Osman Hamdi Bey’in Eserlerinde Kültürel Miras

Yıl 2024, Sayı: 35, 397 - 410, 31.01.2024

Tugba Batuhan Zübeyde Korkmaz

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1394783

Öz

Türk kültürü ve sanatı için önemli bir isim olan Osman Hamdi Bey, müze müdürü, idareci, sanatçı ve batı tarzı oluşturduğu kurumlarla öncü bir isim niteliğindedir. Sanat eserlerine olan sevgisi ve sanat bilinciyle eski eserlerin korunmasında kurumsal temelin oluşmasını sağlamıştır. Türk müzeciliğinin temelini atarak kültürel birikimin gelecek kuşaklara aktarımını sağlarken, yaptığı sanat eserleriyle de kültürel belleği görselleştirmesi, mirasın kalıcı hale gelmesi ve bunun üzerinde denetim kurulmasını mümkün kılmıştır. Eserlerinde ele aldığı konular müze müdürlüğünü desteklerken, tablolarıyla kültürel içeriğin incelenmesine ait umutlarına yer vermiştir. Osman Hamdi Bey, eserlerinde dönemin özelliklerini yansıtan, kültürel, sanatsal unsurlara yer veren ve görüşlerini resimlerinde aktaran bir değer olarak Türk sanatındaki yerini almaktadır. Bu çalışma, Osman Hamdi Bey’in resimlerinde mekân olarak kullandığı mimari eserler ve bunlara bağlı öğelerle kültürel objelere yer verirken, sanatçının Türkiye’de resmettiği figürlü eserlerinden 1880- 1906 aralığına tarihlenenlere odaklanarak tablolarının kültürel unsurlarla bağlantısına değinmektedir. Osman Hamdi Bey’in eserlerinde kültürel mirasa ilişkin somut yansımalar ve özellikle görsel kültürel unsurlar üzerinde durulmaktır.

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi Bey, Müze, Kültürel Miras, Türk Kültürü

Cultural Heritage in the Works of Osman Hamdi Bey

Öz

Osman Hamdi Bey, a significant name in Turkish culture and art, was a museum director, administrator, artist, and a pioneer with the institutions he created in the Western style. His love of art and artistic awareness provided the institutional basis for preserving ancient works. Visualizing the cultural memory through his works of art made it possible to make the heritage permanent and to establish control over it while laying the foundations of Turkish museology and ensuring the transfer of the cultural accumulation to future generations. Osman Hamdi Bey supported his museum directorship with the themes of his work and hoped to explore the cultural context through his paintings. He took his place in Turkish art as a value that reflects the characteristics of the period in his works, which include cultural and artistic elements, and conveys his views in his paintings. This study focuses on the period between 1880-1906 and includes Osman Hamdi Bey's architectural works used as spaces, their related elements, and cultural objects in Türkiye. The emphasis is on the concrete reflections of cultural heritage and a particular visual cultural element in Osman Hamdi Bey's works.

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi Bey, Museum, Cultural Heritage, Turkish Culture

Kaynakça

• Akbulut, D. (2011). Türk Resminin Öncüleri:" Osman Hamdi ve Batı Kuşağı". İstanbul.
• Akdoğan, G. (2021). Osman Hamdi Bey ve Anadolu’da Yaptığı Kazı Çalışmaları. İstanbul: İstanbul Ayvansaray Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Artun, A. (2021). Tarih Sahneleri Sanat Müzeleri 1. (5.Baskı). İstanbul, İletişim Yayınları.
• Balkanal, Z. (2021). Osmanlı'dan Gelen Kültür Mirasımız Geleneksel Türk Sanatları. Folklor Akademi Dergisi 4(2):218-226.
• Bozkurt, N. (1995). Sanat ve Estetik Kuramları. (2.Baskı). Sarmal Yayınevi.
• Cezar, M. (1971). Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi. (1.Baskı). Türkiye İş Bankası A.Ş. Kültür Yayınları.
• Çal, H. (2009). Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Müzeler. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 7 (14): 315-333.
• Demirsar, V. B. (1987). Osman Hamdi: Tablolarında Gerçekle İlişkiler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Duncan, C. ve A. Wallach (2012). “The Universal Survey Museum,” Museum Studies An Anthology of Contexts, B. Messias Carbonell (Ed.). Museum Studies: An Anthology of Context. s. (46-61), Blackwell Publishing.
• Eldem, E. (2010). Osman Hamdi Bey Sözlüğü. (1.Baskı). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Ergil, T. (1994). Eski Eser Kaçakçılığı ve Basındaki Yeri. Marmara İletişim Dergisi 5(5): 169-191.
• Heidegger, M. (2011). Sanat Eserinin Kökeni. (2. Baskı). (Çeviren Fatih Tepebaşılı). Ankara.
• Karaduman, H. (2004) Belgelerle İlk Türk Asar-ı Atika Nizamnamesi. Belgeler-Türk Tarih Belgeleri Dergisi 15(29): 73-87.
• Kul, R. (2014). Osman Hamdi Bey’in Resim Sanatında Portre Tarzı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Resim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Mert, T. (1998). Sanayi-i Nefise Mektebi. Tarih ve Medeniyet Dergisi, 45-49.
• Mumcu, A. (1969). Eski Eserler Hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 26(3):45-78.
• Muşmal, H. (2009). Anadolu’nun İlk Eski Eser (Arkeoloji) Müzesi Konya Asar-ı Atika Müzesi’nin Kuruluşu. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Sayı:1. 121-142.
• Öniz, H. ve Sütçüoğlu, O. (2016). Sualtı Kültür Mirası, Osmanlı İmparatorluğu ve Osman Hamdi. Arkeoloji ve Sanat, Sayı: 153, 241-248.
• Özkan, N. (2020). Osman Hamdi Bey Tablolarında Giysi Analizi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri. 6(12), 197-208.
• Preziosi, D. (2009). Epilogue: “The Art of Art History,” The Art of Art History: A Critical Anthology. D. Preziosi (Ed). The Art of Art History. (s.488-503). Oxford, Oxford UniversityPress.
• Shaw, W. M. (2020). Osmanlı Müzeciliği: Müzeler, Arkeoloji ve Tarihin Görselleştirilmesi. (3. Baskı). İletişim Yayınları.
• Ürekli, F. (2015). Farklı Yönleriyle Osman Hamdi Bey. Uluslararası Kara Mürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-II. (s.1913-1924). Kocaeli, Türkiye.