Bankaların Dijital Hizmetlerinin Eşbiçimlilik Bağlamında Değerlendirilmesi: KOBİ Bankacılığı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2024, Sayı: 37, 548 - 570, 15.10.2024

Özlem Yaşar Uğurlu , Mehmet Seyhan , Yasin Bayar

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1494027

Öz

Teknolojide yaşanan gelişmelerle birlikte toplumun her kesimine yansıyan dijitalleşme olgusu, toplumun bir alt sistemi olan örgütlere de sirayet etmiştir. Özellikle internetin yaygınlaşmasıyla birlikte hem örgüt içerisindeki süreçlerde hem de çalışan davranışlarında değişim gözlenmiştir. Bu değişimle birlikte örgütler, teknolojinin çalışma hayatına girmesiyle birlikte faaliyet gösterdikleri sektörde rekabet içerisinde yer alabilmek için değişime uyum sağlayabilecek stratejiler geliştirmeye çalışmışlardır. Bu araştırmada bankaların KOBİ’lere sunduğu dijital hizmetler kurumsal eşbiçimlilik perspektifinden incelenmiştir. Bu bağlamda günümüzde dijitalleşmenin en fazla gözlemlendiği örgüt türlerinden olan bankaların, KOBİ’lerin dijitalleşmesi için sunduğu hizmetler içerik analizi yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Bankaların KOBİ’ler için sunduğu dijital hizmetler, yayımladıkları faaliyet ve entegre raporlarına göre beş yıllık bir süreçte incelenmiştir. Gerçekleştirilen analizlerden ulaşılan sonuçlara göre, bankaların KOBİ’lerin dijitalleşmesi için sunduğu hizmetlerde eşbiçimlilik tespit edilmiştir. Sunulan hizmetlerdeki eşbiçimlilik KOBİ’lerin dijital dönüşüm uygulamalarına da yansımıştır. Ayrıca araştırma bulguları neticesinde, bankaların KOBİ’lere sunduğu dijital hizmetlerde yıl bazında genel olarak artış gözlemlenmiştir. Bununla birlikte pandemi döneminde de sunulan hizmetlerdeki artış dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Dönüşüm, Kurumsal Eşbiçimlilik, Banka, KOBİ

Evaluation of Banks' Digital Services in the Context of Isomorphism: A Study on SME Banking

Öz

With the developments in technology, the phenomenon of digitalization, which is reflected in every segment of society, has also spread to organizations, which are a subsystem of society. With this change, organizations have tried to develop strategies that can adapt to change in order to take part in competition in the sector in which they operate. In this study, the digital services offered by banks to SMEs are analyzed from the perspective of institutional isomorphism. Banks are among the types of organizations where digitalization is most observed today. In this context, the digital services offered by banks for the digitalization of SMEs were investigated using content analysis method. The digital services offered by banks for SMEs were analyzed over a five-year period according to their annual and integrated reports. According to the results obtained from the analysis, isomorphism was found in the services offered by banks for the digitalization of SMEs. The isomorphism in these services is also reflected in the digital transformation practices offered to SMEs. In addition, as a result of the research findings, a general increase was observed in the digital services offered by banks to SMEs on a yearly basis. However, the increase in the services offered during the pandemic period attracted attention.

