Öğretmen Adaylarının Gözünden Öğretmenlik Uygulaması: Bir Durum Çalışması

Yıl 2022, Sayı: 31, 419 - 438, 29.10.2022

Ayhan Kandemir

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1131863

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Bolu merkezde öğretmenlik uygulaması yapan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. sınıf öğrencileri ve aynı üniversitede pedagojik formasyon eğitimi alan toplam 20 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmış ve içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının uygulama öğretmenlerinin kendilerine katkıları ile okuldaki diğer öğretmen ve okul yöneticilerinin kendilerine karşı tutumlarına yönelik büyük oranda olumlu ve yeri geldiğinde olumsuz görüş içinde oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak, öğretmen adayları öğretmenlik uygulaması sürecinde; öğrencilerin disiplinsiz davranışları, iletişim sorunları, zaman yetersizliği gibi sorunlarla karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Bu sonuçlar bağlamında öğretmen adayları öğretmenlik uygulamasının daha etkili olması için öğretmen adaylarına daha fazla sorumluluk verilmesi, iletişimin geliştirilmesi, uygulama sınıflarının farklılaştırılması gibi önerilerde bulunmuştur. Araştırma sonuçları göz önünde bulundurulduğunda; paydaşlar arasında iletişimin arttırılması, öğretmen adaylarına maddi destek verilmesi, öğretmenlik uygulamasına daha erken sınıflarda başlanması gibi önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğretmen adayı, öğretmenlik uygulamsı, okul

