Verb Derivational Morpheme in Latayifnama

Yıl 2018, Sayı: 15, 101 - 128, 01.07.2018

Veysi Sevinçli Hami Akman

Öz

Latayifnama, which was taken by Hatiboğlu in the 15th century, has an important place for language studies because of the Turkish words it contains. There is a lot of artifacts and a diversity in the works that contain an essential place in the enrichment of the language. İn order to contribute to the enrichment of the Turkic in our article, we kept this work in mind and examined the whole of the work in question and examined the verb constructions. So we handled our article under three headings; in the first part, we briefly introduced the derivational morpheme and verb construction by giving information about Hatiboğlu a Latayifnama. İn the second chapter we tried to give at least ten examples of verbs in the work. In the third stage, we also added the suffix from the same name. In the final part of the article, we gave the verbs in the works with the percentages.

Anahtar Kelimeler

Hatiboğlu, Latayifnama, language, verb, derivational morpheme.

Letâyifnâme'de Fiil Yapım Ekleri

Öz

15. yüzyılda Hatiboğlu tarafından kaleme alınan Letâyifnâme, ihtivâ ettiği Türkçe kelimeler dolayısıyla dil incelemeleri için önemli bir yere sahiptir. Dillerin zenginleşmesinde önemli bir yer ihtiva eden yapım ekleri ve çeşitliliğine eserde bolca rastlanmaktadır. Biz de makalemizde Türkçenin zenginleşmesine katkı sağlamak amacıyla, eserin bu yönünü göz önünde bulundurarak söz konusu eserin tümünü bir kez daha gözden geçirdik ve fiil yapım eklerini inceledik.Böylece makalemizi üç başlık altında ele aldık;ilk kısımda Hatiboğlu ve Letâyifnâme hakkında bilgi vererek, yapım ekleri ve fiil yapım eklerini kısaca tanıttık.İkinci başlıkta eserdeki fiilden fiil yapım eklerini en az on örnekle vermeye çalıştık.Üçüncü aşamada aynı şekilde isimden fiil yapan ekleri anlattık.Makalemizin sonuç kısmında ise, eserde geçen fiil yapım eklerini yüzdelik oranlarıyla verdik.

Anahtar Kelimeler

Hatiboğlu, Letâyifnâme, dil, fiil, yapım ekleri.

Kaynakça

• Akalın, Mehmet, Eski Türkçenin Grameri, T.D.K. Yayınları, Ankara (2007)
• Akalın, Mehmet, haz. Recep Toparlı, Dil Yazıları, T. D. K. Yayınları, Ankara, (2001)
• Ergin, M, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım YAYIM, İstanbul, (2012).
• Eyuboğlu, İsmet Zeki, Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, Sosyal Yayınlar, (2004).
• Gürsevin, Gürer, Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, T.D.K. Yayınları, Ankara (2011)
• Hatiboğlu, Vecihe, Türkçenin Ekleri, T.D.K. Yayınları, Ankara (1981)
• Hatiboğlu, Vecihe, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, D.T.C.F. Yayınları, An- kara (1978)
• Korkmaz, Zeynep, Oğuz Türkçesinin Gelişimi, T.D.K. Yayınları, Ankara (2013)
• Mengi, Mine, Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara, (2000)
• Merhan, A, Eski Anadolu Türkçesi Notlar ve Metinler, Bilgesu Yayınları, Ankara (2016)
• Şahin, Hatice, Eski Anadolu Türkçesi, Akçağ Yayınları, Ankara (2011)
• Sevinçli, Veysi, Letâyifnâme (İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım),Töre Yayın Grubu, İstanbul, (2007)
• Tekin, Talat, Orhon Türçesinin Grameri, T.D.K. Yayınları, Ankara (2016)
• Timurtaş, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi, Kapı Yayınları. İstanbul (2012)