Kalkınma Göstergeleri Işığında AB Üyesi Geçiş Ekonomileri ve Türkiye

Yıl 2021, Sayı: 26, 1 - 27, 30.04.2021

Yahya Nas Dr. Öğr. Üyesi Remzi Bulut

Öz

Bu çalışmanın amacı, AB'ye üye olmanın Türkiye'nin kalkınmasına sağlayacağı katkısını yeniden gözden geçirmektir. Bu nedenle, 2000'li yıllarda Avrupa Birliği'ne üye olmuş 11 geçiş ekonomisine ait kalkınma göstergeleri ile Türkiye'ye ait kalkınma göstergeleri karşılaştırılmıştır. 11 geçiş ekonomisinin sekizi 2004 yılında, üçü de ilerleyen yıllarda Avrupa Birliği’ne üye olmuştur. Avrupa Birliği'nin üyelerine sağladığı katkının daha net anlaşılmasında geçiş ekonomilerinin iyi bir örnek olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle bu ülkelerin kalkınma göstergeleri 1993-2004 ve 2005-2018 yıllarını kapsayan iki ayrı dönemde incelenmiş ve aynı dönemlerde Türkiye’nin kalkınma göstergeleri ile karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada ‘dünya kalkınma göstergeleri’ başlığı altında Dünya Bankası tarafından yayınlanan ekonomi, AR-GE, çevre, sağlık ve eğitim alanındaki on iki kalkınma göstergesi ele alınmıştır. Türkiye ve geçiş ekonomileri kalkınma göstergeleri açısından kıyaslandığında; geçiş ekonomilerinin AB üyeliği sonrasında genel olarak daha hızlı ve istikrarlı bir şekilde kalkındığı görülmektedir. AB'ye üye olmadan, Türkiye'nin daha hızlı kalkınabilmesi için kendi iç dinamiklerini etkin ve istikrarlı bir şekilde kullanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçiş Ekonomileri, Kalkınma Göstergeleri, Avrupa Birliği

Eu Member Transition Economies and Turkey in Light of Development Indicators

Öz

The aim of this study is to reconsider its contribution to the development of Turkey's being an EU member. Therefore, development indicators of 11 transition economies which became a member of European Union in 2000s and development indicators of Turkey have been compared. In 2004, eight of the 11 transition economies and in the following years 2007 and 2013 , the rest of 3 countries became the members of the European Union. It is considered that transition economies will be a good example in understanding the contribution of the European Union to its members more clearly. Therefore, development indicators of these countries have been examined in two separate periods covering the years 1993-2004 and 2005-2018 and compared with the development indicators of Turkey in the same period. In comparison, twelve development indicators in area of economy, R & D, environment, health and education under the title of 'world development indicators' which published by World Bank have been evaluated. Turkey and transition economies when compared in terms of development indicators; it is observed that transition economies generally developed more rapidly and steadily after EU membership. Without become member to EU, it is necessary for Turkey's developing more faster it’s need to use own internal dynamics in an effective and stable manner.