Kaynakça

• Akbaşlı, S., Üredi, L., ve Kösece Loğoğlu, P. (2016). Hizmet öncesi öğretmen eğitimi sürecinde gerçekleşen öğretmenlik uygulamalarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 11 (3), 1629-1646.
• Akkuş, E. B. (2019). Öğretmen ve Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Alkan, A. (2019). Fakülte-Okul işbirliği kapsamındaki öğretmenlik uygulamasına ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Altıntaş, S. ve Görgen, İ. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması üzerine görüşleri. Turkish Studies, 9 (8), 197-208.
• Atmiş, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması sürecini değerlendirmelerine yönelik görüşlerinin incelenmesi.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Aytaçlı, B. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programında yer alan okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Balli, F. E., Muldur, M. ve Buyukkarci, A. (2018). Pedagojik formasyon egitimi alan ögretmen adaylarinin ögretmenlik uygulamasi dersine iliskin görüşleri. Akdeniz Egitim Arastirmalari Dergisi, 12 (25), 301-325. doi: 10.29329/mjer.2018.153.16
• Bay, D. N., Şeker, P. T. ve Alisinanoğlu, F. (2020). Öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 1-20.
• Biber, M., Erbay, H. N. ve Kirişçi, M. (2018). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ve öğretmenlik mesleğine yönelik görüşleri. Turkish Studies, 13 (4), 117-138.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15.Baskı). Ankara: Pegem.
• Canbolat, C. (2014). Grafik ve görsel sanatlar öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine yönelik görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Caires, S., Almeida, L., & Vieira, D. (2012). Becoming a teacher: Student teachers’experiences and perceptions about teaching practice. European Journal of Teacher Education, 35 (2), 163-178.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal.
• Çetinkaya, E. (2014). Öğretmenlik uygulaması dersinin etkililik düzeyinin okul yöneticisi, sınıf öğretmeni ve öğretmen adayı görüşlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Dayı, E. (2011). Öğretmenlik uygulaması yaklaşımları. Ekev Akademi Dergisi, 15 (48), 281-292.
• Doğan, N. (2015). Görsel sanatlar öğretmenliği 4. sınıf öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşleri.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Eraslan, A. (2009).İlköğretim matematik öğretmen adaylarının "öğretmenlik uygulaması" üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3 (1), 207-221.
• Goodnough, K., Falkenberg, T., & MacDonald, R. (2016). Examining the nature of theory-practice relationships in initial teacher education: A Canadian case study. Canadian Journal of Education, 39 (1), 1–28.
• Görgen, İ., Çokçalışkan, H. ve Korkut. Ü. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adayları, uygulama öğretmenleri ve uygulama öğretim üyeleri açısından işlevselliği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 56-72.
• Gülşen, C. ve Gündüz, H. Ç. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi alan tarih öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2 (3), 1077-1092.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-yöntem-analiz. Ankara: Seçkin.
• Hancock, R. D., & Algozzine, B. (2006). Doing case study research. New York: Teachers. College.
• Kana, F. (2014). Türkçe eğitiminde öğretmenlik uygulaması dersi: Bir durum çalışması. Tarih Okulu Dergisi, 7 (17), 745-76.
• Kasap, G. (2015). Öğretmen adaylarının okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Giresun.
• Karadüz, A., Eser, Y., Şahin, C. ve İlbay, A. B. (2009). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlik uygulaması dersinin etkililik düzeyi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 442-455.
• Katrancı, M. (2008). Öğretmenlik uygulamasında uygulama okulu koordinatörleri ve uygulama öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri (Kırıkkale İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale
• Kavcar, N., Sılay, İ., Çakır, M. ve Aygün, M. (1999). Okul deneyimi dersi üzerine bir inceleme. III. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Milli Eğitim.
• Kılıç, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik becerilerini uygulama ve gözleme düzeyleri. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 156-168.
• Kutluca, T. , Birgin, O. ve Çatlıoğlu, H . (2007). Öğretimde planlama ve değerlendirme dersi uygulama etkinliklerinin öğretmen adaylarına sağladığı faydalar. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 89-110.
• MEB (2021). Öğretmenlik uygulaması yönergesi. [https://oygm.meb. gov.tr/meb_iys_dos yalar/2021_10/03181211 _OYGYRETMENLIYK_UYGULAMASI_YOYNERGE_2021_EYLUYL_EK.pdf], Erişim tarihi: 08.01.2022.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Selahattin Turan (Çeviri Editörü). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, Ca: Sage.
• Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2018). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (4), 2747-2766.
• Poulou, M. (2007). Personal teaching efficacy and its sources: Student teachers’ perceptions. Educational Psychology, 27(2), 191-218.
• Sağlam, M. ve Aslan, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (1), 144-162.
• Saratlı, E. (2007). Okul Deneyimi- I dersi uygulamasında ilköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarına sunulan danışmanlık (mentoring) hizmetinin yeterliliği (Siirt İli Örneği), Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ankara.
• Sarıçoban, A. (2008). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin uygulama öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 31-55.
• Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 128-152.
• Smith, K., & Lilach, L. (2005). The place of the practicum dn pre-service teacher education: The Voice Of The Students. Asia Pasific Journal Of Teacher Education, 33 (3), 289-302.
• Sılay, İ. ve Gök, T. (2004, Temmuz). Öğretmen adaylarının uygulama okullarında karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunları gidermek amacıyla hazırlanan öneriler üzerine bir çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayında sunulan sözlü bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Şimşek, S., Alkan, V. ve Erdem, A. R. (2013). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin nitel bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 63-73.
• Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2018). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7 (4), 2747-2766.
• Özkılıç, R., Bilgin, A. ve Kartal, H. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7 (3), 726-737.
• Taşdere, A. (2014). Sınıf öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies, 9 (2), 1477-1497.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. A. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. Ankara: Epsilon.
• Tebliğler Dergisi (1998). Öğretmen adaylarının milli eğitim bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. 04/03/2022 https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/263.pdf tarihinde adresinden ulaşılmıştır.
• Tonga, F. E. ve Tantekin Erden, F. (2021). Okul öncesi öğretmen adaylarının ve uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması dersine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 35 (1), 20-37.
• Ülger, K. (2021). Öğretmenlik uygulamasında karşılaşılan sorunlar vee çözüm önerilerine ilişkin bir araştırma. Millî Eğitim, 50 (232), 71-87.
• Uzun, S. (2021). Öğretmenlik Uygulaması Sürecinin Öğretmen Adayı Uygulama Öğretmeni ve Öğretim Üyesi Perspektifinden İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Öğretmenlik uygulaması dersine yönelik beklentilerin ve sürecin değerlendirilmesi. Journal of Computer and Education Research, 9 (18), 546-57.
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (7), 63-82.
• Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M. (2012). Türkçe öğretmenliği lisans programında yer alan “öğretmenlik uygulaması” dersinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
• Yunus, M., Hashim, H., Ishak, N. M., & Mahamod, Z. (2010). Understanding TESL pre-service teachers’ teaching experience and challenges via post-practicum reflection forms. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 722-728.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları, Ankara. [Çevrim-içihttps://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari-mart-1998.pdf], Erişim tarihi: 08.01.2022.