Çalışma Sermayesi ile Firma Kârlılığı İlişkisinin Panel Veri ile Analizi: BIST'te Kayıtlı Üretim Firmaları Üzerine Bir Uygulama 2009-2018

Yıl 2020, Sayı: 23, 593 - 616, 01.07.2020

Ömer Çınar Mert Tugay Kaymaz

Öz

Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul'a BIST kayıtlı üretim firmalarının çalışma sermayesi ile brüt kârları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada, BIST'te kayıtlı 121 adet üretim firmalarının 2009-2018 için yıllık verilerinden elde edilen 1210 gözlemi kapsayan panel veri seti kullanılmıştır. Araştırma yöntemi olarak En Küçük Kareler Yöntemi EKK uygulanmış ve beş adet model kurulmuştur. Kurulan modellerin spesifikasyonlarında Rassal Etkiler Modeli dikkate alınmıştır. Çalışma sermayesi adı altında alacak devir hızı, borç devir hızı, stok devir hızı ve net ticaret süresi değişkenleri kullanılmıştır. Finansal kaldıraç oranı, finansal duran varlıklar oranı ve firma büyüklüğü değişkenleri, çalışma sermayesi ile brüt kârlılık arasındaki ilişkileri incelemek için kurulan modellerde kontrol değişkenleri olarak yer almaktadır. Analizler için EViews 10 programı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda BIST'te kayıtlı işletmelerin çalışma sermayesinin, brüt kârlılık oranları ile olan ilişkilerinin teorik beklentilerle uyumlu olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Panel veri analizi, çalışma sermayesi, kârlılık, üretim firmaları, BIST.

Analysis of the Relationship between Work Capital and Company Profitability with Panel Data: An Application on Production Companies Registered in BIST 2009-2018

Öz

The purpose of this study is to examine the relationship between working capital and gross profits of manufacturing companies registered in the Istanbul Stock Exchange ISE . In the study, panel data set covering 1210 observations obtained from annual data for 2009-2018 of 121 production companies registered in ISE was used. Five models have been established by applying the Least Squares Method LSM as a research method. Random Effects Model has been taken into consideration in the specifications of the established models. The receivable turnover rate, debt turnover rate, inventory turnover rate and net trade duration are taken under the name of working capital. In the models established to examine the relationships between working capital variables and gross profitability are used three control variables as the financial leverage ratio, financial fixed assets ratio and firm size. EViews 10 program was used for analysis. As a result of the analysis, it is seen that the relationships between the working capital of the companies registered in BIST and their gross profitability ratios are according to the theoretical expectation.

Anahtar Kelimeler

Panel data analysis, working capital, profitability, production companies, BIST.

