Firmaların Tahakkuk Ve Nakit Esaslı Finansal Oranları İle Piyasa Değeri İlişkisinin Karşılaştırılması: BİST’te Bir Uygulama

Yıl 2024, Sayı: 37, 519 - 547, 15.10.2024

Tamara Fettahlıoğlu , Mustafa Kısakürek

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1437937

Öz

Muhasebe sisteminde tahakkuk ve nakit esaslı olarak iki ayrı bilgi sunulmaktadır. Tahakkuk esasında firmanın finansal durumu ve faaliyetlerden elde ettiği kâr bilgisi verilirken; nakit esasında firmanın faaliyetleri neticesinde elde ettiği nakit akışları bilgisi verilir. Firmaların finansal durumlarında ortaya çıkan risk ve belirsizlikleri öngörmede tahakkuk esaslı bilginin sınırlı kaldığı görülmüştür. Bu nedenle söz konusu eksikliklerin nakit esaslı bilgi ile giderilerek daha sağlıklı kararlar alınabileceği görülmüştür. Bu çalışmanın amacı tahakkuk ve nakit esaslı değişkenleri kullanarak firma değerinin tespit edilmesinde hangisinin daha etkili olduğunun test edilmesidir. Bunun için 2010-2020 yılları arasında Borsa İstanbul’da (BİST) faaliyet gösteren 36 imalat firmasının finansal tablolarından elde edilen veriler kullanılmıştır. Çalışmada Genelleştirilmiş Momentler Metodu (GMM) Dinamik Panel yöntemi uygulanmıştır. Bu çalışmada kullanılan tahakkuk esaslı ve nakit esaslı oranların firma değeri ile ilişkisi karşılaştırıldığında nakit esaslı oranların firma değerini açıklamada daha başarılı olduğu görülmüştür. Ayrıca firma değerini tespit etmede tahakkuk ve nakit esaslı oranların birlikte kullanılmasının daha tek tek kullanımından daha başarılı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tahakkuk esaslı bilgi, Nakit esaslı bilgi, Finansal oranlar, Firma değeri

Comparison Of The Relationshiıp Between Companies' Accrual-Based And Cash-Based Financial Ratios With Firm Value: An Applicatiıon in BİST

Öz

The purpose of this study is to test whether the accrual-based variable or the cash-based variable is more effective in determining firm value by using accrual and cash-based variables. For this purpose, data obtained from the financialstatements of 36 manufacturing firms operating in Borsa Istanbul (BIST) between 2010 and 2020 are used. Generalized Method of Moments (GMM) Dynamic Panel method was applied in the study. As a result of the analysis, it is found that net profit quality, sales quality and cash return on fixed assets have a positive and significant effect on firm value. However, cash debt coverage and working capital cash return have a negative and significant effect on firm value. However, operating cash flow (operating), operating cash flow (financing), cash interest coverage and equity cash flow ratios have no significant effect on firm value. In addition, according to the results of the analysis of the relationship between accrual-based financial ratios and firm value, asset turnover, inventory turnover, earnings per share and asset growth ratios were found to have a significant effect on firm value. In addition, asset turnover and inventory turnover ratios have the largest effect on firm value, respectively. When the relationship between accrual-based and cash-based ratios used in this study and firm value is compared, it is seen that cash-based ratios are more effective in explaining firm value. In addition, it has been determined that the use of accrual and cash-based ratios together in determining firm value is more successful than using them individually.

