Örgütsel Özdeşleşme Algısının Sanal Kaytarma Davranışına Etkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 24, 745 - 776, 01.10.2020

Sebahattin Yıldız Fatime Biçim

Öz

Örgütsel özdeşleşme algısının sanal kaytarma davranışına etkisini tespit etmek bu araştırmanın temel amacıdır. Araştırmanın diğer amaçları kamu çalışanlarının sanal kaytarma davranışlarının ve örgütsel özdeşleşme algılarının demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini İstanbul’daki bir Belediye çalışanları oluşturmaktadır. Araştırmanın türü hipotez içeren araştırma şeklindedir. Veriler anket aracılığı ile toplanmıştır. Kolayda örneklem yöntemi ile 304 çalışana ulaşılmıştır. Verilerin analizinde, frekans dağılımları, faktör analizi, güvenirlik analizi, korelasyon, regresyon ve farklılık analizleri uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre örgütsel özdeşleşmenin sanal kaytarmanın “sapkınlık” ve “bağımlılık” boyutlarına etkisi gözlenmemişken “kişisel gelişim” boyutunu pozitif yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Ayrıca örgütsel özdeşleşme algısı cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerine göre; bağımlılık gerekçeli sanal kaytarma davranışı cinsiyet ve yaş değişkenine göre; kişisel gelişim gerekçeli sanal kaytarma davranışı çalışma süresi değişkenine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Araştırma sonucunda gelecek çalışmalar için öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel özdeşleşme, sanal kaytarma, kamu çalışanları, algı.

The Effect of Organizational Identification on Cyberloafing: Research in a Public Institution

Öz

The main purpose of this research is to determine the relationship between organizational identification and cyberloafing behaviors. In addition, another aim of the research is to determine whether the level of internet use of public employees for non-work purposes during working hours varies according to variables such as gender, age education status, working time and income level. Municipality employees in Istanbul constitute the population of the research. The type of research is in the form of research involving hypothesis. The data were collected through a questionnaire. 304 employees were reached with the convenience sampling method. Frequency distributions, factor analysis, reliability analysis, analyses of correlation, regression and difference were applied in the analysis of data. According to the findings of the research, it was found that organizational identification does not affect the dimensions of deviance and addiction of cyberloafing, while it has positively affected the personal development dimension. Besides, organizational identification varied according to gender and educational background; addiction-reasoned cyberloafing varied according to gender and age; cyberloafing with the reason of personal development varied according to tenure. As a result of the research, suggestions were made for future studies.

Anahtar Kelimeler

Organizational identification, cyberloafing, public employees, perception.

