Çocuk Haklarının Geliştirilmesinde Çocuk Katılım Mekanizmalarının Etkinliği Üzerine Bir Örnek Olay İncelemesi: Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocuk Meclisi Çalışmaları

Yıl 2019, Sayı: 17, 457 - 482, 01.01.2019

Yasemin Mamur Işıkçı

Öz

Yerel yönetimlerde çocukların kent yönetimindeki rolünün güçlendirilmesi ve yönetime aktif olarak katılabilmeleri amacıyla çocuk meclisleri oluşturulmaktadır. Bu araştırmanın amacı, bu mekanizmaların çocukların katılım haklarını geliştirmedeki rolünü belirlemektir. Bu amaçla, çocuk meclislerinin çocukların katılım haklarını ne düzeyde ve ne şekilde geliştirdiklerini ve çocuk haklarının geliştirilmesindeki mevcut ve muhtemel katkılarını incelemek için Ankara Büyükşehir Belediyesi ABŞB Çocuk Meclisi örneği ele alınmıştır. Araştırma da kullanılan veriler, doküman taraması yanında, Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocuk Meclisi yetkilileri ve üyeleri ile yapılan mülakatlar sonucu elde edilmiştir. Araştırma, çocuk haklarının geliştirilmesinde, çocukların katılım haklarının önemine dikkat çekmesi ve bu yönde katkı sunacak bir model tanıtması açısından önem taşımaktadır. Araştırmanın sonunda ABŞB Çocuk Meclisi tarafından alınan kararların etkili olması için yeterli bir sistemin kurulamadığı, bununla birlikte çocukların katılım haklarını geliştirmek açısından olumlu özellikler taşıdığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, çocuk hakları, katılım hakları, Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocuk Meclisi.

A Case Study on the Effectiveness of Child Participation Mechanisms in the Development of Children's Rights: Ankara Metropolitan Municipality Child Council Studies

Öz

Local governments in order to participate actively in strengthening the role of the administration and management of the city's children's children began to be formed assemblies. The purpose of this study is to determine the role of these mechanisms in improving children's participation rights. For this purpose, the example of the Ankara Metropolitan Municipality Children's Council on the existing and possible contributions of the children's councils to the extent and how they develop their children's rights and the development of children's rights are discussed. The data used in the research was obtained as a result of interviews with the Ankara Metropolitan Municipality Children's Council officials and members. The research is important in terms of the promotion of children's rights, drawing attention to the importance of children's participation rights and introducing a model that will contribute in this direction. At the end of the study, it was concluded that an adequate system could not be established in order for the decisions taken by the Children's Council of Ankara Metropolitan Municipality to be effective and that the children had positive characteristics in terms of improving their participation rights.

Anahtar Kelimeler

Children, children’s rights, participation rights, Ankara Metropolitan Municipality Children's Assembly

