Investigation of Gender Perception and Frequency of Using Sexist Words in Terms of Sociodemographic Variables, and Lifestyles: Ankara Province

Yıl 2024, Sayı: 36, 345 - 360, 31.05.2024

Hüsne Demirel , Ayşe Nur Pekasıl

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1437243

Öz

The study aims to investigate the gender perceptions and levels of using sexist words of individuals living in the central districts of Ankara in terms of sociodemographic variables and traditional and modern lifestyles. The study sample is 600 individuals between the ages of 20 and 65 residing in the central districts of Ankara province. Data were collected with a questionnaire form and gender perception scale. 57.2% of the participants were female, aged 28.16±9.97, 44.5% were university students, 34.0% were university graduates, 15% were high school graduates, 57.7% were not working, 77.2% were single, and 70.2% adopted a modern lifestyle. The mean score for the level of using sexist words is 77.03, and the mean score for gender perception is 100.95. Men use sexist words more, and their gender perception scores are lower than women. A negative correlation was found between age and gender perception, and a positive correlation was found between age and level of sexist word use. As the level of education increases, the level of using sexist words decreases, and gender perception increases. Those who adopt traditional lifestyles use sexist words more than those who adopt modern lifestyles. As a result, individuals' gender perceptions and frequency of using sexist words vary according to sociodemographic characteristics and lifestyle. It is essential to conduct more research in different regions to group individuals’ gender perceptions and frequency of using sexist words according to other sociodemographic characteristics and lifestyles, to reveal the needs specific to the groups, and to plan the practices according to these needs.

Anahtar Kelimeler

Sexist words, gender perception, lifestyle

Proje Numarası

-

Toplumsal Cinsiyet Algısı ve Cinsiyetçi Kelime Kullanma Sıklığının Sosyodemografik Değişkenler ve Yaşam Tarzları Açısından İncelenmesi: Ankara Örneği

Öz

Çalışmanın amacı Ankara ilinin merkez ilçelerinde yaşayan bireylerin toplumsal cinsiyet algılarının ve cinsiyetçi kelimeleri kullanma düzeylerinin sosyodemografik değişkenler ile geleneksel ve modern yaşam tarzları açısından incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi Ankara ilinin merkez ilçelerinde ikamet eden 20-65 yaş aralığında 600 bireydir. Veriler anket formu ve toplumsal cinsiyet algısı ölçeğiyle toplanmıştır. Katılımcıların %57.2’si kadın, yaşları 28.16±9.97, %44.5’i üniversitede öğrenci, %34.0’ü üniversite mezunu, %15’i lise mezunu, %57.7’si çalışmamakta, %77.2’si bekâr ve %70.2’si modern yaşam tarzını benimsemektedir. Katılımcıların cinsiyetçi kelimeleri kullanma düzeyi puanı ortalamaları 77.03 ve toplumsal cinsiyet algısı puan ortalamaları 100.95’tir. Erkekler cinsiyetçi kelimeleri daha fazla kullanmakta ve toplumsal cinsiyet algısı puanları kadınlardan düşüktür. Yaş ve toplumsal cinsiyet algısı arasında negatif, yaş ve cinsiyetçi kelime kullanma düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Eğitim düzeyi arttıkça bireylerin cinsiyetçi kelimeleri kullanma düzeyleri azalmakta ve toplumsal cinsiyet algıları artmaktadır. Geleneksel yaşam tarzını benimseyenler cinsiyetçi kelimeleri modern yaşam tarzını benimseyenlerden daha fazla kullanmaktadırlar. Sonuç olarak bireylerin toplumsal cinsiyet algıları ile cinsiyetçi kelimeleri kullanma sıklıkları sosyodemografik özellikler ve yaşam tarzına göre değişmektedir. Farklı bölgelerde daha fazla araştırma yapılması, bireylerin toplumsal cinsiyet algılarının ve cinsiyetçi kelimeleri kullanma sıklıklarının farklı sosyodemografik özellikler ve yaşam tarzlarına göre gruplandırılması, gruplara özgü ihtiyaçların ortaya konulması ve uygulamaların bu ihtiyaçlara yönelik planlanması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

