Evde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Yerinde Yaşlanmaya İlişkin Tutumlarının Sosyo-Demografik Değişkenler Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2020, Sayı: 22, 93 - 118, 01.04.2020

Gülsüm Korkut Tahir Dikmen

Öz

Bu araştırma yaşlı bireylerin yaşamlarını sürdürdükleri çevrelerine ilişkin memnuniyet düzeylerini belirleyerek, sosyo-demografik özelliklerin yaşlı bireylerin tutumları üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında Burdur ili Bucak ilçesinde yaşayan 250 yaşlı bireye ulaşılmıştır. Katılımcılara sosyo-demografik özelliklerinin ölçüldüğü veri formu ile Yerinde Yaşlanma Ölçeği uygulanmıştır. Kalınkara ve Kapıkıran 2017 tarafından geliştirilen “Yerinde Yaşlanma Ölçeği”; 15 maddeden ve 3 faktörden algılanan sosyal destek, fiziksel yeterlilik ve elde edilebilen sosyal destek oluşmaktadır. Verilerin analizinde ölçek puanlarının sosyo-demografik özelliklere göre farklılık gösterme durumunun analiz edilebilmesi için t testi ve ANOVA testi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı, yerinde yaşlanma, aile bireyleri, sosyo-demografik özellikler, tutum.

A Research on Attitudes of Old Individuals Living at Home Related to Aging in Place in the Context of Socio-Demographic Factors

Öz

This research was performed with the purpose to reveal the effect of socio-demographic characteristics on attitudes of old individuals by determining satisfaction levels regarding the environment of old individuals. 250 old individuals living in the Bucak District of Burdur Province were reached out as part of this study. Participants were subjected to Aging-in-Place Scale with the data form which measures the socio-demographic characteristics. “Aging in Place Scale” developed by Kalınkara and Kapıkıran 2017 consists of 15 items and 3 factors perceived social support, physical ability and obtainable social support . In the analysis of the data, t and ANOVA tests were used to be able to analyze the situation of scale points being different in accordance with the socio-demographic characteristics.

Anahtar Kelimeler

Old, aging in place, family individuals, socio-demographic characteristics, attitude.

