Mediating Effect of Intrinsic Motivation and Demographic Effects on the Relationship Between Psychological Empowerment and Organizational Cynicism: Insurance Sector Example

Yıl 2024, Sayı: 37, 249 - 258, 15.10.2024

Halil Özcan Özdemir

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1494164

Öz

Bu çalışmanın amacı sigorta sektöründeki çalışanlar üzerinden psikolojik güçlendirme ile çalışanların örgütsel sinizmleri arasında içsel motivasyonun aracılık etkisini incelemektir. Bu kapsamda İç Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren sigorta çalışanlarına hazır ölçeklerden oluşan anket uygulanmıştır. Elde edilen 412 geçerli anketin 2 tanesindeki veriler normal dağılım göstermeyip diğer 410 veriyi etkileyecek nitelikte doldurulmuş olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamnda sağlıksız 2 verinin çıkarılması ile 410 anket sürece dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında regresyon analizi, t-testi ve ANNOVA testlerinden faydalanılmıştır. Aracılık etkisi incelendiğinde psikolojik güçlendirme ile örgütsel sinizm üzerine etkisinde içsel motivasyonun aracılık etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir (p=0,231). Cinsiyete göre içsel motivasyonun istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı görülmektedir (p=0,025). Erkeklerin içsel motivasyon ortalamalarının (Mean=4,04) kadınların ortalamasından daha yüksek olduğu görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre; örgütsel sinizmin de cinsiyete göre istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı (p=0,38), erkeklerin kadınlara göre daha fazla ortalamaya sahip oldukları görülmektedir (Mean=2,35). Bu durum erkeklerin örgütsel sinizme daha yatkın olduklarını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre içsel motivasyon medeni duruma göre anlamlı şekilde farklılaşmazken örgütsel sinizmin medeni duruma göre istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir (p=0,037). Araştırma sonucuna göre örgütsel sinizmden evli olanların daha çok etkilendiği görülmektedir (Mean=2,36). Son olarak eğitim düzeylerine göre gerek içsel motivasyonda gerekse de örgütsel sinizmde istatistiki olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (p=0,102 & p=0,629).

Anahtar Kelimeler

Sigortacılık çalışanları, içsel motivasyon, psikolojik güçlendirme, örgütsel sinizm, aracılık etkisi.

Etik Beyan

Etik İlkelere uyulmuştur. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Etik Kurulundan 04.03.2021 tarih ve 2021/1. numaralı izin alınmıştır.

Teşekkür

Sayın Editör ve Alan Editörüne şimdiden teşekkür ederim.

Psikolojik Güçlendirme ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkide İçsel Motivasyonun Aracılık Etkisi ve Demografik Etkiler: Sigortacılık Sektörü Örneği

Öz

Bu çalışmanın amacı sigorta sektöründeki çalışanlar üzerinden psikolojik güçlendirme ile çalışanların örgütsel sinizmleri arasında içsel motivasyonun aracılık etkisini incelemektir. Bu kapsamda İç Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren sigorta çalışanlarına hazır ölçeklerden oluşan anket uygulanmıştır. Elde edilen 412 geçerli anketin 2 tanesindeki veriler normal dağılım göstermeyip diğer 410 veriyi etkileyecek nitelikte doldurulmuş olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamnda sağlıksız 2 verinin çıkarılması ile 410 anket sürece dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında regresyon analizi, t-testi ve ANNOVA testlerinden faydalanılmıştır. Aracılık etkisi incelendiğinde psikolojik güçlendirme ile örgütsel sinizm üzerine etkisinde içsel motivasyonun aracılık etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir (p=0,231). Cinsiyete göre içsel motivasyonun istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı görülmektedir (p=0,025). Erkeklerin içsel motivasyon ortalamalarının (Mean=4,04) kadınların ortalamasından daha yüksek olduğu görülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre; örgütsel sinizmin de cinsiyete göre istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı (p=0,38), erkeklerin kadınlara göre daha fazla ortalamaya sahip oldukları görülmektedir (Mean=2,35). Bu durum erkeklerin örgütsel sinizme daha yatkın olduklarını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre içsel motivasyon medeni duruma göre anlamlı şekilde farklılaşmazken örgütsel sinizmin medeni duruma göre istatistiki açıdan anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir (p=0,037). Araştırma sonucuna göre örgütsel sinizmden evli olanların daha çok etkilendiği görülmektedir (Mean=2,36). Son olarak eğitim düzeylerine göre gerek içsel motivasyonda gerekse de örgütsel sinizmde istatistiki olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (p=0,102 & p=0,629).