: Cinsiyetçi kelimeler, toplumsal cinsiyet algısı, yaşam tarzı

Etik Beyan

Gazi Üniversitesi Etik Komisyonu 13.09.2022 tarih ve 15 sayılı toplantısında araştırmayı etik açıdan uygun bulmuştur.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Alabaş, R., Akyüz, H. İ. ve Kamer , S. T. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Algılarının Belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 429-448.
• Altınova , H. H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal cinsiyet algısı ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22.
• Altuntaş , O. ve Altınova, H. H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Turkish Studies, 10(6).
• Baloğlu, U. (2019). Yaşam Biçimlerinin Televizyon Dizilerinde Yansıtılması: Bizimkiler Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2875-2897.
• Bhasin, K. (2000). Understanding gender. Kali for Women.
• Burt, K. B. ve Scott, J. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes ın 1990's great Britain. Sex Roles, 46((7/8)), 239–244.
• Buz, S. (2009). Feminist sosyal hizmet uygulaması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), 53-65.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel , F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cockerham, W. C., Abel, T. ve Lüschen, G. (1993). Max Weber, formal rationality, and health lifestyles. The Sociological Quarterly, 34(3), 413-428.
• Connell, R. (2005). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar . Ayrıntı Yayınları .
• Çifçi, S., Saka, G. ve Nurdagül Akın , A. (2022). Gender perception and affecting factors: Example of Mardin. Turkish Journal of Public Health, 20(1).
• Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet ayrımcılığının sosyolojik açıdan incelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 12-27.
• Ersöz, A. G. (2016). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. Anı Yayıncılık.
• Esen, E., Siyez, D. M., Soylu , Y. ve Demirgüz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. E-International Journal of Educational Research, 8(1).
• Frieze, I. H., Ferligoj, A., Kogovšek, T. ve Rener, T. (2003). Gender-role attitudes in university students in the United States, Slovenia, and Croatia. Psychology of Women Quarterly, 27(3), 256-261.
• Fulcher, J. ve Scott , J. (2007). Sociology. Oxford University Press.
• Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. University of California Press.
• Gürbüz, Ş. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem-Analiz. (5. Baskı). Seçkin.
• Kahraman, L., Kahraman , A. B., Ozansoy, N., Akıllı , H., Kekillioğlu, A. ve Özcan , A. (2014). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Algısı Araştırması. Turkish Studies, 9(2), 811-831.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınhay ve D. Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Menegatti, M. ve Rubini, M. (2017). Gender bias and sexism in language. In Oxford research encyclopedia of communication.
• Oakley, A. (1985). Sex, Gender and Society. Gower Publishing Company Limited.
• Onar, S. ve Uçurum, B. (2022). Toplumsal cinsiyetçi söylemin günlük hayatta kullanılan dile yansıması. Electronic Turkish Studies, 17(3), 473-488.
• Öngen, B. ve Aytaç , S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlari ve yaşam değerleri ilişkisi. Istanbul Journal of Sociological Studies(48), 1-18.
• Özdemir, L., Batga, B. ve Uçar, B. (2019). Öğrencilerin toplumsal cinsiyet algilarini etkileyen demografik niteliklerin belirlenmesine yönelik bir araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(24), 212-228.
• Pauwels, A. (2003). Linguistic sexism and feminist linguistic activism. J. Holmes , & M. Meyerhoff (Dü) içinde, The handbook oflanguage and gender (s. 550-570). Malden: MA: Blackwell.
• Pesen, A., Kara, İ., Kale, M. ve Abbak, B. S. (2016). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algısı ile çatışma ve şiddete ilişkin farkındalık düzeylerinin incelenmesi. OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 325-340.
• Ridgeway, C. (2011). Framed by gender: How gender inequality persists in the modern world. Oxford University Press.
• Ridgeway, C. L. (1991). The social construction of status value: Gender and other nominal characteristics. Social Forces, 70(2), 367-386.
• Ridgeway, Cecilia L., Kathy J. Kuipers, Elizabeth Heger Boyle ve Dawn T. Robinson. 1998. How do status beliefs develop? The role of resources and interactional experience. (tarih yok). American Sociological Review, 63, 331-350.
• Rubin, D. L., Greene, K. ve Schneider, D. (1994). Adopting gender-inclusive language reforms: Diachronic and synchronic variation. Journal of Language and Social Psychology, 13, 91-114.
• Rudman, L. A. ve Glick, P. (2008). The Social Psychology of Gender: How Power and Intimacy Shape Gender Relations. The Guilford Press.
• Savcı, İ. (1999). Toplumsal cinsiyet ve teknoloji. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(1), 123-142.
• Scarborough, W. J., Ray , S. ve Risman, B. (2019). Attitudes And the Stalled Gender revolution: egalitarianism, traditionalism, and Ambivalence from 1977 through 2016. Gender & Socıety, 33(2), 173 –200. doi:https://doi.org/10.1177/0891243218809604
• Scott, J. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi. (A. T. Kılıç, Çev.). Agora Yayınları.
• Sobel, M. E. (1981). Lifestyle and Social Structure. Academic Press.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2023). On İkinci Kalkınma Planı. https://onikinciplan.sbb.gov.tr/on-ikinci-kalkinma-plani-turkiye-buyuk-millet-meclisince-onaylandi/ adresinden 18 Nisan 2024 tarihinde alınmıştır.
• Tekin, Ö. A. (2017). Turizm sektöründe toplumsal cinsiyet algısı: Beş yıldızlı otel çalışanları üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12), 669-684.
• Turan, Z., Aydın, Y. ve Toker, E. (2017). Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Dersi” nin hemşirelik öğrencileri toplumsal cinsiyet algısına etkisinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 14(3), 2677-2687.
• Ulusoy, E. ve Çetinkaya, T. (2021). Ataerkinin dilsel pratiğinde cinsiyetçi kelimeler ve Tdk. Atlas Journal, 7(40), 1647-1661.
• United Nations. (2023, 11 03). UN Environment Program . UNEP and the Sustainable Development Goals: https://www.unep.org/explore-topics/sustainable-development-goals adresinden alındı
• Ünal, F., Tarhan , S. ve Köksal , Ç. E. (2017). Toplumsal cinsiyet algısını yordamada cinsiyet, sınıf, bölüm ve toplumsal cinsiyet oluşumunun rolü. Bartın University Journal of Faculty of Education, 6(1), 227-236.
• Vefikuluçay Yılmaz, D., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K. ve Taşkın , L. (2007). Kafkas Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 14(2), 26-38.
• Wood, W. ve Eagly, A. H. (2012). Biosocial construction of sex differences and similarities in behavior. M. Zanna, P. Devine , J. M. Olson, & A. Plant içinde, Advances in Experimental Social Psychology 46 (s. 55-123). Amsterdam: Elsevier.
• World Economıc Forum . (2023). Global Gender Gap Report . Geneva: World Economıc Forum.
• Yılmaz, Y., Gürkan, S., Akdeniz, E. T. ve Tınaz, S. N. (2022). Bireylerin toplumsal cinsiyet rollerinin ve algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(3), 1021-1032.
• Zhang, N. (2006). Gender role egalitarian attitudes among Chinese college students. Sex Roles: A Journal of Research, 55((7-8)), 545–553. doi:https://doi.org/10.1007/s11199-006-9108-x