Hint Düşüncesi ve Hint Düşüncesinin İslam Düşüncesine Etkisi Üzerine

Yıl 2019, Sayı: 18, 21 - 40, 01.04.2019

Emel Sünter

Öz

Hint düşüncesinin İslam düşüncesi üzerine etkisi olduğu genel bir kabuldür. Çoğu İslam felsefe tarihi kaynaklarında da bu etkiden söz edildiği görülmektedir. Özellikle İslam düşüncesinde Tasavvufta görülen züht hayatı gibi pratiklerde etkili olduğu söylenmektedir. İslam düşüncesinin klasik dönemi olarak nitelendirilen ilk dönemindeki bu etki tıp, astronomi ve matematik üzerinde yoğunlaşmıştır. Felsefi anlamda bir etkinin yoğun olmadığı ileri sürülmektedir. Bunun nedeni de İslam dünyası, her ne kadar Hindistan bölgesine ulaşmış olsa da İslam dünyasının merkezi düşünüldüğünde coğrafi anlamdaki uzaklıktan dolayı bu etkinin daha az olduğu ifade edilmektedir. Ayrıca İslam filozofları ilk olarak yoğun bir şekilde Yunan düşüncesiyle karşılaştıklarında bilimsel faaliyetlerin daha çok arttığı savunulmaktadır. Elbette ilk dönem yapılan tercüme faaliyetlerine bakıldığında Hint düşüncesinden yapılan tercümelerin olduğu da görülmektedir. Bu tercümelerde tıp, astronomi ve matematik üzerinden gelişmektedir. Çalışmanın amacı ise bu genel kabulün temel dayanaklarını incelemek ve bu genel kabulün mümkünlüğünü sorgulamak üzerinedir.

Anahtar Kelimeler

Hint düşüncesi, İslam düşüncesi, bilim, felsefe, etkileşim

Indian Thought and Its Effect to Islamic Thought

Öz

It is a general acceptance that Indian thought has an effect on Islamic thought. It is seen that this effect is mentioned in most sources of Islamic philosophy. Especially in Islamic thought, it is said to be effective in practices such as ascetic life in Sufism. This effect, which was defined as the classical period of Islamic thought, focused on medicine, astronomy, and mathematics. It is argued that a philosophical effect is not intense. The reason for this is that although the Islamic world has reached the Indian region, it is stated that this effect is less due to the geographical distance when the center of the Islamic world is considered. In addition, it is argued that scientific philosophers first increased their scientific activities when they met with intense Greek thought. Of course, it is seen that there are translations made from Indian thought in the first-period translation activities. In these translations, medicine develops through astronomy and mathematics. The purpose of the study is to examine the basic foundations of this general acceptance and to question the possibility of this general acceptance.

Anahtar Kelimeler

Indian thought, Islamic thought, science, philosophy, interaction.

Kaynakça

• Altuner, İlyas. Upanişad Metinlerinde Varlık Düşüncesi. Iğdır Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2015: 45-54.
• Arslan, Fatih. Batı Ortçağında Doğu Bilim ve Felsefe Çalışmalarının Düşünce Tarihindeki Yeri ve Günümüz Düşüncesi İçin Önemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no. 2 (2009): 17-32.
• Aster, Ernest von. İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi. Çeviren Vural Okur. İstanbul: İm, 2000.
• Bayrakdar, Mehmet. İslam Felsefesine Giriş. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları , 1999.
• Bircan, Hasan Hüseyin. İslam Felsefesine Giriş. İstanbul : Dem, 2016.
• Brahmanizm. 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/brahmanizm (3 19, 2019 tarihinde erişilmiştir).
• Büyükbahçeci, Esra. Hint'te Kast Sisteminin İlk İzleri ve Hint Edebiyatındaki Yeri. DTCF Dergisi Journal, 2016: 238-255.
• Celal, Vahit. Maveraünnehir'de IX- XII. yüzyıllarda Felsefi Düşüncenin Yaygınlaşması. İnternational Journal of Science Culture and Sport, 2014: 798-804.
• Çelebi, Katip. Takvimü't-Tevarih. Ankara: TTK, 2009.
• Erdoğan, İsmail. Felsefenin Menşe'i İle İlgili Görüşler. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2003: 59-74.
• Filiz, Şahin. İslam ve Felsefe. İstanbul : Say, 2014.
• Hiriyanna, Mysore. Hint Felsefe Tarihi. Çeviren Fuat Aydın. İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2011.
• Jackson, Roy. Doğuştan Günümüze İslam Felsefesi. Çeviren Atilla Alan. İstanbul: Litera, 2017.
• Kak, Subhash. Aristoteles ve Gautama'nın Mantık ve Fizik Anlayışı. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014: 133-145.
• Kaya, Korhan. Hint Felsefesinin Temelleri. Ankara: DOĞUBATI, 2016.
• Kayalı, Yalçın. Mircea Eliade'nin Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi Adlı Doğuşuna'da Hint Kültürünün Yeri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018: 173-188.
• Kumeyr, Y. İslam Felsfesinin Kaynakları. Çeviren Fahrettin Olguner. İstanbul: Dergah, 1976.
• Ocak, Hasan. Siyaset/Toplum Felsefesi/ Ahlakı Açısından Katip Çelebi'de Ulema ve Umera'nın Yeri. Mizanü'l- Hak İslami İlimler Dergisi, 2016: 83-100.
• Özden, H. Ömer. İslam Felsefesi Tarihi. İstanbul : Bilge Kültür Sanat, 2017.
• Pinos, Sholomo. Hint Düşüncesi -Özellikle Budist Düşünce-nin Kelam Doktrinilerindeki Bazı Hususlara Etkisi. Düzenleyen Murat Kılavuz. Marife 3, no. 3 (2003): 353-369.
• Radhakrishan, S., ve Caharles A. Moore. Hint Düşüncesine Bir Bakış. Divan İlmi Araştırmalar, no. 16 (2004): 1-13.
• Sarma, D. S. Hint Dini Tarihine Giriş. Çeviren Fuat Aydın. İstanbul: Ataç, 2005.
• Saruhan, Müfit Selim. İslam Felsefesi ve Problemleri Üzerine Bir Değerlendirme. Din Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 2009: 71-86.