Lisansüstü Eğitime Devam Eden Öğretmenlerin Okullarda Oluşturduğu Durum: Okul Yöneticileri Ne Düşünüyor?

Yıl 2021, Sayı: 26, 634 - 657, 30.04.2021

Ahmet Saylık Cahit Hiçyılmaz

Öz

Eğitimin niteliğinin artması nitelikli öğretmen sayısının artmasıyla doğrudan ilişkilidir. Nitelikli öğretmen sayısının arttırılmasının bir yolu lisansüstü eğitimdir. Öğretmenlerin lisansüstü eğitime devam etmelerinin okuldaki işleyişe nasıl yansıdığı, olumlu/olumsuz taraflarının ne olduğu gibi konuların okul yönetici görüşleri bağlamında incelenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin öğretmenlerin lisansüstü eğitim alma süreçlerinin okula yansımalarına ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırma, nitel bir araştırma olup durum çalışması olarak incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 30 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan yapılandırılmş görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucuna göre okul yöneticileri, lisansüstü eğitim almakta olan öğretmenlere karşı olumlu görüş belirtmişlerdir. Ayrıca, öğretmenlerin lisansüstü eğitim sürecinde yasal izinler konusunda sorun yaşadıkları ve yürürlükte olan kanun hükümlerinin yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenler, Lisansüstü Eğitim, Okul Yöneticileri

The Situation Created by Teachers Receiving Postgraduate Education in Schools: What Do School Administrators Think?

Öz

Increasing the quality of education is directly related to the increase in the number of qualified teachers. One way to increase the number of qualified teachers is postgraduate education. It is important to examine the issues such as how teachers 'continuing postgraduate education is reflected on the functioning of the school, what are its positive / negative sides, in the context of school administrators' views. The aim of this study is to reveal the opinions of school administrators about the reflection of teachers' graduate education process on the school. The research is a qualitative research and examined with a case study model. The study group of the research consists of 30 school administrators. The structured interview form created by the researchers was used as a measurement tool in the study. The data were analyzed by content analysis method. According to the results of the research, school administrators have expressed a positive opinion towards teachers who are receiving graduate education. In addition, it was determined that teachers had problems regarding legal leaves during their graduate education process and that the provisions of the current law were insufficient.

