Yazılım Sektörü İşletmelerinin İşletme Performansının Bulanık Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Analizi

Yıl 2021, Sayı: 26, 206 - 225, 30.04.2021

Muhammed Maruf Enver Çakın

Öz

Son yıllarda işletmelerin sürdürülebilir büyüme elde etmesinde yararlandıkları en önemli rekabet araçlarından biri inovasyondur. İnovasyon ile işletmeler üretim, finans ve pazarlama performanslarını önemli derecede arttırabilmektedir. Bu çalışmada İzmir ilinde yazılım sektöründe faaliyet gösteren yirmi işletmenin performans etkinliği sıralaması bulanık veri zarflama analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bulanık etkinlik analizi için girdi değişkenler olarak işletmelerin üniversite işbirliği düzeyi, ürün inovasyonu ve süreç inovasyonu derecelendirme puanları alınmıştır. Çıktı değişkenler olarak ise yazılım geliştirme performansı, pazar performansı ve finansal performans skorları alınmıştır. Girdi ve çıktı değişkenlere ilişkin veriler işletmelere uygulanan bir anket yoluyla elde edilmiştir. Bulanık veri zarflama analizi ile klasik veri zarflama analizi modelleri ile elde edilen sonuçlar karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada İzmir ilinde yazılım sektöründe faaliyet gösteren yirmi işletmenin işletme performansına göre klasik veri zarflama analizi ve bulanık veri zarflama analizi yöntemi ile sıralanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bulanık Veri Zarflama Analizi, İnovasyon, İşletme Performansı

Analysis of Business Performance of Software Sector Companies with Fuzzy Data Envelopment Analysis Method

Öz

In recent years, innovation is one of the most important competitive tools used by businesses to achieve sustainable growth. Thanks to innovation, companies can significantly increase their production, finance and marketing performance. In this study, fuzzy data envelopment analysis method was used to determine the performance efficiency of twenty companies operating in software sector in İzmir. For the fuzzy efficiency analysis, university cooperation level, product innovation and process innovation rating scores were taken as input variables. Software development performance, market performance and financial performance scores were taken as output variables. Data on input and output variables were obtained through a questionnaire applied to enterprises. The results obtained with fuzzy data envelopment analysis and classical data envelopment analysis models were examined comparatively. In this study, it is aimed to list the twenty companies operating in the software sector in İzmir province by classical data envelopment analysis and fuzzy data envelopment analysis method.

Anahtar Kelimeler

Fuzzy Data Envelopment Analysis, Innovation, Business Performance, Software Industry

