49 Numaralı Tahrir Defterine Göre 1520'de Simav

Yıl 2020, Sayı: 23, 381 - 408, 01.07.2020

Kadir Adamaz

Öz

XVI. Yüzyılda Simav, Kütahya Sancağına bağlı bir kaza olarak görülmektedir. Çalışmamızda Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde 49 numaralı tahrir defteri verileri ışığında Simav’ın demografik yapısı ele alınmış, yerleşmeler ve bunun yanında ekonomik yapısına da değinilmiştir. Öncelikle Simav şehri üzerinde durulmuştur. Tahrir defterinden şehir merkezinde Yukaru, Orta ve Aşağa adında üç mahalle bulunduğu ve yaklaşık toplam nüfusun da 1375 kişiden oluştuğu tespit edilmektedir. Simav’ın kırsal bölgesinin geniş bir alana yayıldığı ve mezralar yanında 69 adet köyü bulunduğu, buralarda da toplam yaklaşık nüfusun 8045 kişiden oluştuğu anlaşılmaktadır. Kazanın toplam nüfusu ise yaklaşık olarak 9420 kişiyi bulmaktadır. Kaza nüfusunun %14,60 şehirde yaşarken, %85,40’ı kırsal bölgede yaşamaktadır. Ayrıca bölgenin konar-göçerlere ev sahipliği yaptığı, bazı köy isimlerinin Yörük cemaat isimlerinden oluştuğu tespit edilmektedir. Kazada buğday, arpa, burçak, yulaf gibi hububat yanında, sebze ve meyve yetiştirildiği, arıcılık yanında hayvancılık faaliyetlerinin de yürütüldüğü görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Kütahya, Simav, şehir, demografi, tahrir defteri.

Simav District in the Year of 1520 According to Cadastral Record Book No. 49

Öz

Simav was seen as a district connected to the Sanjak of Kütahya in the XVI. century. In our study, the demographic structure of Simav was discussed in light of the data from the Cadastral Record Book No. 49 in the Presidential Ottoman Archive, and settlements and the economic structure was also mentioned. Firstly, the city of Simav was addressed. It is determined from the cadastral record book Tahrir that there were three neighborhoods in the city center called Yukaru Upper Part , Orta Middle Part , and Aşağa Lower Part and the total population consisted of approximately 1375 persons. It is understood that rural areas of Simav spread over a large area and there were 69 villages next to the hamlets, where the total population was approximately 8045 people. The total population of the district was approximately 9420 people. While 14.60% of the district population lived in the city, 85.40% lived in rural areas. In addition, it is determined that the region was home to nomads and some village name sare composed of Yörük Yuruk community names. It is observed that besides grains such as wheat, barley, bitter vetch, oat; vegetables and fruits were grown and livestock activities were also carried out in addition to the beekeeping in the district.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Kütahya, Simav, city, demography, cadastral record.