Anahtar Kelimeler

Teachers, Postgraduate Education, School Administrators

Kaynakça

• Acar, H. (2002). 21.Yüzyıla girerken Milli Eğitim Bakanlığı’nda eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi ve geliştirilmesinde yeni yaklaşımlar, 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 179-193
• Akay Tahmaz, E., (2019). Lisansüstü eğitim alan öğretmenlere ilişkin yönetici tutumları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Aküzüm, C. (2016). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin eğitim yönetimi programı bağlamında lisansüstü eğitime bakış açılarının incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 67, 85-108.
• Alabaş, R., Kamer, S. T., & Polat, Ü. (2012). Öğretmenlerin kariyer gelişimlerinde lisansüstü eğitim: Tercih sebepleri ve süreçte karşılaştıkları sorunlar. E- Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 89-107.
• Atay, K. (2001). İlköğretim okulu müdürlerinin genel ve iş tutum ve davranışları, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28, 471-482.
• Alhas, A. (2003). Lisansüstü eğitim yapmakta olan Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerinin lisansüstü eğitime bakış açıları (Ankara İli Örneği), (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, Y. (2016). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22(2), 165-192.
• Aytaç, T. (1999). Okul merkezli yönetim. Eğitim ve Bilim, 23, 69-75.
• Babbie, E. (2007). The practice of social research (11th. Ed.). Belmont, USA: Thomson High Education.
• Balcı, A & Çınkır, Ş. (2002). Türkiye’de eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi, 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 211- 236.
• Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Tek Ağaç
• Balcı, A. (2008). Türkiye’de eğitim yönetiminin bilimleşme düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 181-209.
• Baran, H. (2015). Eğitim yönetimi, teftişi, planlaması ve ekonomisi lisansüstü programının
• incelenmesi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• bağlamında Başer, N., Narlı, S. & Günhan, B. (2005). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim alanlarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı:1, 129-135.
• Bertram, C., Mthiyane, N., & Mukeredzi, T. (2013). “It will make me a real teacher’: Learning experiences of part time PGCE students in South Africa. International Journal of Educational Development, 33(5), 448-456. Bozan, M. (2012). Lisansüstü eğitimde nitelik arayışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi,4(2), 177-187.
• Bülbül, T. (2003). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin lisansüstü öğretime öğrenci seçme sürecine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1), 167-174.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (11. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Can, Ş. (2013). Tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24, 13-28.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research (pp 582-583). USA: SAGE Publications.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches ( 2. Baskı). USA: SAGE Publications.
• Çelik, A., & Şimşek, M. Ş. (2013). Yönetim ve organizasyon. Eğitim Yayınevi.
• Çelik, V. (2002). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. 16-17 Mayıs, Ankara Üniversitesi.
• Davey, L. (2009). The application of case study evaluations, (Çev: T. Gökçek). Elementary Educatıon Online, 8(2), 1-3.
• Demir, S. (2019). İnsan sermayesi ile kurumsal itibar, işe sargınlık ve okuldan ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 50, 43-56.
• Doğusan, F. (2003). İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Öğretmenlerin Lisansüstü Öğrenimi Konusundaki Tutumları, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Hoy, W. K.,& Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi, (Çev. Edt: S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları
• https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/10142823_TALIS_RAPORU- .pdf
• Gönül, İ. (2001). Eğitim, istihdam ve teknoloji. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 65-71.
• Karakütük, K. (2000). Öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda yönetici ve öğretmenlerin görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 12, 193-209.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kuzu, A. & Becit, G. (2007) Öğretmenlerin Lisansüstü Eğitimde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Eskişehir. III. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 17-20.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage Publications.
• MEB. (2002). Okul gelişim modeli: Planlı okul gelişimi. Ankara: EARGED
• MEB. (2010). TALIS Uluslararası öğretme ve öğrenme araştırması (Teaching and Learninig International Survey) Türkiye ulusal raporu, MEB Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Nayır, F. (2011).
• Eğitim bilimleri alanında lisansüstü öğrenim görmekte olan müfettiş, okul yöneticisi ve öğretmenlerin sorunları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 199-222.
• Oluk, S. & Çolak, F. (2005). Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda öğretmen olarak çalışan lisansüstü öğrencilerinin karşılaştıkları bazı sorunlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı: 1, 141-144.
• Özdem G., Bülbül, T. & Güngör, S. (2002). Eğitim yönetimi planlaması teftişi ve ekonomisi anabilim dalı tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğretmen ve okul yöneticilerinin programa ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi, 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 165-177
• Özdemir, S. (Ed.). (2012). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akademi.
• Özmen, F., & Güngör, A. (2008). Eğitim denetiminde etik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 137-155.
• Sabancı, A. (2011). Lisansüstü öğrenim gören öğretmenlerin öğrenimlerine yönelik karşılaştıkları sorunlar, bu sorunlarla baş etme yöntemleri ve beklentileri, V. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 7-8 Ekim, Ankara.
• Saylık, A, Saylık, N, & Sağlam, A. (2021). Eğitimcilerin gözünden Türk eğitim sistemi: Bir metafor çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 522-546. DOI: 10.33711/yyuefd.919424
• Tahmaz Akay, S. (2019). Lisansüstü eğitim alan öğretmenlere ilişkin yönetici tutumları, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Toprak, E., & Taşğın, Ö. (2017). Öğretmenlerin lisansüstü eğitim yapmama nedenlerinin incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 599-615.
• Turhan, M., & Yaraş, Z. (2013). Lisansüstü programların öğretmen, yönetici ve denetmenlerin mesleki gelişimine katkısı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 200-218.
• Üstüner, M. & Cömert, M. (2007). Eğitim yönetimi teftişi planlaması ve ekonomisi anabilim dalı lisansüstü dersleri ve tezlerine ilişkin bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 497-515.
• Varış, F. (1984). Lisansüstü düzeyde eğitim elemanı yetiştirme. Eğitim Bilimleri Sempozyumu. 49-54. Ankara: Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları:136.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. (3th. Ed.). California: Sage Publications.
• Yüksek Öğretim Kanunu. (1981, 6 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 2547). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf