Öğretmen Adaylarının Çocuk Sevme Durumlarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarını Yordama Düzeyi

Yıl 2024, Sayı: 35, 447 - 466, 31.01.2024

Derya Atalay

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1389135

Öz

Bireylerin çocuk sevme durumları, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerinde etkili olabilir. Bu araştırma, öğretmen adaylarının demografik özellikleri ve çocuk sevme durumlarının, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerindeki etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırma Türkiye genelinde farklı illerde çocuk gelişimi, sınıf öğretmenliği, beden eğitimi öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliğinde öğrenim gören 832 üniversite öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler “Barnett Çocuk Sevme Ölçeği” ile "Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Analizlerde kişisel bilgilerin frekans ve yüzdeleri verilmiş, ölçek puanları betimsel analizleri yapılmıştır. İkili değişkenlerde bağımsız örneklem t-Testi, üç ve üzeri değişkenlerde tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının çocuk sevme durumlarını ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen en önemli demografik değişkenlerin belirlenmesinde sınıflandırma analizlerinden CHAID analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak, öğretmen adaylarının çocuk sevme düzeyleri arttıkça öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının da arttığı, çocuk sevme durumlarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını orta düzeyde yordadığı belirlenmiştir. Sonuçlar alan yazın eşliğinde tartışılarak bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum, öğretmen-çocuk ilişkisi, çocuk sevme

The Level To Which Teacher Candidates' Liking For Children Predicts Their Attitudes Towards The Teaching Profession

Öz

Individuals' liking for children may have an impact on their attitudes towards the teaching profession. This research was conducted to examine the effect of teacher candidates' demographic characteristics and their love of children on their attitudes towards the teaching profession. The research was conducted with 832 university students studying child development, classroom teaching, physical education teaching and pre-school teaching in different provinces across Turkey. The data were obtained using the "Barnett Child Liking Scale" and the "Attitude Scale Towards the Teaching Profession". In the analyses, frequencies and percentages of personal information were given, and descriptive analyzes of the scale scores were made. Independent sample t-Test was used for binary variables, and one-way analysis of variance (ANOVA) was used for three or more variables. CHAID analysis, one of the classification analyses, was used to determine the most important demographic variables affecting teacher candidates' liking for children and their attitudes towards the teaching profession. As a result, it was determined that as the teacher candidates' level of liking for children increased, their attitudes towards the teaching profession also increased, and their liking for children predicted their attitudes towards the teaching profession at a moderate level. The results were discussed in light of the literature and some suggestions were offered.

Anahtar Kelimeler

Attitude towards the teaching profession, teacher-child relationship, liking children

