TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİNE UYUMSUZLUK NEDENLERİNE YÖNELİK BİR ANKET ÇALIŞMASI

Yıl 2004, Cilt: 18 Sayı: 3, 119 - 122, 01.12.2004

Ahmet Emin Erbaycu Nimet Aksel Aydan Çakan Ayşe Özsöz

Öz

Tüberküloz (TB) t edavisini düzenli olarak sürdürmek ve tamamlamak TB'un kontrolünde en önemli görevlerden birisidir. Bu çalışmada, TB tedavisine uyumsuzluk nedenlerinin hastaların bakış açısı ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tedavileri bir Verem Savaş Dispanseri tarafından başlatıldığı ve takibe alındığı halde takip ve tedavisini aksatan 100 hastaya bu durumun nedenleri bir anket formu ile soruldu. Anketi cevaplayan 100 hastanın 83 (%83)'ü erkek ve 17 (%17)'si kadın idi. Takip ve tedaviyi aksatma nedeni olarak; hastaların %47'si "yakınmalarının geçmesi ve kendilerini iyi hissetmelerini", %43'ü ailevi / sosyal sorunlarını, %26'sı maddi olanaksızlıkları", %26'sı hastalık ve tedavisi hakkında yeterince bilgi verilmemesini", %22'si "işleri nedeniyle vakit bulamamasını", %10'u "yeterince ilaç verilmemesini", %9'u "adresinin değişmesini" ve %23'ü "depresyon, düzensiz yaşam ve alkolizm gibi diğer nedenleri" vurgulamışlardır. Bu anket çalışmasında; tedavi ile yakınmaların azalması / kaybolması, hastaların kendini iyi hissetmeye başlamaları ve mevcut ailevi / sosyal sorunlar, uyumsuzluğun en sık sebepleri olarak belirlendi. Hastaların tedavileri ile ilgili yeterince bilgilendirilmeleri ve eğitilmeleri, sosyal sorunları ile ilgilenilmesi ve psikolojik destek almalarının tedaviye uyumu artıracak önlemler olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler

Akciğer tüberkülozu, tüberküloz tedavisi, tedavi uyumsuzluğu

A QUESTIONNAIRE STUDY TOWARDS CAUSES OF NONCOMPLIANCE FOR TUBERCULOSIS THERAPY

Öz

The regular maintenance and completion of tuberculosis (TB) treatment is one of the most important acts in TB control. In the study; it was aimed to have causes of noncompliance to TB treatment been evaluated with patients' point of view. The causes were asked in questionnaire to 100 patients those are noncompliant to follow and treatment, though Tuberculosis Dispensary initiated and planned the treatment. Of 100 patients those answered the questionnaire, 83 (83%) was man and 17 (17%) was woman. As the cause of noncompliance; 47% said "that their complaints had lost and felt better", 43% said" they had private / social problems", 26% said "they had not afforded to go to dispensary", 26% said "they had not been told enough about disease and treatment", 22% said "that they could not spend time because of their works", 10% said "that the drug given was not enough", 9% said "that the address was changed" and 23% said "that they had depression, alcoholism, bad living conditions". In this questionnaire; as the mostly seen causes of the noncompliance to TB treatment, recovering and disappearing of the complaints, patients' better feeling and the presence of private and social problems was marked. The preventive measures those will increase the compliance are to have the patients been informed and educated of the treatment, to act for their social problems and to maintain psychological support.

Anahtar Kelimeler

Pulmonary tuberculosis, treatment of tuberculosis, noncompliance to treatment

Kaynakça

• 1. T.C. Sa¤l›k Bakanl›¤› Verem Savafl Daire Baflkanl›¤›. Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü ‹çin Baflvuru Kitab›. Ankara 2003: 23-40.
• 2. Özkara fi, K›l›çaslan Z, Öztürk F, Seymeno¤lu S, Erdo¤an AR, Tellio¤lu C, Koflan AA, Kaya B, Koço¤lu F, Kibaro¤lu E. Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz. Toraks Dergisi 2002; 3 (2): 178-87.
• 3. Akto¤u S. Tüberküloz tedavisi: Tedavi ilkeleri. ‹nfeksiyon Hastal›klar› Serisi 2001; 4 (1): 40-6.
• 4. Lienhardt C, Manneh K, Bouchier V, Lahai G, Milligan PJ, McAdam KP. Factors determining the outcome of treatment of adult smearpositive tuberculosis cases in The Gambia. Int J Tuberc Lung Dis 1998; 2 (9): 712-8.
• 5 Rabahi MF, Rodrigues AB, Queiroz de Mello F, de Almeida Netto JC, Kritski AL. Noncompliance with tuberculosis treatment by patients at a tuberculosis and AIDS reference hospital in midwestern Brazil. Braz J Infect Dis 2002; 6 (2): 63-73.
• 6. Burman WJ, Cohn DL, Rietmeijer CA, Judson FN, Sbarbaro JA, Reves RR. Noncompliance with directly observed therapy for tuberculosis. Epidemiology and effect on the outcome of treatment. Chest 1997; 111 (5): 1168-73.
• 7. Cator M, Brassard P, Ducic S, Culman K. Factors related to non-compliance with active tuberculosis treatment in Montreal 1992- 1995. Can J Public Health 2002; 93 (2): 92-7.
• 8. Demissie M, Kebede D. Defaulting from tuberculosis treatment at the Addis Abeba Tuberculosis Centre and factors associated with it. Ethiop Med J 1994; 32 (2): 97-106.
• 9. Reed JB, McCausland R, Elwood JM. Default in the outpatient treatment of tuberculosis in two hospitals in Northern India. J Epidemiol Community Health 1990; 44 (1): 20-3.