Kaynakça

• Ahn, M. (2004). Older People’s Attitudes Toward Residential Technology: The Role of Technology in Aging in Place, PhD Dissertation, Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacks- burg, Virginia.
• Ahn, M. (2017). Introduction to Special Issue: Aging in Place, Housing and Society, Vol: 44, No: 1–2.
• Aksüllü, N. (2002). Kurumda ve Evde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Algılanan Sosyal Destek Faktörleri İle Depresyon Arasındaki İlişki, Yüksek Li- sans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Si- vas.
• Annak, B.B. (2005). Sosyal Destek, Sosyal Ağ, Yaşam Kalitesi ve Yaşam Doyumu: Duygu-Durum ve Anksiyete Bozukluğu Tanısı Alan Kişiler ve Düzenli Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalar Açısından Bir Karşı- laştırma, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Arıkan, R. (2004), Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Bookman, A. (2008). Innovative Models of Aging in Place: Transfor- ming Our Communities for an Aging Population, Community, Work & Family, Vol: 11, No. 4.
• Çavuş, F. Ö. (2013). Yaşlılara Yönelik Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlen- dirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
• Çevik Akyıl, R., Adıbelli, D., Erdem, N., Kırağ, N., Aktaş, B., Karada- kovan, A. (2018). Huzurevinde ve Evde Kalan Yaşlılarda Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Destek İle Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 1.
• Danış, M.Z. (2009). Kurumlarda Kalan Yaşlıların Yaşam Kalitesi ve Bunu Etkileyen Faktörler: Ankara Örneğinde Bir Alan Araştırması, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Davey, J., de Joux, V., Nana, G., Arcus, M. (2004). Accommodation Options for Older People in Aotearoa/New Zealand, New Zealand Instıtute For Research on Ageing, June, Centre for Housing Rese- arch, Aotearoa.
• Demir, G., Ünsal, A., Gürol Aslan, G., Çoban, A. (2013). Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşlılarda Depresyon Yaygınlığının Karşılaştı- rılması, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1.
• Dörter, S. S. (2014). Huzurevinde Ya Da Yerinde Yaşlanmayı Tercih Eden Yaşlı Bireylerde Yaşadıkları Çevre İle Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erci, B., Yılmaz, D., Budak, F. (2017). Yaşlı Bireylerde Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumunun Umut Düzeylerine Etkisi, Psikiyatri Hemşi- reliği Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2.
• Ertekin Pınar, Ş., Demirel, G. (2016). Huzurevinde Yaşayan Orta Yaş ve Yaşlı Bireylerde Günlük Yaşam Aktiviteleri, Öz-Bakım Gücü ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1.
• Forsyth, A., Molinsky, J., Kan, H. Y. (2019). Improving Housing and Neighborhoods for the Vulnerable: Older People, Small Hou- seholds, Urban Design, and Planning, Urban Design International, Vol: 24, Issue: 3.
• Grenier, A., Barken, R., Mcgrath, C. (2016). Homelessness and Aging: The Contradictory Ordering of ‘House’ and ‘Home’, Journal of Aging Studies, Sayı: 39.
• Hablemitoğlu, Ş., Özmete, E. (2010). Yaşlı Refahı: Yaşlılar İçin Sosyal Hizmet, Kilit Yayınları, Ankara.
• Jayantha, W. M., Qian, Q. K., Yı, C. O. (2018). Applicability of ‘Aging in Place’ in Redeveloped Public Rental Housing Estates in Hong Kong, Cities, No: 83.
• Kalınkara, V. (2016). Temel Gerontoloji: Yaşlılık Bilimi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kalınkara, V., Arpacı, F. (2016). Yerinde Yaşlanma, Ed. Velittin Kalın- kara, Yaşlılık: Disiplinlerarası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler 2, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kalınkara, V., Kapıkıran, Ş. (2017). Yerinde Yaşlanma Ölçeğinin Geliş- tirilmesi ve Psikometrik Özellikleri, Yaşlı Sorunları Araştırma Der- gisi, Cilt: 10, Sayı: 2.
• Karaca, F. (2010). Huzurevinde Kalan Yaşlıların Hayata Bakış Açıları ve Gelecekle İlgili Beklentileri, Aile ve Toplum, Cilt: 6, Sayı: 22.
• Lavery, A. L. (2015). Aging in Place: Perceptions of Older Adults on Low Income Housing Waitlists, PhD Dissertation, Faculty of the Gradua- te School of Social Work University of Denver.
• Lawler, K. (2001). Aging in Place: Coordinating Housing and Health Care Provision for America’s Growing Elderly Population, Joint Center for Housing Studies of Harvard University Neighborhood Reinvest- ment Corporation, October, Harvard.
• Lecovich, E. (2014). Aging in Place: From Theory to Practice, Anthropo- logical Notebooks, Vol: XX, No: 1.
• Oswald, F., Jopp, D., Rott, C., Wahl, H.-W. (2011). Is Aging in Place a Resource for or Risk to Life Satisfaction?, The Gerontologist, Vol: 51, No. 2.
• Özkan Tuncay, F., Kars Fertelli, T. (2018). Yaşlılarda Bilişsel İşlevlerin Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Yaşam Doyumu İle İlişkisi, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 3.
• Pastalan, L. A. (2012). Aging in Place: The Role of Housing and Social Supports, Routledge, New York.
• Peek, S. T.M., etc. (2016). Older Adults’ Reasons for Using Technology While Aging in Place, Gerontology, Vol: 62, No. 2.
• Polat, Ü., Bayrak Kahraman, B., Yaşlı Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişki, Fırat Tıp Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 4.
• Sucuoğlu, N. (2012). Lefkoşa Merkezde Yaşayan Yaşlıların Günlük Yaşam Aktivitelerini Sürdürme Ve Depresyon Yaşama Durumları, Yüksek Li- sans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Tenenbaum, L. (2010). Aging in Place 2.0: Rethinking Solutions to the Home Care Challenge, The MetLife Mature Market Institute, Sep- tember, New York.
• TÜİK. (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2018 Yılı Nüfus Veri- leri, www.tuik.gov.tr, ET: 10.12.2019.
• Yuvakgil, Z. (2017). Yaşlılarda Algılanan Sosyal Destek Düzeyleri, Sosyal Ağ Büyüklükleri ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Arasındaki İliş- ki ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.