İş Yerindeki Narsisizm ve İş Tatmini Arasındaki İlişkide Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü

Yıl 2020, Sayı: 23, 565 - 592, 01.07.2020

Fetullah Battal

Öz

Bu çalışma, çalışanların narsistik kişilikleri ile iş tatminleri arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin rolünü ortaya koyabilmek amacıyla yapılmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için Erzurum ilinde faaliyette bulunan hastane çalışanına anket yapılmıştır. Bu kapsamda çalışma üç kısımda ele alınmıştır. İlk olarak iş yerinde narsisizm, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme kavramları açıklanmış ve ikinci bölümde ise bu kavramların ilişkileri ele alınmıştır. Son kısımda ise hastane çalışanları üzerinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak anket yöntemiyle elde edilen veriler 207 kişi üzerinde uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre çalışanların narsisizm, iş tatmini ve örgütsel özdeşleşme düzeylerinin orta seviyelerde olduğu görülmüştür. Bununla birlikte hastane çalışanları üzerinde yapılan yapısal eşitlik modellemesinden hareketle iş yerinde narsisizm davranışının iş tatminini olumlu ve anlamlı olarak etkilediği gözlenirken; örgütsel özdeşleşme ile iş tatmini arasında da olumlu ve anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Ayrıca iş yerindeki narsisizm ile iş tatmini arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin kısmi aracılık rolünün olduğu ortaya koyulmuştur.Bununla birlikte hastane çalışanları üzerinde yapılan yapısal eşitlik modellemesinden hareketle iş yerinde narsisizm davranışının iş tatminini olumlu ve anlamlı olarak etkilediği gözlenirken; örgütsel özdeşleşme ile iş tatmini arasında da olumlu ve anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Ayrıca iş yerindeki narsisizm ile iş tatmini arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin kısmi aracılık rolünün olduğu ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Narsisizm, iş tatmini, örgütsel özdeşleşme, hastane çalışanları.

The Relationship between Narcissism and Job Satisfaction in the Workplace: The Role of Organizational Identification

Öz

This study was conducted to reveal the role of organizational identification in the relationship between the narcissistic personalities of the employees and job satisfaction. To accomplish this aim, a questionnaire was conducted to the hospital staff operating in Erzurum. In this context, the study is discussed in three parts. Firstly, the concepts of narcissism in the workplace, job satisfaction and organizational identification are explained and in the second part, the relations of these concepts are discussed. In the last part, data obtained by the questionnaire method by using structural equation modeling on hospital workers 207 were applied to people. According to the results of the research, it was observed that the levels of narcissism, job satisfaction and organizational identification of the employees were at medium levels. However, it is observed that narcissism behavior in the workplace has a positive and significant effect on job satisfaction based on the structural equation modeling done on hospital workers; There was a positive and meaningful relationship between organizational identification and job satisfaction. Also, it has been shown that organizational identification has a partial mediating role in the relationship between narcissism at work and job satisfaction. However, it is observed that narcissism behavior in the workplace has a positive and significant effect on job satisfaction based on the structural equation modeling done on hospital workers; There was a positive and meaningful relationship between organizational identification and job satisfaction. In addition, it has been shown that organizational identification has a partial mediating role in the relationship between narcissism at work and job satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Narcissism, job satisfaction, organizational ıdentification, hospital staff.