Kaynakça

• Appuhami, B.A.R. (2008), The Impact of Firms’ Capital Expenditure on Working Capital Management: An Empirical Study across Indust- ries in Thailand, International Management Review, 4(1), 8‐21.
• Baltagi, B. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, England: John Wiley & Sons Ltd.
• Baltagi, B. H. (2006). Random effects and spatial autocorrelation with equal weights. Econometric Theory, 22(5), 973-984.
• Bildirici, Z. (2008). Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri, Portföy Yatırımları ve Sıcak Para.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2019). Sosyal Bilimler İçin İstatistik, Ankara: Pegemakademi.
• Deloof, M. (2003), Does Working Capital Management Affect Profitabi- lity of Belgian firms, Journal of Business, Finance and Accounting, 30, 573-87.
• Demirgüneş, K. ve Şamiloğlu, F. (2008). İşletme Sermayesi Yönetiminin Kârlılık Üzerindeki Etkisi. 12. Ulusal Finans Sempozyumu, 22-25 Ekim, Kayseri.
• Dursun, A. ve Ayrıçay, Y. (2012). Çalışma sermayesi-kârlılık ilişkisinin İMKB örneğinde 1996-2005 dönemi analizi. Atatürk Üniversitesi İk- tisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 199-214.
• Eren, A. ve Süslü B. (2001). Finansal Kriz Teorileri Işığında Türkiye'de Yaşanan Krizlerin Bir Değerlendirilmesi, Yeni Türkiye, 41(7), 662- 674.
• Erlat, H. (2006), Panel Data: A Selective Survey, Ders Notları, Ankara: ODTÜ.
• G. Schilling (1996), Working Capital’s Role in Maintining Corporate Liqudity. Treasury Management Association Journal (TMA). 16(5), 4- 7.
• Garcı´a-Teruel, P. J. ve P. Martı´nez-Solano, (2007), Effects of working capital Management on SME Profitability, International Journal of Managerial Finance, 3(2), 164-177.
• Havoutis, N. (2003). Optimising Working Capital: The Latest Solutions. New York: JP Morgan.
• Howorth, C. ve Westhead, P. (2003), The Focus of Working Capital Management in UK Small Firms, Management Accounting Research, 14(2), 94–111.
• Kula, F. (2003), Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Etkinliği: Türkiye üzerine Gözlemler, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 142-154.
• Nazir, M. S. ve Afza, T. (2009). Impact of aggressive working capital management policy on firms' profitability. The IUP Journal of App- lied Finance, 15(8), 19.
• Oktay, E. ve Başar, A. (2013). Uygulamalı İstatistik 1. Erzurum: Şafak Yayınevi.
• Öz Y. ve Güngör B. (2007), Çalışma Sermayesi Yönetiminin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: İmalat Sektörüne Yönelik Panel Veri Ana- lizi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2). 319- 332.
• Özdemir, K. (2004), Yükleme Öncesi İhracat Finansmanında Doğrudan Erişimin İhracat Üzerine Etkisi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1).
• Peel, M. J., Wilson, N. ve Howorth, C. A. (2000), Late Payment and Credit Management in the Small Firm Sector: Some Empirical Evidence, International Small Business Journal, 18(2), 17-37.
• Peel, M. Ve Wilson, N. (1996), Working Capital and Financial Mana- gement Practices in the Small Firm Sector, International Small Bu- siness Journal, 14(2), 52-68.
• Petersen, M. A. ve Rajan, R. G. (1997). Trade credit: theories and evi- dence. The review of financial studies, 10(3), 661-691.
• Sakarya, Ş. (2009). İhracat Yapan İşletmelerin Finansman Kaynakları- nın Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Muhasebe ve Fi- nansman Dergisi, (42), 117-134.
• Sharma, A. K. ve Kumar, S. (2011). Effect of working capital manage- ment on firm profitability: Empirical evidence from India. Global Business Review, 12(1), 159-173.
• Shin, H.H. ve Soenen, L. (1998), Efficiency of working capital and cor- porate profitability, Financial Practice and Education, 8, 37-45.
• Şamiloğlu, F. ve Demirgüneş, K. (2008). The effect of working capital management on firm profitability: Evidence from Turkey. The In- ternational Journal of Applied Economics and Finance, 2(1), 44-50.
• Uyar, A. (2009), Küresel Ekonomik Krizin Şirketlerin Nakit Dönüşüm Sürelerine Etkileri: İMKB’de İşlem Gören Şirketler Üzerinde Bir Çalışma, Mufad, 44, 228-235
• Van Horne, J. C. ve Wachowicz, J. M. (2000), Fundamentals of Financial Management. Eleventh edition, New York: Prentice Hall Inc.
• Wang, Y.J. (2002), Liquidity Management, Operating Performance, and Coroporate Value: Evidence from Japan and Taiwan, Journal of Multinational Financial Management, 12, 159-69.
• Weinraub, H.J. ve Visscher, S. (1998), Industry Practice Relating to Aggressive-Conservative Working Capital Policies, Journal of Fi- nancial and Strategic Decisions 11(2), Fall 1998, 11-18.
• Wilner, B. S. (2000), The Exploitation of Relationships in Financial Distress: The Case of Trade Credit, Journal of Finance, 55, 153–178.
• Yücel, T. ve Kurt, G. (2002). Nakit dönüş süresi, nakit yönetimi ve kârlılık: İMKB şirketleri üzerinde ampirik bir çalışma. İMKB Der- gisi, 6(22), 1-15.