Kaynakça

• Abidin, R., Abdullah, CS., Hasnan, N. ve Bajuri, AL. (2014). The Relati- onship of Cyberloafing Behavior With Big Five Personality Traits, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 8 (12), 61-66.
• Akça, A. (2013). Okul Yöneticilerinin İş Dışı İnternet Kullanım (Siber Ay- laklık) Davranışlarının İncelenmesi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sos- yal Bilimler Enstitüsü, Basılmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Arısoy, Ö. (2009). İnternet Bağımlılığı ve Tedavisi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1, 55-67.
• Ashforth, B. E., & Mael, F. (1989). Social identity theory and the orga- nization, Academy of Management Review, 14 (1), 20-39.
• Barutçu, K. (2015). Kamu Personelinde Algılanan Örgütsel Desteğin Örgüt- sel Bağlılık ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri ile İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Basılmış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Blanchard, A. L. Henle, C. A. (2008). Correlates of Different Forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control, Computers in Human Behavior, 24, 1067-1084.
• Brewer, MB. (1991). The Social Self: On Being The Same and Different at The Same Time, Personality and Social Psychology Bulletin, 17 (5), 475-482.
• Chukwuemeka, E.E., vd. (2020), Collins, I.N., Stephen, E.I., ve Eliza- beth, I.A. (2020). Organizational Identification and Proactive Work Behaviour as Predictors of Cyber-loafing among Anambra State Civil Servants, Asian Journal of Advanced Research and Reports, 8(2), 10-19.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik- SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Ankara: Pe- gem Akademi.
• Demirtaş, H. (2003). Sosyal Kimlik Kuramı, Temel Kavram ve Varsa- yımlar, İletişim: Araştırmaları Dergisi. 1(1), 123-14.
• Duran, E. (2011). Turizm, kültür ve Kimlik İlişkisisi; Turizmde Top- lumsal ve kültürel Kimliğin Sürdürülebilirliği. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19, 291-313.
• Dutton, J.E., Dukerich, J.M. ve Harquail C.V (1994). Organizational Images and Member Identification”. Administrative Science Quar- terly. 39(2), 239-263.
• Farh, J.L., Early, P.C. vE Lin S.C. (1997). Impetus for Action: A Cultural Analysis of Justice and Organızatıonal Citizenship Behavior in Chinese Society, Administrative Science Ouarterly, 42(3), 421-44.
• İşgüzar, S. ve Ayden, C. (2017). Siber Aylaklık Üzerine Değerlendirme- ler: Toplu Bir Bakış. 4th International Regional Development Con- ference (IRDC’2017), 21-23 September 2017, Tunceli/TURKEY.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayınevi.
• Kaplan, M. Ve Öğüt, A.(2012). Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örne- ği, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-13.
• Karaca, A. ve Karaca, B. (2019). Sağlık Çalışanlarının Sanal Kaytarma Davranışları İle Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İliş- kinin İncelenmesi: Bir Kamu Hastanesi Örneği, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 18(1), 27-39.
• Karatepe, S. Ve Güngör, M. (2017). Örgütsel Özdeşleşme Ve Sanal Kaytarma: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, ASSAM Ulus- lararası Hakemli Dergi, 4(9), 79-93.
• Katrinli A., Atabay G., Günay G. ve Güneri B. (2009). Exploring The Antecedents of Organizational Identification: The Role of Job Dimensions, Individual Characteristics and Job Involvement, Jo- urnal of Nursing Management, 17(1), 66-73.
• Kılıç, G.N. (2017). Öğretmenlerin Okulda İnternet Ve Teknoloji Kullanımı- na İlişkin Sanal Kaytarma Davranışlarının İncelenmesi. İstanbul Ay- dın Üniversitesi Ve Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüleri, Basılmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Li H., Zhang J. ve Sarathy R. (2010). Understanding compliance with internet use policy from the perspective of rational choice theory. Decis Support Syst, 48, 635–645.
• Mael, F. ve Ashforth, BF. (1992). Alumni and Their Alma mater: A Partial Test of Reformulated Model Of Organızatıonal Identifica- tion. Journal of Organızatıonal Behavior, 13, 103-123.
• Metin Orta, İ. ve Güngör, E. (2018). Sanal Kaytarmanın Öncülleri, So- nuçları ve Kontrolü Üzerine Bir Derleme, İş Güç Dergisi, 20 (1), 79- 95.
• Polat, M. ve Meydan, C.H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Moorman, RH. (1991). Relationship Between Organızatıonal Justice and Organızatıonal Citizenship Behavior: Do Fairness Percepti- ons Influence Employee Citizenship? Journal of Applied Psychology, (76), 845-855.
• Nunnally, J.C. (1978). Psychometric theory. 2nd Edition, New York: McGraw-Hill.
• Örücü, E. Ve Yıldız, H., (2014). İşyerinde Kişisel İnternet ve Teknoloji Kullanımı: Sanal Kaytarma, Ege Akademik Bakış Dergisi,14(1), 99- 114.
• Özdemir, A. (2016). Sanal Kaytarmanın İş Tatmini Üzerine Etkisi: Aksaray Üniversitesi Örneğİ. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü- sü, Basılmış Yüksek Lisans Tezi, Aksaray.
• Özkalp, E., Aydın, U. Ve Tekeli, S. (2012). Sapkın Örgütsel Davranışlar Ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu: Sanal Kaytarma (Cyberloa- fıng) Ve İş İlişkilerine Etkileri, Çimento İşveren Dergisi, 26(2), 18-33.
• Özkalp, E. Ve Yıldız, H. (2018). Olumlu ve Olumsuz Sanal Kaytarma Davranışlarının İşteki Stres Üzerindeki Etkisi, İş, Güç Endüstri İliş- kileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(1), 53-74.
• Saruhan, S. (2017). Örgütsel Sosyalleşmenin Örgütsel Özdeşleşme Üzerin- deki Etkisi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayın- lanmış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• Shamir, B. ve Kark, R. (2004). A Single-Item Graphic Scale Fot The Measurement Of Organizational Identification, Journal of Occupa- tional and Organizational Psychology, 77, 115–123.
• Sökmen, A., Şimşek, T. (2016). Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme, Stres Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma, Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 606-620.
• Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. In W. G. Austin and S. Worchel (Eds.), The Social Psycho- logy of Intergroup Relations. Monterey, CA: Brooks-Cole, 33-47.
• Taşlıyan, M., Hırlak, B. ve Çiftçi, G. E. (2016). Farklılık Yönetiminin Örgütsel Özdeşleşme Üzerine Etkisi: Akademik Ve İdari Personel Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (59), 1339-1359.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M . (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), 183-206.
• Tüzün, K., İ. (2006). Örgütsel güven, örgütsel kimlik ve örgütsel özdeş- leşme ilişkisi; Uygulamalı bir çalışma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabi- lim Dalı, Ankara.
• Ünal, Ö.F., Tekdemir, S. ve Yaldızbaş, S. (2015). Kamu Çalışanlarının Sanal Kaytarma Amaçları Üzerine Amprik Bir Araştırma, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 515-534.
• Van Doorn, O.N. (2011). Cyberloafing: A Multi–Dimensional Construct Placed in a Theoretical Framework. Eindhoven University of Techno- logy, Department Industrial Engineering and Innovation Scien- ces, Yüksek Lisans Tezi.
• Van Knippenberg, D. (2000). Work Motivation and Performance: A Social Identity Perspective, Applied Psychology: An International Review, 49, 357- 371.
• Weiss, H.M., ve Cropanzano, R. 1996. Affective Events Theory: A The- oretical Discussion of the Structure, Causes and Consequences of Affective Experiences At Work, Research in Organizational Beha- vior,18(1), 1-79.
• Yakın, B. (2017). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Sinizm İlişkisi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Yüksek lisan Tezi, Ankara.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay.
• Yeşil, S. ve Yılmaz, Z.F. (2019). Örgütsel Özdeşleşmenin Sosyal Kay- tarmaya ve Sanal Kaytarmaya Etkisi Üzerine Bir Alan Çalışması, International Social Sciences Studies Journal, 5(49), 6154-6168.