Kaynakça

• Akkamış, O. (2010). İlköğretim I. ve II. kademe öğretmenlerinin iş tatmini üzerine bir değerlendirme (Yüksek Lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Altunoğlu, Ö. K. A. E. Narsistik Kişilik Özelliklerinin Karar Süreçlerine Etkisi.
• Anlı, İ., & Bahadır, G. (2007). Kendilik Psikolojisine Göre Narsisistik ve Sınır Kişilik Bozukluğu. Psikoloji Çalışmaları/Studies İn Psycho- logy, 27, 1-12.
• APA, A. P. A. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental di- sorders. DSM-IV.
• Ashforth, B. E., & Mael, F. (1989). Social identity theory and the orga- nization. Academy of management review, 14(1), 20-39.
• Bentler, P.M. (1990) “Comparative fit indexes in structural models”, Psychol Bull, 107(2):238-46.
• Bland, J. M., & Altman, D. G. (1997). Statistics notes: Cronbach's alpha. Bmj, 314(7080), 572.
• Brayfield, A. H., & Crockett, W. H. (1955). Employee attitudes and employee performance. Psychological Bulletin, 52(5), 396.
• Budak, S., (2005), Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Campbell, W. K., & Foster, C. A. (2002). Narcissism and commitment in romantic relationships: An investment model analysis. Perso- nality and social psychology bulletin, 28(4), 484-495.
• Chreim, S. (2002). Influencing organizational identification during major change: A communication-based perspective. Human rela- tions, 55(9), 1117-1137.
• Cornelissen, J. P. (2002). ‘On the ‘‘organizational identity’’ metaphor’, British Journal of Management, 13, pp. 259–268.
• Danielsson, J., de Haan, L., Peng, L., & de Vries, C. G. (2001). Using a bootstrap method to choose the sample fraction in tail index esti- mation. Journal of Multivariate analysis, 76(2), 226-248.
• Dutton, J. E., Dukerich, J. M., & Harquail, C. V. (1994). Organizational images and member identification. Administrative science quar- terly, 239-263.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İstanbul: İÜ İşletme Fakültesi. İşletme İktisadı Enstitüsü, Araştırma ve Yardım Vakfı, Yayın, (5).
• Galvin, B. M., Lange, D., & Ashforth, B. E. (2015). Narcissistic organi- zational identification: Seeing oneself as central to the organiza- tion's identity. Academy of Management Review, 40(2), 163-181.
• Fox, J. (1991). Regression Diagnostics Newbury Park.
• Gioia, D. A., M. Schultz and K. G. Corley (2002a). ‘On celebrating the organizational identity metaphor: A rejoinder to Cornelissen’, Bri- tish Journal of Management, 13, pp. 269–275
• Gosling, S. D., John, O. P., Craik, K. H., & Robins, R. W. (1998). Do people know how they behave? Self-reported act frequencies compared with on-line codings by observers. Journal of persona- lity and social psychology, 74(5), 1337.
• Haslam, S. A., T. Postmes and N. Ellemers (2003). ‘More than a metap- hor: Organizational identity makes organizational life possible’, British Journal of Management, 14, pp. 357–369
• Hellman, C. M. (1997). Job satisfaction and intent to leave. The journal of social psychology, 137(6), 677-689.
• Herzberg, F., Mausnes, B., Peterson, R. O., & Capwell, D. F. (1957). Job attitudes; Review of research and opinion.
• https://www.anketcozumu.com/orneklem-hesaplama/11.10.2019
• Huey Yiing, L., & Zaman Bin Ahmad, K. (2009). The moderating ef- fects of organizational culture on the relationships between lea- dership behaviour and organizational commitment and between organizational commitment and job satisfaction and performance. Leadership & Organization Development Journal, 30(1), 53-86.
• Iacobucci, D. (2010). Structural equations modeling: Fit indices, sample size, and advanced topics. Journal of consumer psychology, 20(1), 90-98.
• Iaffaldano, M. T., & Muchinsky, P. M. (1985). Job satisfaction and job performance: A meta-analysis. Psychological bulletin, 97(2), 251.
• İlkay, E., Samuk, F., Tosun, M., & Savrun, M. (2002). Cerrahpaşa psiki- yatri. İstanbul Üniversitesi, Yayın, (4326).
• İşcan, Ö. F., & Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bi- limler Dergisi, 24(4), 195-216.
• İşcan, Ö. F., & Timuroğlu, M. K. (2007). Örgüt kültürünün iş tatmini üzerindeki etkisi ve bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 119-135.
• John, O. P., & Robins, R. W. (1994). Accuracy and bias in self- perception: individual differences in self-enhancement and the ro- le of narcissism. Journal of personality and social psychology, 66(1), 206.
• Kanten, P. (2014). Narsıstık Kısılık Özellıgının Örgütsel Vatandaslık Davranısı Üzerındekı Etkısınde Örgüt Iklımının Düzenleyıcı Ro- lü/The Moderatıng Role Of Organızatıonal Clımate In The Effect Of Narcıssıstıc Personalıty Characterıstıc On Organızatıonal Cıtı- zenshıp Behavıor. Isletme Iktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, (76), 160.
• Karabey, C. N., & İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 231- 241.
• Karaduman, A. (2002). Ekip Çalışmasında, Liderin İş Tatmini Üzerin- deki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AÜSBE, Erzu- rum.
