TOPLUMDA GELİŞEN PNÖMONİLİ HASTALARA KLİNİK YAKLAŞIM

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 3, 107 - 116, 01.12.2009

Bilgin Sevinç Belma Akbaba Begüm Afşar Bilgen Ateş Baran Sinem Güngör Esen Akkaya

Öz

Toplumda gelişen p nömoni (TGP) bireyin sosyal yaşamı içinde edindiği akciğerin yangısal bir hastalığıdır. Etken ajanlar, hastada mevcut risklere ve ağırlık faktörlerine göre değişmektedir. Buna göre gerekli tedavi rehberler eşliğinde planlanabilmektedir. Ülkemizde önerilen tedavi rehberine göre kliniğimizde yatarak tetkik ve tedaviye alınmış olan TGP'li hastaların özelliklerini, TGP Tanı ve Tedavi Rehberine uyumumuzu [Türk Toraks Derneği Toplum Kökenli Pnömoni Tanı Ve Tedavi Rehberi (2002)] uyumsuzluktaki nedenleri araştırdık. Uyumlu semptomlar ve fizik muayene bulgularının varlığında, akciğer grafilerinde infiltrasyonların gözlenmesi ile TGP tanısı almış 57 olgu [E/K =15/42, yaş ortalaması: 52.8 (13-92)] çalışmaya alındı. Obstrüktif pnömoni, tekrarlayan pnömoni, aspirasyon pnömonisi, gezici pnömoni, hastane kökenli pnömoni olasılığı olanlar, bağışıklığı baskılanmış hastada pnömoni grubunda olanlar ve yoğun bakımda izlenen olgular çalışma dışı bırakıldı. Olgular; klinik, laboratuvar, radyolojik verilerine göre incelenerek rehbere ve klinisyene göre grupları belirlendi. En sık belirti öksürük (%80.7), en sık risk 65 yaş üzerinde olmak (%35) ve en sık ağırlık faktörümüz ise BUN yüksekliği (%12.2) olarak saptandı. Klinik ile rehber grupları arasındaki uyum ağırlıklı Kappa testi ile değerlendirildi. Rehberle uyumumuz %43.8 (n=25; Kappa=0.357; p=0.0004) olarak bulundu. Tedavi başarı oranımız %98,2 olarak bulunurken mortalite oranımız %2 idi. Rehberle bizim yaklaşımımız arasındaki en önemli uyumsuzluk nedeni, üst sınıra yakın ağırlık faktörlerinin, üst sınıfta olduğu kabul edilerek ona göre ilaç seçimi yapma eğilimimiz olarak saptandı. Tedavi başarı oranımız %98.2 olarak bulunurken mortalite oranımız %2 idi. Sonuç olarak; TGP Tanı ve Tedavi Rehberine göre uyumumuz düşük gibi görülmekle beraber; hastaya özgü klinisyen yaklaşımı tedavi başarı oranımızı artırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumda gelişen pnömoni, hastaneye yatırılan hastalar, tanı ve tedavi rehberi, uyum

CLINICAL APPROACH TO THE COMMUNITY ACQUIRED PNEUMONIA

Öz

Community-acquired pneumonia (CAP) is a respiratory tract infection in adults originated from the daily social life of the individual. Etiologic agents vary according to the existing risks and severity factors. According to these agents, the necessary treatment can be managed by the help of CAP guideline. The objective of this study was to assess the features and the reasons of our consistency and inconsistency with Turkish Thoracic Society Community Acquired Pneumonia Guideline (2002) (TTSCAPG) regarding CAP patients who were treated in our clinic according to the national guideline. 57 cases [M/F=15/42, mean age: 52.8 (13-92)] of CAP were taken to the study they had pulmonary infiltration with consistence symptoms and pyhsical examination with pneumonia. Obstructive pneumonia, recurrent pneumonia, aspiration pneumonia, hospital acquired pneumonia, pneumonia in the immuncompromised patient and intensive care unit patients were excluded to the study. Cases were classified groups by the TTS CAPG and the clinicians, after evaluation of their clinical, radyological and laboratory data, retrospectively. Our the most frequent symptom was cough (80.7%); the most frequent risk was being over 65 of age (35%) and the most frequent severity factor was the high level of BUN (12.2%). The success of our treatment is 98.2% while our mortality rate was 2%. The consistency between the clinic and the guideline groups are tested by weighted kappa test. 25 (43.8%) patients were consistently treated with guideline (Kappa=0,357; p=0,0004). The most important inconsistency factor between the clinician and guideline is aim to begin the treatment for the severity factor close to upper level assumpted to upper level. In conclusion, although our consistency with the TTSPG seems to be low, our clinic approach to the patient increased our rate of success.