Kaynakça

• Açışlı, S. ve Kolomuç, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 266-271.
• Akgün K.M. (2013). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin çocuk sevme durumları, çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği dersinin çocuk sevme durumlarına etkisi ve etkileyen faktörler. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2, 50-6
• Akgün, F. (2013). Öğretmen adaylarının web pedagojik içerik bilgileri ve öğretmenin öz-yeterlik algıları ile ilişkisi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 48-58.
• Anastasi C. (1957). Attitude of in-service and preservice primary school. Journal of Education Psychology, 36(3), 1-5.
• Arslan, E., Pınarcık, Ö., Ergin, B. ve Kaynak, K. B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenleri ve Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk Sevme Tutumlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. 2nd World Conference on Educational and Instructional Studies (WCEIS), 7-9 November, Antalya.
• Azeem, M., Mahmood, N., Khalil-ur-Rehman, Afzal, M. T., Muhammad, N. ve Idrees, M. (2009). Development of an Attitude Scale to Measure Pre-Service Teachers’ Attitude towards the Teaching Profession. The International Journal of Learning, 16(5), 175-188.
• Barnett, M.A. ve Sinisi, C.S. (1990). The initial validation of a liking of children scale. Journal of Personality Assessment, 55(1-2), 161- 167
• Bektaş, M., Ayar, D., Bektaş, İ., Selekoğlu, Y., Kudubeş, A. A. ve Altan, S. S. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin çocuk sevme durumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. The Journal of Pediatric Research, 2(1), 37-41.
• Bozdoğan, A.E, Aydın, D. ve Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 83-97.
• Büyük, E. T., Rızalar, S., Seferoğlu, E. G. ve Oğuzhan, H. (2014). Çocuk ve erişkin kliniklerinde çalışan hemşirelerin çocuk sevme ve çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi. The Journal of Pediatric Research, 1(3), 130-137.
• Celikoz, N. ve Cetin, F. (2004). Anatolian teacher high school students’ attitudes about the factos affecting the teaching profession. National Educ. J., 162, 136-145.
• Creswell, J.W. (2012). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approach. (4th ed.). India: Sage Publications Inc.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 69–73.
• Demirtaş, H., Cömert, M. ve Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 207-237.
• Çimen, L.K. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin çocuk sevme eğilimlerine etki eden değişkenlerin incelenmesi. Turkish Studies, 10, 811-830.
• Çocuk Hakları Sözleşmesi (2004). Sosyal hizmet ve çocuk hakları. (Çev. V. Duyan) Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. ve Erbay F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin konuşma, dinleme ve empati becerilerinin çocuk sevme davranışı açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 159-174
• Durualp, E. ve Ünal, N. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk sevme düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. 5. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 6-9 Haziran, Çanakkale.
• Duyan, V. ve Gelbal, S. (2008). Barnett Çocuk Sevme Ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33, 40-48.
• Ercan, R. (2014). Öğretmenlerde çocuk sevgisi. Journal of Turkish Studies, 9(8), 435-444.
• Aksoy, P. ve Baran, G. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çocuk Sevme Durumları ile AnneBabaları Tarafından Kabul-Redlerine Yönelik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. 10. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitim Sempozyumu, 5-7 Mayıs 2011, Sivas.
• Erdem Y. ve Duyan V. A. (2011). Determination of the factors that affect the level of pediatric nurses’s liking of children, Türk Journal Med Sci, 41, 295-305
• Erdem, A. R. ve Anılan, H.A. (2000). PAÜ Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları (Attitudes of PAU Faculty of Education Classroom Teachers Students to the Teaching Profession). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 146-152.
• Eskicumalı, A. (2004). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği, Öğretmenlik Mesleğine Giriş (Ed. Özden, Y.) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Friedman, M. (2008). Care ethics and moral theory: Review essay of Virginia held, the ethics of care. Philosophy and Phenomenological Research, 77(2), 539–555.
• Gelbal, S. ve Duyan, V. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin çocuk sevme durumlarına etki eden değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 127-137.
• Goodenow, C. (1993). Classroom belonging among early adolescent students: Relationships to motivation and achievement. Journal of Early Adolescence, 13(1), 21–43.
• Gürbüztürk, O. ve Genç, S. Z. (2004). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 47-62.
• Happell, B. M. (2000). “Love Is All You Need”? Student Nurses' Interest in Working With Children. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 5(4), 167-173.
• Hascher, T., Cocard, Y. ve Moser, P. (2004). Forget about theory—practice is all? Student teachers learning in practicum. Teachers and Teaching, 10(6), 623-637.
• Hobson, A. J., Malderez, A., Tracey, L., Giannakaki, M. S., Pell, R. G., Kerr, vd. (2006). Becoming a teacher: student teachers' experiences of initial teacher training in England. Nottingham: Department for Education and Skills.
• Hughes, J., Luo, W., Kwok, O. ve Loyd, L. (2008). Teacher–student support, effortful engagement, and achievement: A 3-year longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 100, 1–14.
• İman, E. D. (2014). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk Sevgisi ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Motivasyonlarının İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(4), 482-505
