interactional (in) justice: The sacred and the profane. Advances in Organizational Justice. 89-118.
• Bies, RJ., Moag, JS. (1986). Interactional justice: Communication criteria of fairness. Research on Negotiation in Organizations. 1(1), 43-55.
• Brown, ME., Trevino, LK., Harrison, AD. (2005). Ethical leadership: a social learning perspective for construct development and tes- ting. Organizational Behavior and Human Decision Processes. 97, 117-134.
• Cemaloğlu, N., Kılınç, AÇ. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim. 37(165), 137- 151.
• Colquitt, JA. (2001). On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure. Journal of Applied Psycho- logy. 86(3), 386-400.
• Colquitt, JA., Chertkoff, JM. (2002). Explaining injustice: The interactive effect of explanation and outcome on fairness perceptions and task motivation. Journal of Management. 28(5), 591-610.
• Crosby, F. (1976). A model of egoistical relative depriva- tion. Psychological Review. 83(2), 85-113.
• Çelik, N. (2013). Orta öğretim kurumları yöneticilerinin etik liderlik anlayışları ile örgüt çalışanlarının örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Derin, N., Çakınberk, A., Demirel, ET. (2013). Etik liderlik ve normatif bağlılık arasındaki ilişkinin sosyal mübadele kuramından hareketle incelenmesi. 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Ertürk, H. (2012). Okul müdürlerinin etik liderlik davranış düzeylerinin incelenmesi (Uşak ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Uşak.
• Folger, RG., Cropanzano, R. (1998). Organizational Justice and Human Resource Management. USA: Sage Publications.
• Gefen, D., Ragowsky, A., Ridings, C. (2008). Leadership and justice: increasing non participating users’ assessment of an IT through passive participation. Information & Management. 45(8), 507-512.
• Greenberg, J. (1990). Organizational justice: yesterday today and tomorrow. Journal of Management. 16(2), 399-432.
• Greenberg, J., Baron, RA. (2000). Behavior in Organizations. New Jersey: Upper Saddle River, Prenticehall.
• Gülcan, MG., Kılınç, AÇ., Çepni, O. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 123-142.
• Haq, S. (2011). Ethics and leadership skills in the public service. Procedia Social and Behavioral Sciences. 15, 2792–2796.
• Hitt, WD. (1990). Ethics and Leadership. America: Putting Theory Into Practice.
• Homans, GC. (1958). Social behavior as exchange. American Journal Of Sociology. 63(6), 597-606.
• Hughes, C., Jones, D. (2010). A relationship among public school leadership, ethics, and student achievement. Innational Forum of Educational Administration & Supervision Journal. 27(2), 50-73.
• Kaya, T. (2014). Okul yönetiminde etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mevlana Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kon- ya.
• Leventhal, GS. (1976). The distribution of rewards and resources in groups and organizations. Advances in Experimental Social Psyc- hology. 9, 91-131.
• Leventhal, GS., Karuza, J., Fry, WR. (1980). Beyond fairness: A theory of allocation preferences. Justice and Social Interaction. 3, 167-218.
• Luria, G., Yagil, D. (2008). Procedural justice, ethical climate and service outcomes in restaurants. International Journal of Hospitality Ma- nagement. 27(2), 276-283.
• Moorman, RH. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors: do fairness perceptions influence employee citizenship?. Journal of Applied Psychology. 76(6), 845-855.
• Naıgowıt, T., Hale, CL. (2008). The relationship between organizational identification and organizational justice in thai for-profit orga- nizations. Paper Presented At The Annual Meeting of The Internati- onal Communication Association, TBA, Montreal, Quebec, Canada, http://citation.allacademic.com (01 Aralık 2015).
• Niehoff, BP., Moorman, RH. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizatio- nal citizenship behavior. Academy of Management Journal. 36(3), 527-556.
• Öktem, Ş. (2013). The effect of the ethical leadership on perceived organizational justice and organizational identification of the employees: The case of tourism businesses. Journal of Tourism an Gastronomy Studies, 1(3), 10-21.
• Pehlivan Aydın, İ. (2012). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Pehlivan, İ. (2001). Yönetsel Mesleki Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Pfeffer, J., Langton, N. (1993). The effects of wage dispersion on satisfaction, productivity, and working collaboratively: eviden- ce from college and university faculty. Administrative Science Quarterly, 38(3), 382-407.
• Teyfur, M., Beytekin, OF., Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile okullardaki örgütsel güven düzeyinin incelenmesi (İzmir il örneği). Dicle University Journal Of Ziya Gökalp Education Faculty. 21, 84-106.
• Toytok, EH. (2014). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının örgüt kültürü üzerine etkisi (Düzce ili Örneği). Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversi- tesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, Bolu.
• Treviño, LK., Brown, M., Hartman, LP. (2003). A qualitative investigation of perceived executive ethical leadership: Percep- tions from inside and outside the executive suite. Human Relati- ons. 56(1), 5-37.
• Turhan, M. (2007). Genel ve mesleki lise yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının okullardaki sosyal adalet üzerindeki etkisi. Yayım- lanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ens- titüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Elazığ.
• Uğurlu, CT. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışları- nın etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Malatya.
• Yıldırım, A. ( 2010). Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yö- netimi Anabilim Dalı, Karaman.
• Yıldırım, F. (2007). İş doyumu ile örgütsel adalet ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 62(01), 253-278.
• Yılmaz, E. (2005). Etik liderlik ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14, 739-756. Zhu, W., May, DR., Avolio , BJ. (2004). The impact of ethical leadership behavior on employee outcomes: The roles of psyc- hological empowerment and authenticity. Journal of Leadership & Organizational Studies. 11(1), 16-26.