Anahtar Kelimeler

Accrual-based information, Cash-based information, Financial ratios, Firm value

Kaynakça

• Akdoğan, N., & Aydın, H. (1987). Muhasebe teorileri. Gazi Üniversitesi Yayınları.
• Akgüç, Ö. (1998). Finansal yönetim (5. Baskı). Avcıol Matbaası.
• Akyüz, K. C., & Yıldırım, I. (2019). Relationship between financial ratios and firm value; An application in paper and paper products industry. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi/Duzce University Journal of Science & Technology, 7(3), 1778-1792.
• Aras, G., Fırtına, Ö.K. &Yıldırım, F.M. (2017). Yatırım ve finansman kararlarının piyasa değerine etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4) 120-138.
• Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The review of economic studies, 58(2), 277-297.
• Arkan, T. (2016). The importance of financial ratios in predicting stock price trends: A case study in emerging markets. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 1 (79), 13–26.
• Asiri, B. K., & Hameed, S. A. (2014). Financial ratios and firm’s value in the Bahrain Bourse. Research journal of finance and accounting, 5(7), 1-9.
• Atieh, H. (2014). Liquidity analysis using cash flow ratios as compared to traditional ratios in the pharmaceutical sector in Jordan. International Journal of Financial Research, 5(3), 146-157.
• Ayrıçay, Y. & Türk, V. E. (2014). Finansal oranlar ve firma değeri ilişkisi: BİST’de bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (64), 53-70.
• Barth, E.M., Cram, P. D., & Nelson, K.K. (2001). Accrurals and the prediction of future cash flow. The Accounting Review, 76(1), 27-58.
• Bernard, L. V., & Stober, L. T. (1989). The nature and amount of information in cash flows and accruals. The Accounting Review, 64(4), 624–652.
• Biçen, Ö.F., & Sezgin H. (2017). Finansal oranların firma değeri üzerindeki etkileri: borsa İstanbul bilişim sektörüne yönelik bir panel veri analizi. Yönetim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 25-41
• Birgili, E., & Düzer, M. (2010). Finansal analizde kullanılan oranlar ve firma değeri ilişkisi: İMKB’de bir uygulama. Mufad Journal, 46, 74-83.
• Cavlak, H., Cebeci, Y. & Güneş, N. (2017). Nakit Akış Tablolarının İçerik Analizi Yöntemi ile Değerlendirilmesi. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 3(13), 234-246.
• Cheng, A. C. & Yang, M. İ. (2003). The incremental information content of earnings and cash flows from operations affected by their extremity. Journal of Business Finance& Accounting, 30(1-2), 73-116.
• Dang, H.N., Nguyen, T.T.C., & Tran, D.M. (2020). A the ımpact of earnings quality on firm value: The case of Vietnam. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(3), 63-72.
• Das, S. (2019). Cash flow ratios and financial performance: A comparative study. Growing Science, 5(1), 1-20.
• Dayı, F., & Ulusoy, T. (2019). The effect of operating ratios on firm value: An application in European airlines. International Journal of Eurasia Social Sciences, 11(40), 493-518.
• Dechow. P. M. (1994). Accounting earnings and cash flows as measures of firm performance: The role of accounting accruals. Journal of Accounting and Economics, 18(1), 3-42.
• Dereköy, F. (2020). Borç ödeme gücünün ölçülmesinde geleneksel oranlar ile nakit akış oranlarının karşılaştırılması: İmalat sektörü örneği. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi,4(1), 151-168.
• Dycman, T. R., Dukes, E. R., & Davis, C. J. (1998). Intermediate accounting (Fourt ed.). Irwin McGraw-Hill.
• Financial Accounting Standards Board- FASB (1980). Statement of financial accounting concept No:3, Elements of Financial Statement of Businness Enterprises.
• Goel, U., Cahdha, S. & Sharma, A. K. (2015). Operating liquidity and financial leverage: Evidences from Indian machinery industry. Social and Behavioral Sciences, (189), 344-350.
• Guay, W. R. & Sidhu, B. K. (2001). The usefulness of long-term accruals. Abacus, 37 (1), 110–131.
• Gül, F. A. (2001). Free cash flow, debt-monitoring and managers LIFO/FIFO Policy Choice. Journal Of Corperate Finnance,7, 475-492.
• Güleç, Ö.F. & Ergi, Ş. (2019). Dünyada ve Türkiye’de finansal ve yerel raporlama standartlarının gelişim süreci. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 258-277.
• Gümüş, U. T., Şakar, Z., Akkın, G., & Şahin, M. (2017). Finansal analizde kullanılan oranlar ve firma değer ilişkisi: BİST’de işlem gören çimento firmaları üzerine bir analiz. Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli İ.İ.B.F. Dergisi, 9(16), 1-23.
• Güvemli, B., Taysı, K., & Saygı, N. (2021). Nakit akışlarının hisse senedi getirileri ve özkaynak kârlılığı üzerindeki etkileri: Türkiye sigorta endeksi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi (Ağustos Özel sayı), 233-248.
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., & Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis (7th ed. Pearson, New York
• İpçi, Ö. M., & Kısakürek, M. M. (2009). İşletme faaliyet nakit akımlarının tahmini üzerine İMKB’de uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış, (27), 1-22.
• Jooste, L. (2006). Cash flow ratios as a yardstick for evaluating financial performance in African businesses. Managerial Finance, 32(7), 569-576.
• Kabak, S., & Aydıngülü S. S. (2023). Finansal İstikrar Politikaları. İçinde B. UĞUR (Editör), Güncel Uygulamalar İle İktisat Politikası, 262-273.
• Kamu Gözetimi Kurumu (t.y.). Türkiye Muhasebe Standardı 1 (TMS 1) Finansal Tabloların Sunuluşu. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/ v2/TMS/TMS_1_ Finansal%20Tabloların%20Sunuluşu.pdf