Anahtar Kelimeler

Digital Transformation, Institutional Isomorphism, Bank, SME

Kaynakça

• Akandere, G. (2021). Dijitalleşme Düzeyi ve Yeşil Lojistik Uygulamaların Lojistik Performansa Etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1979-2000. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1022778
• Andrea, S., Maria I. P., Luigi P. & Gianluigi G. (2020). Internet of Things and Big Data as enablers for business digitalization strategies, Technovation, Volume 98, 102173, ISSN 0166-4972. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2020.102173
• Arslan, M. & Altınışık, S. (2016). İlköğretim Okullarındaki Stratejik Planların Taklitçi Eşbiçimlilik Düzeylerinin Belirlenmesi (Van İli Örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pegegog/issue/22585/241242
• Arslan, Y. & Saylı, Y. (2006). Örgütlerin Kurumsal Çevreye Uyumuna Etki Eden Sosyal Süreçler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (1), 267-280. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/20839/223345
• Asiltürk, A. (2021). İşletmelerde Dijital Dönüşüm Yönetiminde Nihai Hedef: Dijital Olgunluk. Alanya Akademik Bakış, 5 (2), 647-669. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.859300
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) (2023). Kuruluş Listesi. https://www.bddk.org.tr/Kurulus/Liste/77 , (Erişim Tarihi: 25.07.2023)
• Book, M., Gruhn, V., & Striemer, R. (2016). Tamed Agility: Pragmatic Contracting and Collaboration in Agile Software Projects. Cham: Springer International Publishing. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-41478-2
• Boskovi, A., Primorac, D. & Kozina, G. (2019). Digital Organization and Digital Transformations. 40th International Scientific Conference on Economic and Social Development, 263-269.
• Bouncken, R. B., Kraus, S., & Martínez-Pérez, J. F. (2020). Entrepreneurship of an institutional field: the emergence of coworking spaces for digital business models. International Entrepreneurship and Management Journal, 16, 1465-1481. https://doi.org/10.1007/s11365-020-00689-4
• Carbó-Valverde, S., Cuadros-Solas, P. J., Rodríguez-Fernández, F., & EY. (2020). The effect of banks' IT investments on the digitalization of their customers. Global Policy, 11, 9-17. https://doi.org/10.1111/17585899.12749
• Chen, Ying, Haiyan Ma, & Tianyi Zhou. (2024). Learn from Whom? An Empirical Study of Enterprise Digital Mimetic Isomorphism under the Institutional Environment. Economies 12: 243. https://doi.org/10.3390/economies12090243
• Chmil H. L. (2020) Digitalization as a behaviour transformation tool of consumer market economic entities. Majesty of Marketing: Materials of the International conference for the students and junior research staff. 10th of December 2020. Dnipro: Dnipro University of Technology, P. 40-41.
• Crank, J.P. (2003). Institutional Theory of Police: A Review of the State of the Art. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 26(2),186-207. https://doi.org/10.1108/13639510310475723
• Currie, W. L. (2012). Institutional isomorphism and change: the national programme for IT – 10 years on. Journal of Information Technology, 27(3), 236–248. https://doi.org/10.1057/jit.2012.18
• Cyert, R. & March, J. (1963). A Behavioral Theory of The Firm. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Çakar, M. & Danışman, A. (2012). Kurumsal Kuram. Beta Yayınevi. İstanbul.
• Çavuşgil Köse, B. & Erden Ayhün, S. (2018). Kurumsal Eşbiçimlilik Kapsamında Havayolu İttifaklarının Misyon İfadelerinin İncelenmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16 (32), 533-550. https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/40668/441905
• Daft, R. L. (1998). Organization Theory and Design, Sixth Edition, International Thompson Publishing, USA.
• Daft, R. L. (2008). Organization Theory and Design, Tenth Edition, Cengage Learning.
• Deloitte. (2018). Digital enablement turning your transformation into a successful journey. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/at/Documents/human-capital/at-digital-enablement-turning-your-transformation-into-a-successful-journey.pdf
• Dey, E.L., Milem, J.F. & Berger, J.B. (1997). Changing Patterns of Publication Productivity: Accumulative Advantage or Institutional Isomorphism. Sociology of Education, 70(October), 308-323. https://doi.org/10.2307/2673269
• DiMaggio, P. J. & Powell, W.W. (1983). Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields. American Sociological Review, 48, 147-160. https://doi.org/10.2307/2095101
