Mircea Eliade'nin Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi Adlı Üçlemesinden: Gotama Budha'dan Hiristiyanliğin Doğuşuna’da Hint Kültürünün Yeri

Yıl 2018, Sayı: 16, 173 - 188, 01.10.2018

Yalçın Kayalı

Öz

Edebî sanatlar sınırlı sayıdaki kelimelerle adı konulmamış duygu ve düşünceleri ifade etmeye imkân tanıdığı gibi anlatımı da güçlendirir. İmaj olarak adlandırılan haricî âlemdeki nesne ve mefhumların insan zihninde uyandırdığı tasavvur ve intibalar mecaz, teşbih ve istiârelerle söze dökülebilir. Mecaz ve teşbihin kendisinde birleştiği istiâreye en büyük ilgiyi klasik Türk şairleri duymuştur. Şairler birbirlerinden farklı varlıkların çarpıcı özelliklerini sevgilide bir araya getirerek kusursuz, saf bir güzelliği istiârelerle elde etmeye çalışmış, yine istiârelerle yepyeni mazmunların arayışı içine girmişlerdir. Rahat, zarif, akıcı bir üslupla şiirlerini yazan büyük divan şairi Nedim birçok bakımdan klasik Türk şiiri geleneğini sürdürmekle birlikte kendine özgü edası, orijinal hayal ve benzetmeleriyle klasik Türk şiirine yeni bir renk katmıştır. Çalışmayla Nedim’in sanat gücünün ürünü olan gazellerinde istiârelerden ne ölçüde ve ne şekilde yararlandığının tespiti amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nedim, istiâre, şiir, gazel, edebî sanat.

The Place of Indian Culture in A History of Religious Ideas: From Gotama Budha to the Triumph of Christianity” by Mircea Eliade

Öz

Literary arts both allow to explain unnamed emotions and thoughts in limited number of words, and strengthen the narrative. The imaginations and intrigues that objects and meanings, which are called images in the external world awaken in human mind can be spoken of in metaphor, simile and metaphor. Classical Turkish poets showed the biggest interested in metaphor which metaphor and simile have met in. The poets have tried to obtain flawless pure beauty with metaphor bringing together the stunning qualities of different beings from each other in lover, and have sought new propositions with metaphors. The great divan poet Nedim who wrote his poems in a relaxed, elegant, fluent style, while maintained tradition of classical Turkish poetry in many ways he added a different color to classical Turkish poetry with his original manner, original imaginations and metaphors.

Anahtar Kelimeler

Nedim, metaphor, poem, ghazel, literary art.

Kaynakça

• Bhagavadgītā, (Çev. K. Kaya), Ankara: Dost Kitabevi, 2004.
• Carriere, J. C. 1991. Mahābhārata, (Çev. N. Aslan), İstanbul: Can Yayın- ları, 1991.
• Collinson, D., Wilkinson R., Otuz Beş Doğu Filozofu. (Çev. M. Berke) Ankara: Ayraç Yayınevi, 2000.
• Eliade, M., Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. (Çev. A. Berktay), İstan- bul: Alfa Basım Yayın Dağıtım San ve Tic. Ltd. Şti., 2017.
• Eliade, M., İmgeler ve Simgeler. (Çev. M. A. Kılıçbay), Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.
• Mircea Eliade, Mitler, Rüyalar ve Gizemler, (Çev. Cem Soydemir), Anka- ra: Doğu Batı Yayınları, 2017.
• Kaya, K., Buddhistlerin Kutsal Kitapları, Ankara.İmge Kitabevi. 1999.
• Kulke, H., Rothermund, D., Hindistan Tarihi (Çev. M. Günay), Ankara: İmge Kitabevi, 2001.
• Upanishadlar, (Çev. K. Kaya) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Ya- yınları, 2008.
• Yogasūtra, 2018. Çev. K. Kaya. Sujala Yayıncılık. İstanbul.