• Karaca, S.S., & Savsar, A. (2012). The effect of financial ratios on the firm value: Evidence from Turkey. Journal of Applied Economic Sciences, 1(19),56-63.
• Kısakürek, M. M (2005). İşletme faaliyet nakit akımlarının tahmin edilmesi: İMKB’de bir uygulama. (Yayın no. 160305) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/
• Kısakürek, M. M., & Demir, M. (2006). Nakit akım tablosunun hazırlanmasında direkt - endirekt yöntem tartışması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (30), 201-209.
• Kieso, D. E., & Weygadant, J. J. (1989). Intermediate accounting. John Willey&Sons.
• Kwok, H. (2002). The effect of cash flow statament format on lenders decision. The International Journal of Accouinting, 37, 347-362.
• Largay, A. J., & Stickney, P. C. (1980), Cash flow ratio analysis and the W.T. grant company bankruptcy. Financal Analysts Journal, 36(4), 51-54.
• Ligocká, M., & Stavárek, D. (2019). The relationship between financial ratios and the stock prices of selected European food companies listed on stock exchanges. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 67(1).
• Mahyudin, M., Hendri, S., Waskito, I. & Fikri, M. A. (2021). Comparison of accrual ratio and cash ratio accuration in financial reports, prisma sains. Jurnal Pengkajian Ilmu dan Pembelajaran Matematika dan IPA IKIP Mataram, 9(2), 402-412.
• Marsha, N., & Murtaqi, I. (2017). The effect of financial ratios on firm value in the food and beverage sector of the Idx. Journal of Busıness and Management, 6(2), 214-226.
• Naidu, M. P. & Kasthuri, G.V.K. (2021). Data to model the effect of ınventory turnover efficiency on automobile firm’s profitability and enterprise value: A partial least squares structural equation modeling approach (PLS-SEM). Journal of Contemporary Issues in Business and Government 27(3), 2021.
• Nassiripour, S., Greenberg, R. R., & Johnson, G. L. (1996). Prediction future cash flows: current cash flows: Current Earnings. Journal of Accounting and Finance Research, 1996, 113-120.
• Nasir, N. M., & Abdullah, S. N. (2004), Information provided by accrual and cash flow measures in determining firms' performance: Malaysian evidence. American Journal of Applied Sciences, 1(2), 64-70.
• Ogbeide, S., & Akanji, B. (2017). A study on the relationship between cash-flow and financial performance of insurance companies: Evidence from a developing economy. Revista de Management Comparat International, 18(2), 148.
• Örten, R., Kaval, H. & Karapınar, A. (2011). Türkiye muhasebe-finansal raporlama standartları. Gazi Kitabevi.
• Özçalık, S. G., & Aytekin, S. (2017). İşletme değeri ile finansal oranlar arasında ilişki var mı? Borsa İstanbul’da bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 203-214.
• Pesaran, H. M., & Yamagata, T. (2008). Testing slope homogeneity in large panels. Journal of Econometrics,142(1), 50-93.
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Available at SSRN 572504.
• Ruslim, H., & Michael, M. (2019). The effect of financial ratio on company value with inflation as a moderation variable. Jurnal Akuntansi, 23(1), 34-46.
• Ryu, K. & Jang, S. (2004). Performance measurement through cash flow ratios and traditional ratios: A comparison of commercial and casino hotel companies. Journal of Hospitality Financial Management, 12(1), 16-25.
• Sahananporn, J., & Sukcharoensin, S. (2020). The relationship between financial ratios and stock prices: A panel VAR approach. WMS Journal of Management, 9(4), 15-28.
• Sakarya, Ş., & Akkuş, H.T. (2015). Finansal performansın ölçülmesinde geleneksel oranlar ile nakit akım oranlarının karşı-laştırmalı analizi: BİST çimento şirketleri üzerine topsıs yöntemi ile bir uygulama. AKÜ İİBF Dergisi,17(1), 109-123
• Sharma, D., & Iselin, R. E. (2003). The realitive relevance of cash flow and accrural information for solvency assessments: A multi-method approach. Journal Of Business Finance & Accounting, 30(7), 1115-1140.
• Syaiful, S., & Albertus, R.H. (2022). The effect of current ratio, inventory turn over, debt to equity ratio, and net profit margin on the value of companies in the healthcare sector listed on Idx 2017-2020. Strategic Management Business Journal, 2(1),7-15.
• Trejo Pech, C. O., Noguera, M., & White, S. (2015). Financial ratios used by equity analysts in Mexico and stock returns. Contaduría y administración, 60(3), 578-592.
• Uluyol, O. & Türk, V. E. (2013). Finansal rasyoların firma değerine etkisi: Borsa İstanbul (BİST)’da bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 365-384.
• Valkanas, P., & Lyroudi, K. (2018). Do financial ratios affect stock returns in the Athens Stock Exchange?. Economic Alternatives, (4), 497-516.
• Wijewaradana, W.P. & Munasinghe, P.G. (2015). Cash flows and firm performance: Some evidence from the sri lankan firms cash flow. Journal of maNagement Matters Faculty of Management Studies Rajarata University of Sri Lanka, 2(1), 41-48.
• Yusof, Y. (2010). Cash flow ratio as a measure of performance of listed companies in emerging economies: The Ghana example [Degree of Doctor of Philosophy, St. Clements University].
• Zarandi, H. M. P. Ghafarib, E., Arabc, M., & Seyed, M. T. M. (2012). Accrual-based accounting system versus cash-based accounting: An empirical study in municipality organization. Management Science Letters 3, 251-256.
• Zeller, T. L., & Stanko, B. B. (1994). Operating cash flow ratios measure a retail firm’s ability to pay. Journal of Applied Business Research, 10(4), 51-59.