• Karataş, S., & Taş, A. İlk Ve Ortaokullardaki Öğretmenlerin Narsistik Kişilik Eğilimleri İle Örgütsel Özdeşleşme Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 92-121.2017
• Kızıltan, Hakan (2000), Narcissistic Personality Inventory (NPI) Ölçe- ğinin Türkçe Formu Dil Eşdeğerliliği, Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışmaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İÜSBE, İstanbul.
• Kopelman, R. E., & Mullins, L. S. (1992). Is narcissism inversely related to satisfaction? An examination of data from two US samples. The Journal of psychology, 126(2), 121-130.
• Landy, F. J. (1989). Psychology of work behavior . Pacific Grove, CA: Brooks.
• Locke, E. A. (1970). Job satisfaction and job performance: A theoretical analysis. Organizational behavior and human performance, 5(5), 484-500.
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. Hand- book of industrial and organizational psychology.
• Mael, F., & Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identifica- tion. Journal of organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K., & Johnson, J. R. (2000). Reconsi- dering the organizational identification questionnaire. Manage- ment communication quarterly, 13(4), 626-658.
• O’brien, R. M. (2007). A caution regarding rules of thumb for variance inflation factors. Quality & quantity, 41(5), 673-690.
• O'Reilly III, C. A., Chatman, J., & Caldwell, D. F. (1991). People and organizational culture: A profile comparison approach to asses- sing person-organization fit. Academy of management journal, 34(3), 487-516.
• Petty, M. M., McGee, G. W., & Cavender, J. W. (1984). A meta-analysis of the relationships between individual job satisfaction and indi- vidual performance. Academy of Management Review, 9(4), 712- 721.
• Popoola, J. K. (2005). Organizational identification and commitment as correlates of job satisfaction.59.
• Raskin, R., & Terry, H. (1988). A principal-components analysis of the Narcissistic Personality Inventory and further evidence of its construct validity. Journal of personality and social psychology, 54(5), 890-902.
• Roethlisberger, F. J., & Dickson, W. J. (2003). Management and the Worker (Vol. 5). Psychology press.
• Rose, P. (2002). The happy and unhappy faces of narcissism. Persona- lity and individual differences, 33(3), 379-391.
• Ryan, M. K. and S. A. Haslam (forthcoming). ‘The glass cliff: Evidence that women are over-represented in precarious leadership positi- ons.’ British Journal of Management
• Sass, J. S., & Canary, D. J. (1991). Organizational commitment and identification: An examination of conceptual and operational convergence. Western Journal of Communication (includes Communication Reports), 55(3), 275-293.
• Schultz, D., & Schultz, S. E. (1998). Pschology and Work Today.
• Schwab, D. P., & Cummings, L. L. (1970). Theories of performance and satisfaction: A review. Industrial Relations: A Journal of Economy and Society, 9(4), 408-430.
• Scott, S. G., & Lane, V. R. (2000). A stakeholder approach to organiza- tional identity. Academy of Management review, 25(1), 43-62.
• Serkownek, K. (1975). Subscales for scale 5 and 0 of the MMPI. Unpub- lished manuscript.
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences (Vol. 3). Sage publications.
• Şantaş, F., Uğurluoğlu, Ö., Kandemir, A., & Çelik, Y. (2017). Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm, İş Performansı Ve Örgütsel Öz- deşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Gazi Üni- versitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 867- 886.
• Tavakol, M., & Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's alpha. International journal of medical education, 2, 53.
• Tuzun, I. K. (2009). The impact of identification and commitment on job satisfaction. Management Research Review, 32(8), 728-738.
• Van Dick, R., Wagner, U., Stellmacher, J., & Christ, O. (2004). The utility of a broader conceptualization of organizational identifica- tion: which aspects really matter?. Journal of Occupational and Organizational psychology, 77(2), 171-191.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., & England, G. W. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Minnesota Studies in Voca- tional Rehabilitation, 22, 120.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstan- bul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yavuz, K. (2018). Yöneticilerin Algılanan Narsistik Özelliklerinin Çalı- şan Performansı Üzerindeki Etkileri: Devlet Üniversitesinde Yapı- lan Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Psikoloji Anabilim Da- lı/Endüstri ve Örgüt Psikolojisi Bilim Dalı).
• Yurdakul, A., & Bostancı, A. B. (2016). Öğretmenlerin Okulların Örgüt- sel Narsizm Düzeylerine Yönelik Görüşleri İle Öz Yeterlilik Algı- ları Arasındaki İlişki. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergi- si, 6(1), 109-126.