Kaynakça

• Barkan, Ömer. L. “Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, 10, 1953, s.1-26.
• Baykara, Tuncer, Anadolu’nun Selçuklular Devrindeki Sosyal ve İktisadi Tarihi Üzerinde Araştırmalar, İzmir: Ege Ü. Edebiyat Fak. Yayını, 1990.
• Cansever, Turgut, Osmanlı Şehri, 2. Baskı, İstanbul: Timaş Yayını, 2010.
• Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi (COA)Tahrir Defteri: 45, 49, 369.
• Çelebi, Evliya, Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, haz. Seyit Ali Kahraman, 9. Kitap- C.1, İstanbul: Yapı Kredi Yayını, 2011.
• Çerçi, Faris, Gelibolulu Mustafa Ali ve Künhü’l – Ahbar’ında II. Selim, III. Murat ve III. Mehmet Devirleri, C. 1, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayını, 2000.
• Doğan, M. Said, “Tarihsel Gelişim Sürecinde Yörükler”, Anadolu’da Yörükler, Tarihi ve Sosyolojik İncelemeler, Editör: Hayati Beşirli, İb- rahim Erdal, Ankara: Phoenix Yayınevi, 2007.
• Emecen, Feridun M., Osmanlı Klasik Çağında Hanedan Devlet ve Toplum, İstanbul: Timaş Yayını, 2011.
• Emecen, Feridun M., XVI. Asırda Manisa Kazası, Ankara: TTK. Yayını, 1989.
• Faroqhi, Suraiya, “Anadolu’nun İskanı ve Terkedilmiş Köyler Soru- nu”, Türkiye`de Toplumsal Bilim Araştırmalarında Yaklaşımlar ve Yöntemler Semineri (ODTÜ.17-19 Aralık 1976 Ankara), Ankara: ODTÜ, Türk Halk Bilimleri Topluluğu Yayını, 1977, s. 289-302.
• Gökbilgin, M. Tayyib, “Sipahi”,İA., 10, 1988, s. 689-694.
• Gülten, Sadullah, “XVI. Yüzyılda Kütahya Sancağı’nda Yörükler”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 2010, s. 171-194.
• Gümüşçü, Osman & Küçükaşcı, Mustafa Sabri , “Köy”, DİA., (Ek 2), 2016, s. 85-87.
• Gündüz, Tufan, “Konar-Göçer”, DİA., 26, 2002, S.161-163.
• Halaçoğlu, Yusuf, Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), C. I-II-III-V-VI, İstanbul: Togan Yayını, 2011.
• İnalcık, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300 –1600), Çev. Ru- şen Sezer, 9. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayını, 2007.
• Kazıcı, Ziya, Osmanlı’da Vergi Sistemi, İstanbul: Bilge Yayıncılık, 2005.
• Kenan Arıbaş, “Türkiye’de Yerleşme”, Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği, ed. H. Yazıcı-M. Kürşat Koca, Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2007, s.188-222.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri, “Seyyid”, DİA, 37, 2009, s. 40-43.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri, “Şehir”, DİA., 38, 2010, s. 441-446.
• Oğuz, İsmail & Gülmez, Nurettin, “Demirci Kaymakamı İbrahim Et- hem Bey ve Demirci Akıncıları”, CBÜ. Sosyal Bilimler Dergisi, 14, (1), 2016, s.427-468.
• Ortaylı, İlber, “Osmanlı Kadısının Taşra Yönetimindeki Rolü Üzerine”, Amme İdaresi Dergisi, 9, (1), 1976, s. 95-107.
• Özkaya, Yücel, XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını, 1985.
• Pedersen, Johannes, “Hatib”, İA., 5/1, 1988, s. 363-365.
• Sevinç, M. Reşit, & Davran, Müge Kantar & Sevinç, Gönül, “Osmanlı İmparatorluğu’ndan Günümüze Kırsal Alanda Uygulanan Eğitim Politikaları”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,15, (56), 2016, s. 253- 272.
• Şahin, İlhan, “Şehir”, DİA., C. 38, 2010, s. 446-449.
• Tapu Kadastro Kuyud-ı Kadime Arşivi (TK. KKA.) Tahrir Defteri: 560.
• Uzunçarşılı, İsmail H., Bizans ve Selçukiylerle Germiyan ve Osman Oğul- ları Zamanında Kütahya Şehri, Maarif Vekâleti Yayını,1932.
• Varlık, M. Çetin, “XVI. Yüzyıl Osmanlı İdârî Teşkilâtında Kütahya”, TürklükAraştırmaları Dergisi, 2, 1987, s. 201-239.
• Varlık, M. Çetin, “XVI. Yüzyılda Kütahya Sancağında Yerleşme ve Vergi Nüfusu”, Belleten, LII, 202, 1988, s. 115-167.
• Yediyıldız, Bahaeddin, Ordu Kazası Sosyal Tarihi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1985.