Anahtar Kelimeler

Community Acquıred Pneumonia, hospitalized patient, diagnosis and treatment guideline, consistency

Kaynakça

• 1. Woodhead M, Blasi F, Ewing S, Huchon G, Leven M, Ortqvist A, Schaberg T, Torres A, van der Heijden G, and T. J. M. Guidelines for the management of adult lower respiratory tract infections. Eur Respir J 2005; 26: 1138-80.
• 2. BTS Guidelines for the management of communityacquired pneumonia in adults. Thorax 2001;56 (Suppl IV): iv1-64.
• 3. T.C. Sa¤l›k Bakanl›¤›, Refik Saydam H›fz›ss›hha Merkezi Baflkanl›¤› H›fz›ss›hha Mektebi Müdürlü¤ü, Baflkent Üniversitesi Ulusal Hastal›k Yükü ve Maliyeti Etkinlik Projesi, 2004 (www.toraks.org.tr).
• 4. Özlü T, Çetinkaya F, Öztuna F, Bülbül Y. Trabzon Merkez Sa¤l›k Ocaklar›na Baflvuran Olgularda Solunum Yolu ‹nfeksiyonlar›n›n De¤erlendirimesi. Toraks Dergisi 2002; 3 (Ek1): 41.
• 5. Türkiye ‹statisitik Kurumu, Sa¤l›k ‹statistikleri (http://www. tuik.gov.tr)
• 6. Özlü T, Bülbül Y, Özsu S. Ulusal verilerle toplum kökenli Pnömoniler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007; 55: 191-212.
• 7. Pachon J, Prados MD, Capote F, Cuello JA, Garnacho J, Verano A. Severe community acquired pneumonia: etiology, prognosis and treatment. Am Rev Respir Dis 1990; 142: 369-73.
• 8. Torres A, Serra-Batlles J, Ferrer A, Jiménez P, Celis R, Cobo E, Rodriguez-Roisin R. Severe community acquired pneumonia: epidemiology and prognostic factors. Am Rev Respir Dis 1991; 144: 312-8.
• 9. Molinos L, Clemente MG, Miranda B, Alverez C, delBusto B, Cocina BR, Alverez F, Gorostidi J, Orejas C; ASTURPAR Group. Communityacquired pneumonia in patients with and without chronic obstructive pulmanary disease. J Infect 2009; 58: 417-24.
• 10. Marras TK, Chan CK. Use of guidelines in treating communityacquired pneumonia. Chest 1998; 113: 1689-94.
• 11. Capelastegui A, España PP, Quintana JM, Gorordo I, Ortega M, Idoiaga I, Bilbao A. Improvement of process-of-care and outcomes after implementing a guideline for the management of community-acquired pneumonia: a controlled before-and-after design study. Clin Infect Dis 2004; 39: 955-63.
• 12. Gök›rmak M, Hasano¤lu HC, Y›ld›r›m Z, Köksal N, Orhan Z, Hac›evliyagil S. Türk Toraks Derne¤i Pnömoni Rehberi’ne uygun tedavi verilen ve verilmeyen toplum kökenli pnömonilerde baflar› oranlar›. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2001; 49: 297-311.
• 13. Menendez R, Ferrando D, Valles JM, Vallterra J. Influence of deviation from guidelines on the outcome of community-acquired pneumonia. Chest 2002; 122: 612-7.
• 14. Mortensen EM, Restrepo MI, Anzueto A, Pugh JA. Antibiotic therapy and 48-hour mortality for patients with pneumonia. Am J Med 2006; 119: 859-64.
• 15. Frei CR, Restrepo MI, Mortensen EM, Burgess DS. Impact of guideline-concordant empiric antibiotic therapy in community-acquired pneumonia. Am J Med 2006; 119: 865-71.