• Fronza, I., Janes, A., Sillitti, A., Succi, G. & Trebeschi, S. (2013). Cooperation wordle using preattentive processing techniques. 6th International Workshop on Cooperative and Human Aspects of Software Engineering (CHASE). (57-64). 25 May 2013, San Francisco, CA, USA. https://doi.org/10.1109/CHASE.2013.6614732
• Gimpel, H., Hosseini, S., Huber, R., Probst, L., Röglinger, M., & Faisst, U. (2018). Structuring Digital Transformation: A Framework of Action Fields and its Application at ZEISS. Journal of Information Technology Theory and Application (JITTA): Vol. 19: Iss. 1, Article 3. https://www.researchgate.net/publication/324538788_Structuring_Digital_Transformation_-_A_Framework_of_Action_Fields_and_its_Application_at_ZEISS
• Gürbüz, M.E. (2021). Konaklama İşletmelerinde Dijital Dönüşüm: Antalya Örneği (Yayın No. 705760) [Yüksek Lisans Tezi, KTO Karatay Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürsoy, Ö. (2021). Yalın üretim sisteminde dijitalleşme ve endüstri 4.0 uygulamaları ile süreç iyileştirme analizi: bir imalat işletmesinde uygulama (Yayın No. 627822) [Doktora Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Hannan, M.T. & Freman, J. (1977). The Population ecology of organizations. The American Journal of Sociology, 82(5):929-964. https://www.jstor.org/stable/2777807
• Haveman, H. (1993). Follow the leader: mimetic isomorphism and entry into new markets. Administrative Science Quarterly, Vol. 38, pp. 593-627. https://www.jstor.org/stable/2393338
• Haveman, H.A. (1993). Follow the Leader: Mimetic Isomorphism and Entry into New Markets. Administrative Science Quarterly, 38, 593-627. https://doi.org/10.2307/2393338
• Hinings B., Gegenhuber T. & Greenwood R. (2018). Digital innovation and transformation: An institutional perspective. Information and Organization, Volume 28, Issue 1, Pages 52-61, https://doi.org/10.1016/j.infoandorg.2018.02.004
• Idroes, F. N., Sule, E. T., Rufaidah, P., & Sari, D. (2018). Isomorphism in the Banking Industry of the Regional Development Banks in Indonesia. In Proceedings of the 1st International Conference on Islamic Economics, Business, and Philanthropy (ICIEBP 2017) - Transforming Islamic Economy and Societies, pages 452-457, ISBN: 978-989-758-315-5. https://www.scitepress.org/Papers/2017/70839/70839.pdf
• İlhan, T. (2008). Türkiye’de Faaliyette Bulunan Uluslararası Ortak Girişimlerde Örgüt Kültürü: Yerel Sosyo-Kültürel Bağlamın Eşbiçimlilik Etkisi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 35(2), 305–343. http://dx.doi.org/10.60165/metusd.v35i2.263
• İşbank (2023). https:// www.isbank.com.tr .(Erişim Tarihi: 25.07.2023)
• Jaja, S., Gabriel, J. & Wobodo, C. (2019). Organizational Isomorphism: The Quest For Survival. 3. 86-94. Noble International Journal of Business and Management Research https://www.researchgate.net/publication/334274385_organızatıonal_ısomorphısm_the_quest_for_survıval
• Kara, H.T. & Kara, S. (2020). Türk Bankacılık Sektöründe Belirsizliğin Etkileri Üzerine Bir Uygulama: Küresel Kriz Sonrasında Örgüt Yapısındaki Değişiklikler. Bankacılar Dergisi, Sayı 114, 71-93. https://www.researchgate.net/publication/357928874_Turk_Bankacilik_Sektorunde_Belirsizligin_Etkileri_Uzerine_Bir_Uygulama_Kuresel_Kriz_Sonrasinda_Orgut_Yapisindaki_Degisiklikler
• Kılıç, Ç. (2015). Stratejik Yönelimlerin Eşbiçimliliği; Vakıf Üniversiteleri Üzerine Bir Araştırma (Yayın No. 407583) [Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kırca, B. (2007). Göçebe Örgütlerde Öykünmeci Eşbiçimlilik: Ankara’da Küçük Ölçekli İşletmeler Üzerine Niteliksel Bir Çalışma (Yayın No.191885) [Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Klein, M. (2020). İşletmelerin Dijital Dönüşüm Senaryoları- Kavramsal Bir Model Önerisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (74), 997-1019. https://doi.org/10.17755/esosder.676984
• Kotarba, M. (2018). Digital transformation of business models. Foundations of Management, 10(1), 123-142. https://doi.org/10.2478/fman-2018-0011
• Kuo, H.-M., Chen, T.-L. & Yang, C.-S. (2022). The effects of institutional pressures on shipping digital transformation in Taiwan. Maritime Business Review, Vol. 7 No. 2, pp. 175-191. https://doi.org/10.1108/MABR-04-2021-0030
• Larjovuori, R.-L., Bordi, L., Mäkiniemi, J.-P., & Heikkilä-Tammi, K. (2016). The role of leadership and employee well-being in organisational digitalisation. In T. Russo-Spena, & C. Mele (Eds.), What's Ahead in Service Research? New Perspectives for Business and Society : Reser 2016 Proceedings (pp. 1159-1172). (RESER Proceedings). https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=3404443
