Türkçe Öğretiminde Şiir Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Sayı: 20, 335 - 350, 01.10.2019

İzzet Şeref

Öz

Bu çalışmada Türkçe öğretiminde, edebî bir tür olarak şiirin kullanımı ve şiir öğretimi ile ilgili lisansüstü tezlerin çalışılan üniversitelere, öğrenim kademelerine ve konularına göre görünümünü ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmanın verileri amaçlı örnekleme tekniğiyle, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından kavram ve ana bilim dalı düzeyinde tarama yapılarak elde edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen tezlerle ilgili sadece “şiir öğretimi” ve “Türkçe öğretiminde şiir kullanımı” kavramları çerçevesinde sınırlama yapılmış, bunun dışında herhangi bir ayıklama işlemi yapılmamıştır. Söz konusu veri tabanı aracılığıyla ulaşılan 35 yüksek lisans ve doktora tezi; yılı, türü, üniversitesi, enstitüsü, konusu, yöntemi, deseni, örneklem/çalışma grubu/araştırma kapsamı gibi ölçütlere göre incelenmiştir. Verilerin elde edilmesinde araştırmacı tarafından geliştirilen “Lisansüstü Tez Sınıflama Formu LTSF ” kullanılmıştır. Araştırmada meta-analizi yöntemi benimsenmiştir. Verilerin analizinde yüzde frekans kullanılmıştır. Analizlere göre yapılan tezlerin en çok yüksek lisans düzeyinde olduğu, Dokuz Eylül ile Atatürk Üniversitesi’nde, diğer üniversitelere göre daha çok tezin yapıldığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, şiir, şiir öğretimi, lisansüstü tezler.

An Evaluation of Postgraduate Theses on Poetry in Turkish Teaching

Öz

In this study, it was aimed to reveal the general appearance of postgraduate theses related to the use of poetry as a literary genre and the teaching of poetry in teaching Turkish. The data were obtained by conducting sampling at the level of concept and master science from the database of the National Dissertation Center of the Council of Higher Education with a sampling technique for the purpose of the study. Only the “poetry teaching” and “the use of poetry in teaching Turkish” were limited in the scope of the theses included in the research. Thirty-five theses reached through the database; year, type, university, institute, subject, method, pattern, sample/study group/scope of research. During this process, the “Graduate Thesis Classification Form GTCF ” developed by the researcher was used. Meta-analysis has been adopted in the research. As a result, it is understood that the theses are at the graduate level and that more dissertations have been made in Dokuz Eylül University and Atatürk University than in other universities.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, poetry, poetry teaching, postgraduate theses.

Kaynakça

• Açık Önkaş, N. (2009). Çocuk edebiyatı kitaplarında şiirin yeri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 23, 1-12.
• Aksan, D. (2013). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Balcı, A. (2012). Türkiye’de çocuk edebiyatı üzerine hazırlanan lisan- süstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(7), 195-206.
• Börekçi, M. (2009). Türkiye Türkçesinde yapı ve işlev bakımından sözcükler. Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & De- mirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Aka- demi Yayınları.
• Coşkun, E., Özçakmak, H., & Balcı, A. (2012). Türkçe Eğitiminde Eği- limler: 1981-2010 Yılları Arasında Yapılan Tezler Üzerine Bir Me- ta-Analiz Çalışması, Ed: E. Yılmaz, M. Gedizli, E, Özcan ve Y. Koçmar, E. (Ed.), Türkçenin eğitimi öğretimi üzerine çalışmalar. An- kara: Pegem Akademi Yayınları.
• Demir, M. ve Duman, B. (2004). Şiir okumaya dayalı Türkçe öğretimi. İlmî Araştırmalar, 1, 89-98.
• Doğan, Y. ve Özçakmak, H. (2014). Dinleme becerisinin eğitimi üzerine yapılan lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
• Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde çok uyaranlı bir öğrenme ortamı oluşturmak için seçkin edebî ürünlerden yararlanma. TÜBAR, XXVII, 341-369.
• Kan, M. O. ve Uzun, G. L. (2014). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin bulgular, tartışma, sonuç bölümlerine ilişkin söz- bilimsel yapı özellikleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 1-19.
• Kan, M. O. ve Uzun, G. L. (2015). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin giriş bölümlerine ilişkin sözbilimsel hareket ve adımlar. Journal of World of Turks, 7(3), 33-52.
• Kaya, M. (2013). Okuma-yazma öğretiminde şiir. Dil ve Edebiyat Dergi- si, 10(1), 49-96.
• Sever, S. (2004). Anadili öğretiminin temel bir aracı: yazınsal nitelikli çocuk kitapları. B. Onur (Ed.), Cumhuriyet’in 80. Yılında Disiplinle- rarası Bakışla Türkiye’de Çocuk-IV. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi (15-17 Ekim 2003) Bildirileri (ss. 223- 236). Ankara: Ankara Üniver- sitesi Basımevi.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sevim, O. ve İşcan, A. (2012). Türkçenin eğitimi ve öğretimi alanında yapılan yüksek lisans tezlerinde geçen anahtar kelimelere dönük bir içerik analizi. Turkish Studies, 7(1), 1863-1873.
• Sevim, O. ve Özdemir Erem, N. H. (2012). Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin başlıklarına ve özetlerine eleştirel bir ba- kış. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(3), 174-186.
• Topçuoğlu Ünal, F. ve Sevimli, F. (2014). Şiir okuma performansını değerlendirme ile ilgili görüşler ve bir değerlendirme formu öne- risi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 96-112.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yön- temleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.