Anahtar Kelimeler

Sigortacılık çalışanları, içsel motivasyon, psikolojik güçlendirme, örgütsel sinizm, aracılık etkisi.

Kaynakça

• Altınöz, M., Çöp, S., Sığındı, T. (2011). Algılanan örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm ilişkisi: Ankara’daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 285-316.
• Altınöz, M., Çöp, S., Sığındı, T. (2011). Algılanan örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm ilişkisi: Ankara’daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), 285-316.
• Bayram, A., Ergan, S. (2018). Akademisyenlerde psikolojik güçlendirme ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(4), 94-103.
• Brandes, P., Dharwadkar, R., Dean, J. W. (1999). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. In Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests, Psychometrika, 16(3), 297-334.
• Dawson B, Trap R. G. (2004). Basic and Clinical Biostatistics, Lange Medical Books/McGraw-Hill, Third Edition, 312.
• Danaee Fard, H., Delkheh, J., Ghanbary, R. (2018). Organizational cynicism and public service: Motivation explaining the role of moderating employees' perceptions of organizational politics and organizational goal ambiguity, Public Organizations Management, 7(1), 11-26.
• Doğaç, A. (2017). Örgütsel Sinizm ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Van İli Konaklama İşletmeleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Gezer, E. (2018). Yabancı Diller Yüksekokullarında Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Genel ve Örgütsel Sinizm Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hahm, S. W. (2018). Roles of authentic leadership, psychological empowerment and intrinsic motivation on workers' creativity in e-business, Journal of Internet Computing and Services, 19(1), 113-122.
• İşçi, E., Şişman, F. A., Bektaş, G. (2013). A research on the relationship between personnel empowerment and organizational cynicism. Management, 3(5), 252-258.
• Kartal, Y. (2018). Örgütsel Sosyalleşme ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiyi İncelemeye Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Jondeau E., Rockinger M. (2003). Conditional volatility, skewness, and kurtosis: existence, persistence, and comovements, Journal of Economic Dynamics & Control, 27(10), 1699 – 1737.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach's alpha reliability coefficient, Psychiatry and Behavioral Sciences, 6(1), 47-48.
• Kuzu, A. (2023). The effect of psychological empowerment on organizational cynicism: A research on unıversıty staff, Journal of Administrative Sciences/Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(50), 1124-1145.
• Luthans, F., Luthans, K. W., Luthans, B. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and social capital, Business Horizons, 47(1), 45-50.
• Nafei, W. (2015). The role of psychological capital on job embeddedness and organizational cynicism: A study on Menoufia University Hospitals, Journal of Management and Sustainability, 5(1), 50-74.
• Özdemir, H. Ö., Yazıcı, Z. (2021) Otantik liderlik psikolojik güçlendirme örgütsel sinizm ve yaratıcılığa duyulan içsel motivasyon arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modellenmesi ile incelenmesi, Ahi Evran Akademi, 2(2), 70-80.
• Semerci, A. B. (2020). Roles of Employees' SocialCapital in theRelationship between Empowerment and Cynicism, Ege Akademik Bakış Dergisi, 20(1), 43-55
• Spreitzer, G. M. (1995). Psychologicalempowerment in theworkplace: Dimensions, measurement, andvalidation, Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
• Şahin, S., Çelik, A., Altınışık, Ü. (2019). Güreş hakemlerinin örgütsel sinizm tutumlarının incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(4), 285-295.
• Tierney, P., Farmer, S. M., Graen, G. B. (1999). An examination of leadership and employee creativity: The relevance of traits and relationships, Personnel Psychology, 52(3), 591-620.
• Tokgöz, N., Yılmaz, H. (2008). Örgütsel Sinisizim: Eskişehir ve Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Anadolu University Journal of Social Sciences, 8(2), 283–305.
• Uyar, İ. (2018). Hemşirelerde Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, V., Dalbudak, Z. İ. (2018). Aracı değişken etkisinin incelenmesi: Yüksek hızlı tren işletmeciliği üzerine bir uygulama, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(2), 517-534.
• Yuan, F., Woodman, R. W. (2010). Innovative behavior in the workplace: The role of performance and image outcome expectations, Academy of Management Journal, 53(2), 323-342.
• Zhang, X., Bartol, K. M. (2010). Linking empowering leadership and employee creativity: The influence of psychological empowerment, intrinsic motivation, and creative process engagement, Academy of Management Journal, 53(1), 107-128.