Kapitalist Üretim İlişkileri Bağlamında İnsan İradesinin Baskılanması

Yıl 2021, Sayı: 25, 1 - 21, 29.01.2021

Erol Akyıldırım

Öz

Bu çalışmada aklın, içgüdüleri kontrol altına alamadığı gibi hususların tartışılması amaçlanmıştır. Sosyal medya aracılığıyla haz duygusunun tahrik edilmesiyle, bireyin arzuları kötüye kullanılarak, özgürlük alanının ihlal edildiği hususları irdelenmiştir. İradenin arzuları kontrol altına alamadığı küresel bir dünya oluşturularak, haz duygusunun akla galip geldiği noktası vurgulanmıştır. Arzular, aklı kontrol altına alarak, bireyi çelik kafese hapsetmiştir. Bireyin haz duygusu kötüye kullanılarak, cinsellik, tüketim vb. alanlarda yönetici sınıfın arzuladığı bir insan profili oluşturulmuştur. Frankfurt Okulu düşünürleri, kapitalizmin zafer kazanmasında, bireye lüks ve eğlencenin özendirilerek tarihteki devrimci rolünden uzaklaştırıldığını ifade etmektedir. Ayrıca kültürel değerlerin dejenere edilmesi, bireysel aklın hazlara yenik düşmesini hızlandırmaktadır. Teknolojik gelişme ile beraber kapitalizmin bireyin iradesini kontrol altına alan seçenekleri genişlemiştir. Neo kapitalist fordist seri üretimle birlikte psikanaliz yöntemlerle bireyin bilinçaltı kötüye kullanarak, rasyonel davranış sergilenmesi engellemektedir. Böylece bireyin iradesinin, istek ve arzuları kontrol etmeyerek, tüketimcilik, cinsel arzu, lüks yanlısı vb. davranışlarda bulunmaktadır. Bireyin istek ve arzularının sürekli olarak kontrol altına alındığı ve bu şekilde tüketildiği görülmektedir. Sonuç olarak neo kapitalizm, psikolojik yöntemlerle bireyin aklını esir altına alarak, özgürlük alanını parçalamıştır.

Anahtar Kelimeler

Haz, İrade, Akıl, Arzu, Kapitalist İtaat.

Supression Of Human Will in The Context Of Capitalist Production Relations

Öz

This study is aiming to discuss issues such as mind cannot control instincts. Also, examining that issues of freedom of individual were violated by abusing the individual's desires through provoking the feeling of pleasure with social media. This study is also emphasizing that the sense of pleasure prevails over the mind thanks to creating a global world where the will cannot control the desires. The desires take control of the mind and lock the individual in a steel cage. A ruling class demanded human profile has been created through abusing individual's sense of pleasure with sexuality and consumption etc. It was also stated that for the victory of capitalism, the thinkers of Frankfurt School were removed from their revolutionary role in history to encouraging the individual with luxury and entertainment. In addition, degeneration of cultural values speeds up the fall of the individual minds into pleasures. With the technological developments, the options of capitalism that control the will of the individual have increased. The Neo-capitalist prevents rational behavior by using psychoanalysis methods to abuse of the individual’s subconscious in Fordist mass production. Thus, the will of the individual takes the side of consumerism, sexual desire, luxury, therefore, it cannot not control the wishes and desires. It is seen that the wishes and desires of the individual are constantly under control and consumed in this way. As a result, with psychological methods, neo-capitalism has captured the mind of the individual and has broken the space of freedom

Anahtar Kelimeler

Pleasure, the Will, Mind, Desire, the Capitalist Obedience.

Kaynakça

• Abdülkadir Zorlu, Üretim ve Tüketim Teorileri. Ankara: Altınordu Yayıncılık, 2016, s. 193.
• Anthony Giddens, The Consequences of Modernity, Cambridge and Stanford University Press: Polity Press, 1990, s. 139.
• Ayşe Öncü, “A. Elias ve Medeniyetin Öyküsü”, Toplum ve Bilim Dergisi, 2000, S. 84, ss.8-11.
• Caner Çiçekdağı, “Horkheimer ve Adorno Bağlamında Eleştirel Teori”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999, ss. 36.
• Colin Campbell, The Romentic Ethik and The Spirit of Modern Consumtion, Oxfod: Basil Blackwell, 1987, s. 69, 103.
• Elisabeth Badınter, Kadınlık mı Annelik mi, çev. Ayşen Ekmekçi, İstanbul: İletişim Yayıncılık, 2011, s. 43.
• Emile Durkheim, İntihar. çev. Özer Ozankaya, Cem Yayınevi, 1986, s. 188.
• George Ritzer, Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, İstanbul: Ayrıntı Dergisi, 2005, s. 83.
• Hayriye Erbaş, Küreselleşme, Kapitalizm ve Toplumsal Dönüşümler, Ankara: Palme Yayıncılık, 2009, s. 165.
• Jean Baudrillard, Tüketim Toplumu. çev. Ferda Keskin, Nilgül Tutal, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018, s. 45, 47, 60.
• Marcus T. Cicero, Dostluk Üzerine, çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: Afa Yayınları, 1994, s. 31.
• Martin Salattery, Sosyolojide Temel Fikirler, çev. Özlem Balkız, Gülhan Demiriz, Hacer Harlak, Cevdet Özdemir, Şebnem Özkan, Ümit Tatlıcan, İstanbul: Sentez Yayıncılık, 2014, s. 204-495.
• Michel Foucault, Discipline and Punish, The Birth of the Prison, New York: Pantheon Books, 1977, s. 169.
• Nurten Gökalp, “Bağımlılığa Felsefi Bir Bakış”, Bağımlılık Dergisi, 2017, S. 18 (2), ss. 60-63.
• Ömer Aytaç, “Tüketimcilik ve Metalaşma Kıskacında Boş Zaman”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2006, ss. 27-53.
• Sabahattin Çelik, Hazsal ve Faydacı Tüketim, İstanbul: Derin Yayıncılık, 2009, s. 80-81.
• Sait Yıldırım, Türkiye’de Çocuğa Yönelik Cinsel İstismar, Konya/Meram: Çizgi Kitapevi Yayınları, 2020, s. 73-74, 103-104.
• Sait Yıldırım, “Medya ve Çocuğa Yönelik İstismar”, Anasay, 2019, S.10, ss. 107- 122.
• Taner Akçam, “Türk Ulusal Karakterini Anlamak ve Norbert Elias’ın Almanlar Üzerine Çalışmaları”, Toplum ve Bilim Dergis, 2000, S. 84. ss. 253.
• Ulrich Beck, Risk Toplumu, çev. Kazım ÖZDOĞAN, Bülent DOĞAN, İstanbul: İthaki Yayınları, 2011, s. 279