• 16. Mandell LA, Wunderink RG, Anzueto A, Bartlett JG, Campbell GD, Dean NC, Dowell SF, File TM Jr, Musher DM, Niederman MS, Torres A, Whitney CG; Infectious Diseases Society of America; American Thoracic Society. Infectious Diseases Society of America/American Thoracic Society consensus guidelines on the management of community-acquired pneumonia in adults. Clin Infect Dis 2007; 44 Suppl 2: S27-72.
• 17. ATS. Guidelines for the management of adults with community-acquired pneumonia. Am J Respir Crit Care Med 2001; 163: 1730-54.
• 18. Toraks Derne¤i. Toplumda geliflen pnömoni: tan› tedavi rehberi. Toraks Bülteni 1998; 3(Ek 1): 2-14.
• 19. Arseven O, Özlü T, Ayd›n G, Baytemür M, Bozkurt F, Do¤anay M, Ekim N, Eraksoy H, Gür D, Hatipo¤lu ON, Leblebicio¤lu H, Mülaz›mo¤lu L, Özden H, Özinel MA, Savafl ‹, Uçku R, Ünal S, Yenen Ofi. Toraks Derne¤i Eriflkinlerde Toplum Kökenli Pnomöni Tan› ve Tedavi Rehberi 2002. Toraks Dergisi 2002; 3: 1-15S.
• 20. Özlü T, Bülbül Y, Alatafl F. Arseven O, Coflkun Afi, Çilli A, Ekim N, Erdem H, Gürsel G, Hatipo¤lu ON, Leblebicio¤lu H, Mülaz›mo¤lu L, Özden H, Özinel MA, fiahinöz S, Tabako¤lu E, Uçku R, Ünal S. Türk Toraks Derne¤i Erifl- kinlerde Toplum Geliflen Pnomöni Tan› ve Tedavi Uzlafl› Raporu 2009. Toraks Dergisi 2009; 10: 1-16S.
• 21. Bircan A, Y›lmazer ‹, Gök›rmak M, Songür N, Öztürk Ö, fiahin Ü, Akaya A. Toplum kökenli pnömoni hastalar›nda klinik stabilite zaman›, semptom rezolüsyonu ve serum c-reaktif protein iliflkisi. Tur Toraks Der 2009; 10: 47-55.
• 22. Fidan A, K›ral N, Erdem ‹, Eren A, Saraç G, Ça¤layan B. Toplum kökenli pnömonilerde hastane mortalitesi ve ulusal pnömoni tan› ve tedavi rehberine göre de¤erlendirme. Toraks Dergisi 2005; 6: 115-21.
• 23. Arseven O. Toplum kökeli pnömoniler. In: Ekim N, Uçan ES (Eds). Solunum Sistemi ‹nfeksiyonlar›. (Toraks Kitaplar›) ‹stanbul: Turgut Yay›nc›l›k ve Ticaret Afi, 2001: 453-80.
• 24. Dambrava P.G, Torres A, Valle`s X, Mensa J, Marcos M.A, Pen˜arroja G, Camps M, Estruch R, Sa´nchez M, Mene´ndeze R , Niederman MS. Adherence to guidelines’ empirical antibiotic recommendations and community-acquired pneumonia outcome Eur Respir J 2008; 32: 892-901.
• 25. Blasi F, Iori I, Bulfoni A, Corrao S, Costantino S and Legnanie D. Can CAP guideline adherence improve patient outcome in internal medicine departments? Eur Respir J 2008; 32: 902-10.
• 26. Ewig S, Welte T. Evaluation of guidelines for community-acquired pneumonia: a story of confounders, surprises and challenges. Eur Respir J 2008; 32: 823-5.
• 27. Woolf SH. Do clinical practice guidelines define good medical care? The need for good science and the disclosure of uncertainty when defining best practites. Chest 1998; 113: 166-71.