Kaynakça

• Ayar, Bahadır & Erdil, Tayyip, Sabri “İnovasyon ve Ar-Ge Faaliyetlerinin İhracat Performansına Etkisi: Türk İşletmeleri Üzerine Algısal Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 49, 2018, s. 45-68
• Azadeh, Ali, Fam, Mohammad, Iraj & Nazifkar, Nikou, “The Evaluation and Improvement of Safety Behaviours Among Contractors of a Large Steel Manufacturing Company by Fuzzy Data Envelopment Analysis”, Journal of the Chinese Institute of Engineers, 6, 2010, s. 824
• Bal, Vedat, “Vakıf Üniversitelerinde Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Belirlenmesi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, s.4
• Coelli, Timoty, J., Rao, Dodla, Sai, Parasado, O’Donnel, Christopher, J., & Battese, George Edward, An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis, New York. Spriger, 2005, s.162-172
• Çiçek, Hüseyin, & Onat, Osman Kürşat, “İnovasyon Odaklı Faaliyetlerin Firma Performansına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi; İMKB Üzerine Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 2012, s. 46-53
• D’Attoma, Ida, & Pacei, Silvia “Evaluating the Effects of Product Innovation on the Performance of European Firms by Using the Generalised Propensity Score”, German Economic Review, 1, 2016, s. 94-112.
• Emrouznejad, Ali & Tavana, Madjid, Performance Measurement With Fuzzy Data Envelopment Analysis, New York, Springer, 2014, s.2.
• Erdil, T., Sabri, Aydoğan, Sibel, Ayar, Bahadır, Güvendik, Özge, Diler, Seren, & Gusinac, Kemal, “İnovasyon Performansının Rekabet Gücü, Firma Performansı ve İhracat Performansı Üzerindeki Etkisi: Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Üzerine Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 2018, s. 137-166
• Günay, Burhan, “BİST’de İşlem Gören KOBİ Gıda İşletmelerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Etkinliklerinin Ölçülmesi”, Akademik Bakış Dergisi, 47, s.18.
• Günday, Gürhan, Ulusoy, Gündüz, Kılıç, Kemal, & Alpkan, Lütfihak “Effects of Innovation Types on Firm Performance”, Internatioanl Journal of Production Economics, 133, 2015, 2011, s. 662–676.
• Güngör, İbrahim & Oruç, Kenan Oğuzhan, “Bulanık Veri Zarflama Analizi Modellerinin Karşılaştırılması: Sıralı ve Sınırlandırılmış Bulanık Veriler İçin”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1, 2009, s. 19.
• Gürkan, Nurhan & Gürkan, Serkan “Yenilikçilik Kavramının İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 2017, s. 213-226
• Hassan, Mossoud, Ul, Shaukat, Ssadia, Nawaz, Muhammad Saqib. & Naz, Saman, “Effects of Innovation Types on Firm Performance: An Empirical Study on Pakistan’s Manufacturing Sector”, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 2, 2013, s. 243-262
• Howell, Anthony, “Innovatıon and Firm Performance In The People’s Republic Of China: A Structural Approach With Spillovers”, Asian Development Bank Institute Working Paper Series, 2018, s. 1-27
• Karabulut, Ahu, Tuğba, “Effects of Innovation Types on Performance of Manufacturing Firms in Turkey”, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195, 2015, s. 1355-1364
• Kelly, Eoin, Shalloo, Laurence, Geary, Una, Kinsella, Anne & Wallace, Michael, T., “Application of data Envelopment Analysis to Measure Technical Efficiency on a Sample of Irish Dairy Farms”, Irısh Journal of Agricultural and Food Research, 2012, 51, s.65.
• Küçük, Orhan, “Faktör Esnekliği ve Ölçeğe Göre Getiri: Kobi’lerde Karşılaştırmalı Bir Cobb – Douglas Üretim Fonksiyonu Uygulaması”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, s. 354
• Oruç, Kenan, Oğuzhan: Veri Zarflama Analizi ile Bulanık Ortamda Etkinlik Ölçümleri ve Üniversitelerde Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008. s. 66
• Oruç, Kenan, Oğuzhan, Güngör, İbrahim ve Demiral, Mehmet, Fatih, “Üniversitelerin Etkinlik Ölçümünde Bulanık Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 2009, s.280
• Özdemir, Aslı & Demireli, Erhan, “Ağırlık Kısıtlı Veri Zarflama Analizi ile Mevduat Bankalarının Etkinlik Ölçümüne Yönelik Bir Uygulama”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 19, 2013, s. 223.
• Prajogo, Daniel, I., “The Relationship Between Innovation and Business Performance-A Comparative Study Between Manufacturing and Service Firms”, Knowledge and Process Management, 3, 2006, s. 218–225.
• Rajapathirana, R.P., Jayani, ve Hui, Yan, “Relationship Between Innovation Capability, Innovation Type and Firm Performance”, Journal of Innovation & Knowledge, 3, 2018, s. 44-55
• Tavassoli, Sam, & Karlsson, Charlie, “Innovation Strategies and Firm Performance”, The Royal Institute of Technology Centre of Excellence for Science and Innovation Studies, 401, 2015, s. 1-32 Türkiye Bilişim Derneği Küresel Gelişmeler Raporu, https://www.tbd.org.tr/wpcontent/uploads/2019/02/2018-kuresel- gelismeler-raporu.pdf
• Tütek, Hülya, Gümüşoğlu, Şevkinaz ve Özdemir, Aslı, Sayısal Yöntemler Yönetsel Yaklaşım, İstanbul: Beta Basım Yayım, 2012, s. 223,233
• Wang, Dija, Shin, “Association Between Technological Innovation and Firm Performance in Small and Medium-Sized Enterprises: The Moderating Effect of Environmental Factors”, International Journal of Innovation, 2, 2019, https://doi.org/10.1108/IJIS-04-2018-0049
• Yavuz, Çağla, “İşletmelerde İnovasyon-Performans İlişkisinin İncelenmesine Dönük Bir Çalışma”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 2, 2010, s. 143-173.