• Magnier-Watanabe, R., & Senoo, D. (2009). The effect of institutional pressures on knowledge management and the resulting innovation: the case of the smartcard in France. International Journal of Intelligent Enterprise, 1(2), 177-197. https://doi.org/10.1504/IJIE.2009.02441
• Matt, D. T., Orzes, G., Pedrini, G., Beltrami, M. & Rauch, E. (2019). Roadmap in eine Digitale Welt. ZWF Zeitschrift für wirtschaftlichen Fabrikbetrieb 114(9), 576-579. https://doi.org/10.3139/104.112136
• Meyer, J., & Rowan, B. (1977). Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony. American Journal of Sociology, 83, 340-363. http://dx.doi.org/10.1086/226550
• Musina, O. B. ., Manini, M. M., & Alala, B. O. (2021). Coercive Isomorphism and Financial Reporting Qualities of Listed Banks in Kenya: Moderating Role of Top Management. SEISENSE Business Review, 1(2), 1-14. https://doi.org/10.33215/sbr.v1i2.501
• Nalbantoğlu, C. B. (2021). Dijital Dönüşümün Örgüt Kültürü Üzerine Yansımaları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23 (40), 193-207. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/63221/885598
• Oğan, E. & Wolff, R. A. (2022). Fortune 500 İşletmelerinin Dijital Dönüşüm Performansında Dijital Kültürün Aracılık Rolü. Fiscaoeconomia, 6(3), 1282-1307. https://doi.org/10.25295/fsecon.111485
• Özcan, S., Karakaya, G. 2023. AHP Yöntemi ile Kurumsal Risk Yönetimi Analizi: KOBİ’lerde Bir Uygulama. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 5(2), 151-170. https://doi.org/10.38009/ekimad.1336527
• Özdemir, A. (2023). Dijital Dönüşümün Örgütsel Çevikliğe Etkisi [Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Özdemir, Ş., & Kılınç, D. (2019). Geleceğin meslekleri. İstanbul: Abaküs Yayınları.
• Parviainen. P., Tihinen, M., Kääriäinen, J., & Teppola, S. (2022). Tackling the digitalization challenge: how to benefit from digitalization in practice. International Journal of Information Systems and Project Management, 5(1), 63–77. https://doi.org/10.12821/ijispm050104
• Rumyantseva, I.A., Krotenko, T.Y. & Zhernakova, M.B. (2020). Problems of Digitalization: Using Information Technology in Business, Science and Education. In: Popkova, E., Sergi, B. (eds) Scientific and Technical Revolution: Yesterday, Today and Tomorrow. ISC 2019. Lecture Notes in Networks and Systems, vol 129. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-47945-9_61
• Sağlam, M. (2021). İşletmelerde Geleceğin Vizyonu Olarak Dijital Dönüşümün Gerçekleştirilmesi ve Dijital Dönüşüm Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (40), 395-420. https://doi.org/10.46928/iticusbe.764373
• Sakib, N.H. (2022). Institutional Isomorphism. In: Farazmand, A. (eds) Global Encyclopedia of Public Administration, Public Policy, and Governance. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-66252-3_3932
• Sargut, A. (1998). Strateji İkamesi Olarak Öykünmeci Eşbiçimlilik. 6. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Scot, R. & Meyer, J. (1994) Instutional Enviroments and Organizations Structural Complexity and Individualism. Sage Publications, London. https://us.sagepub.com/en-us/nam/institutional-environments-and-organizations/book4397
• Souleymanou, K., & Mouafo, C. N. (2020). The Opportunity for Convergence of SYSCOHADA towards IFRS Standards: An Effect of Coercitive and Mimetic Isomorphism. Journal of Modern Accounting and Auditing, 16(2), 71-94. https://doi.org/10.17265/1548-6583/2020.02.002
• Speringer, M. & Judith S. (2019). Differentiation of Industry 4.0 models: The 4th industrial revolution from different regional perspectives in the Global North and Global South. In Regional Academy on the United Nations (RAUN). (No. February), USA. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.35510.55363
• Sucu, M. (2021). Çalışanların Dijitalleşme Faaliyetlerine Uyumu ve Örgüt İklimi Arasındaki İlişkiyi Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 14(77). https://www.researchgate.net/publication/350811005_calısanların_dıjıtallesme_faalıyetlerıne_uyumu_ve_orgut_ıklımı_arasındakı_ılıskıyı_tespıt_etmeye_yonelık_bır_arastırma_a_research_to_determıne_the_relatıonshıp_between_employees'_adaptatıon_to_dıgıtız
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Wu, Z., & Salomon, R. (2016). Does imitation reduce the liability of foreignness? L inking distance, isomorphism, and performance. Strategic Management Journal, 37(12), 2441-2462. https://doi.org/10.1002/smj.2462
• Yilin, Z. , Yunjun, Y., & Zhuming, C. (2022). AI, SME Financing, and Bank Digitalization. China Economic Transition (CET), 5(2). 210-241. https://doi.org/10.3868/s060-014-022-0011-1