• Kabaklı Çimen, L. (2016). The relationship between preschool teachers‟ tendency of liking children and the levels of professional burnout. Journal of Education and Human Development, 5(1), 220-239.
• Kaynak, K. B., Ergin, B., Arslan, E. ve Pınarcık, Ö. (2015). Okul Öncesi Öğretmeni Adaylarının Benlik Saygıları İle Çocuk Sevmeleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 14(1), 86-96.
• Kaytez, N. ve Mutlu, S. (2019). Çocuk gelişimi bölümü öğrencilerinin çocuk sevme düzeylerinin sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi (lise örneği). Edited by Ahmet Selçuk Akdemir, 27, 318.
• Kılıç, D. ve Bektaş, F. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 15-25.
• Kostak, M. A. (2013). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin çocuk sevme durumları, çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği dersinin çocuk sevme durumlarına etkisi ve etkileyen faktörler. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2(2), 50-56.
• Midgley, C., Feldlaufer, H. ve Eccles, J. S. (1989). Student/teacher relations and attitudes toward mathematics before and after the transition to junior high school. Child Development , 60(4), 981.
• Murdock, T. B. (1999). The social context of risk: Status and motivational predictors of alienation in middle school. Journal of Educational Psychology, 91, 62–75.
• Murdock, T. B. ve Miller, A. (2003). Teachers as sources of middle school students’ motivational identity: Variable-centered and person-centered analytic approaches. Elementary School Journal , 103(4), 383–399.
• Mutlu, B. ve Balcı, S. (2010). Çocuk sağlığı ve hastalıkları dersi alan öğrencilerin staj öncesi ve sonrası çocuk sevme durumları. 32. Pediatri ve 11. Pediatri Hemşireliği Günleri Özet Kitabı, Çocuk Dergisi;10 (Ek sayı:1):155.
• Nıetzsche, F. (1956). Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe. (Çev. N. Hızır), İş Bankası Kültür Cep Kitapları, Ankara.
• O’Connor, E. ve McCartney, K. (2007). Examining teacher–child relationships and achievement as part of an ecological model of development. American Educational Research Journal, 44, 340–369
• Oral, B. (2004). The attitudes of students of education faculty toward teaching profession. Eurasian Journal of Educational Research, 15, 88-98.
• Orhan, E. E. ve Ok, A. (2014). Öğretmenlik programlarını kimler tercih ediyor? Adayların giriş özellikleri ve öğretmenliğe yönelik tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 75-92.
• Özkara, Y. (2013). The profile of pre-service teachers’ tendencies towards liking of children. International Journal of Academic Research Part B., 5(3), 228-232.
• Pehlivan, K. B. (2008). Sınıf Öğretmen Adaylarının Sosyo-kültürel Özellikleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
• Pianta, R. C. (2006). Classroom management and relationships between children and teachers: Implications for research and practice. In C. M. Evertson ve C. S. Weinstein (Eds.), Handbook of classroom management: Research, practice, and contemporary issues (pp. 685–709). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Richardson, P.W. ve Watt, H.M.G. (2006). Who chooses teaching and why. Profiling characteristics and motivations across three Australian universities. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34(1), 27-56.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2002). An overview of self-determination theory: An organismic–dialectical perspective. In E. L. Deci ve R. M. Ryan (Eds.), Handbook of self-determination research (pp. 3–33). Rochester: The University of Rochester Press.
• Senel, G., Demir, D., Sertelin, Kilicasla, A. ve Koksal, A. V. (2004). ğretmenlik mesleğine yonelik tutum ve kişiliko zellikleri arasındaki ilişki [The correlation between the attitude towards the profession of teaching and personal characteristics]. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15 ((4)), 99-109
• Suja, K. (2007). Interaction effect of attitude towards teaching, interest in teaching and teaching experience of job commitment of primary school teachers. M.Ed Thesis. University of Calicut
• Tan, M. (2000). Eğitimde Kadın-Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği: Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. İstanbul:TÜSİAD:21-111
• Tural, G., Akdeniz, AR ve Alev, N. (2010). 5E öğretim modelinin öğretmen adaylarının ağırlıksızlık anlayışına etkisi. Fen Eğitimi ve Teknoloji Dergisi , 19 , 470-488.
• Uğurlu, C.T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61
• Ulusoy, M. (2022). Hizmet öncesinden hizmet yıllarına metaforik bir yolculuk: Öğrenci ve öğretmen kavramları üzerine boylamsal bir çalışma. Öğretim ve Öğretmen Eğitimi, 115, 103726.
• Unal, M., Akman, B. ve Gelbal, S. (2010). The adaptation of a scale for preschool teachers' attitudes towards science teaching. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2881-2884
• Ustuner, M., Demirtas, H. ve Comert, M. (2009). The Attitudes of Prospective Teachers Towards the Profession of Teaching. Eğitim ve Bilim, 34(151), 140-155.
• Wentzel, K. R. (2002). Are effective teachers like good parents? Teaching styles and student adjustment in early adolescence. Child Development, 73(1), 287–301.
• Wood, D., Bruner, JS ve Ross, G. (1976). Problem çözmede öğretmenin rolü. Çocuk Psikolojisi ve Psikiyatrisi Dergisi, 17 (2), 89-100.
• Yaakub, N. (1990). A Multivariate Analysis of Attitude Towards Teaching. Pertanika, 13(2), 267-273
• Ylmaz, H., ve Iava, P. H. (2008). The effect of the teaching practice on pre-service elementary teachers’ science teaching efficacy and classroom management beliefs. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(1), 45–54.