Kaynakça

• Akyüz, Emine, “Çocuk Hakları Sözleşmesinin Temel İlkeleri Işığında Çocuğun Eğitim Hakkı”, Milli, Eğitim, Temmuz-Ağustos-Eylül, 151, 2001, s.24-33.
• Alacadağlı, E. Çocukların Katılım Hakları ve Yerel Yönetimler; İstan- bul Büyükşehir, Maltepe ve Büyükçekmece Belediyeleri Uygula- maları, Sosyal ve Beşeri Bilimlere Dair Araştırma Örnekleri, ed. Ali Acavracı, Nobel, 2018, ss. 449-464
• Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocuk Meclisi İç Tüzüğü. Erişim: 05.09. 2017, http://cocukmeclisi.ankara.bel.tr/cocukmeclisi/tanitim/c- tuzuk.
• Ankara Büyükşehir Belediyesi Çocuk Meclisi Kararları. Erişim: 05.09. 2017, http://cocukmeclisi.ankara.bel.tr/cocukmeclisi/kararlar.
• Atılgan, Aydın, Atılgan E. Ümit, Çocuk Hakları Paradigması ve Çocuk Ceza Yargılamasına Hâkim Olan İlkeler Açısından Türkiye’deki Düzen- leme ve Uygulamaların Değerlendirilmesi (Rapor), Ankara: İnsan Hakları Ortak Platformu, 2009
• Avrupa Çocuk Hakları Strateji Belgesi 2016-2021 Erişim tarihi: 08.08.2016, https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:sMK M8ZLcw1gJ:https://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/uploads/pages/ cocuk-haklari/ak-2016-2021-cocuk-haklari-strateji-belgesi- turkce.pdf+&cd=24&hl=tr&ct=clnk&gl=tr.
• BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, (1989). Erişim tarihi: 05.09. 2017, http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamev zuat/birlesmismilletler.pdf.
• Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi'nin Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'ye İlişkin Genel Yorumları 2008-2011. Ankara: Uluslara- rası Çocuk Merkezi ICC Çocuk Hakları Serisi 10.
• Çocuk Haklarının Desteklenmesi ve Korunmasına İlişkin AB Kılavuz İlkeleri 2017, Erişim tarihi: 08.08.2016, https://www.avrupa.info.tr/sites/default/files/2017- 04/EU%20Guidelines%20Rights%20of%20Child_v5e.pdf.
• Erbay, Ercüment, Türkiye’de Çocuk Haklarını Tanıtma, Yaygınlaştır- ma ve İzlemeye Yönelik Uygulamaların Eleştirel Analizi ve Bir Model Önerisi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23, 2, 2012, ss. 47-74.
• Erbay, Ercüment, “Çocukların Katılım Hakkı Üzerine Bir Türkiye Değerlendirmesi” , İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 38-54, 2103, ss.38-54
• Fountaın, S.uzan, It’s Only Right - A Practical Guide To Learning About The Convention On The Rights Of The Child, UNICEF,1993
• Hanson, K. , Schools of thought in children’s rights, Children’s Rights from Below: Cross-Cultural Perspectives, M. Liebel (Ed.), Basings- toke: Palgrave Macmillan, 2012, ss. 63–79.
• Hareket Erdem , Tuncer Çağlayan , Hakan Dündar, “Çocuk Haklarına İlişkin Algı Gelişiminde Çocuk Meclisi Uygulamaları”,The Journal of ber:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3098, 42 , 2016, ss. 445-463 Social Science Studies, Doium Hart, A. Roger, Çocukların Katılımı: Maskotluktan Yurttaşlığa, Ankara: UNICEF, 1992.
• Hodgkin, R., Newell, P. (1998). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Uygulama El Kitabı, UNİCEF, Erişim tarihi: 03.08.2016, http://www.unicef.org.tr/tr/knowledge/detail/404/cocuk- haklarina-dair-sozlesme-uygulama-el-kitabi.
• İnan A. Naim, “Çocuk Hakları Beyannamesi İlkelerinin Türk Hukuk Sistemine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1,44, 1968, s. 765-778.
• Kent Konseyleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönet- melik Erişim tarihi: 08.09.2016, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090606- 9.htm,
• Mamur Işıkçı, Yasemin, Demokratik Kültür Ve Milletvekili Seçilme Yeterliliği: Türkiye On Sekiz Yaşındaki Milletvekillerine Hazır Mı? OÜSOBİAD Ordu Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Dergisi Temmuz Sayısı, 2015, 523-553
• Mamur Işıkçı, Yasemin (2015). Çocuk Gözüyle Türkiye’de Çocuk Hakları Sorunu, Ankara: Hegem Yayınları.
• Şirin, Tolga, “Yeni Anayasa Taslağı ve Çocuk” Erişim Tarihi: 03.11.2011, http://tolgasirin.com.tr/yeni%20anayasa%20ve%20%c3%87ocuk.
• html+%22%c3%87ocuk+haklar%c4%b1+konusunda+temel+yakla %c5%9f%c4%b1mlari+paternalist%22&ct=clnk.
• TBMM Çocuk Hakları İzleme Komitesi Kuruldu Haberi, Erişim tarihi: 05.06.2016, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/haber_portal.aciklam a?p1=72943.
• Wall, John, “Human Rights in Light of Childhood”, International Jour- nal of Children’s Rights, Masrtinus Nijhoff Pub. N. 16,2008, p. 523– 543.
• Yalçınkaya, Elvan, Yakup Azrak Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Ço- cuk Meclislerine İlişkin Görüşleri: Nitel Bir ÇalışmaZfWT , 8, 1, 2016, ss.151-169.