Anahtar Kelimeler

Transition Economies, Development Indicators, European Union

Kaynakça

• Akdemir, E. & İnanç, H. (2008), Avrupa Entegrasyonunun Tarihsel Gelişimi: Ümit Güner (Ed.), Ekonominin AB’si içinde (s.1-59), Bursa: Ekin.
• Akimov, A., Wijeweera, A. & Dollery, B. (2009), “Financial Development and Economic Growth: Evidence From Transition Economies”, Applied Financial Economics, 19(12), 999-1008.
• Artan, S., Hayaloğlu, P. & Baltacı, N. (2014) “Bilgi Ve İletişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkisi: Geçiş Ekonomileri Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 199-214.
• Askarov, Z. & Doucouliagos, H. (2015), “Development Aid and Growth in Transition Countries”, World Development, 66, 383–399.
• Avrupa Birliği Başkanlığı, (2019), Türkiye – AB İlişkilerinin Tarihçesi. https://www.ab.gov.tr/turkiye-ab-iliskilerinin-tarihcesi_111.html (Erişim Tarihi: 18.11.2019)
• Bal, H. (2004a, “Geçiş Ülkelerinde Yolsuzluk ve Kayıt Dışı Ekonomi: Kırgızistan Bavul Ticareti Örneği”, İktisat İşletme ve Finans, Bilgesel Yayıncılık, 19(219), 72-92.
• Bal, H. (2004b), “Geçiş Ekonomilerinde Ekonomik Büyüme ve Dış Finansman”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(12), 155-172.
• Bek, T. & Laeven, L. (2006), “Institution Building and Growth in Transition Economies”, J Econ Growth, 11, 157-186.
• Brainerd, E. (1998), “Market Reform and Mortality in Transition Economies”, World Development, 26(11), 2013-2027.
• Bulut, R. (2019), “Geçiş Ekonomileri ve Ülkeleri”, Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı, 6(70), 57-63.
• Carvalho, A., Nepal, R. & Jamasb, T. (2016), “Economic Reforms And Human Development: Evidence From Transition Economies”, Applied Economics, 48(14), 1330–1347.
• Çemrek, F. & Bayraç, H., N. (2013), “Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 131-152
• Çınar, İ., T. & Yılmaz, M. (2008), Avrupa Birliğinin Ekonomik Kurumları: Ümit Güner (Ed.), Ekonominin AB’si içinde (s.61-91). Bursa: Ekin. Dünya Bankası, (2019), Dünya Kalkınma Göstergeleri, https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators, (Erişim Tarihi: 15.11.2019)
• Güler, E. (2012), “Geçiş Ekonomileri ve Yeni Kurumsal İktisat’ın Yeniden Yükselişi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 52-68.
• Jindra, B, Giroud, A. & Kennel, J., S. (2009), “Subsidiary Roles, Vertical Linkages and Economic Development: Lessons from Transition Economies”, Journal of World Business, 44(2), 167-179.
• Ketels, C., Lindqvist, G. & Sölvell, Ö. (2006), “Cluster Initiatives in Developing and Transition Economies”, Center for Strategy and Competitiveness, Stockholm.
• Kowal, J. & Paliwoda-Pękosz, G. (2017), “ICT for Global Competitiveness and Economic Growth in Emerging Economies: Economic, Cultural, and Social Innovations for Human Capital in Transition Economies”, Information Systems Management, 34(4), 304-307.
• Kökocak, A., K. (2011), “Geçiş Ekonomilerinde KOBİ’lere Dayalı Kalkınma Modeli”, Avrasya Etütleri, 38(1), 77-98.
• Macours, K. & Swinnen, F., M. (2008), “Rural–Urban Poverty Differences in Transition Countries”, World Development, 36(11), 2170–2187.
• Philippot, ., M. (2010), “Natural Resources and Economic Development in Transition Economies”, Environment and Natural Resources Management, CiteSeerx.
• Piatkowski, M. (2006), “Can Information and Communication Technologies Make a Difference in the Development of Transition Economies?”, Information Technologies and International Development, 3(1), 39-53.
• Spagat, M. (2006), “Human Capital And The Future Of Transition Economies”, Journal of Comparative Economics, 34, 44-56.
• Svejnar, J. (2002), “Transition Economies: Performance and Challenges”, Journal of Economic Perspectives, 16(1), 3-28.
• Şaşmaz, M., Ü. & Yayla, Y., E. (2018), “Vergilerin ve Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Etkisi: Avrupa Birliği Geçiş Ekonomileri Örneği”, Maliye Dergisi, 174, 315-336.
• Tandırcıoğlu, H. (2002), “Geçiş Ekonomilerinde Özelleştirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 198-226.
• Tridico, P. (2006), Institutional Change and Human Development in Transition Economies, Unıversıtà Deglı Studı Roma Tre Dıpartımento Dı Economia Working Paper, 59, Roma.
• Turan, E. (2009), “Geçiş Ekonomilerinde Yerelleşme Reformları: Azerbaycan Örneği”, Hazar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 12(1), 579-592.
• Yalman, Y. & Yalman, İ., N. (2018), “Geçiş Ekonomileri Arasında Uluslararası Girişimcilik Faaliyetlerinin Önemi”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2(1), 97-110.