BURSA'DA SİGARA İÇİMİ VE NİKOTİN BAĞIMLILIĞI İLE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 8, 01.05.2011

Hayrettin Göçmen Nazan Nalci Savaş İbrahim Ocak Esma Ceylan Ahmet Ursavaş Mehmet Karadağ Funda Coşkun Eda Durmuş Oktay Gözü

Öz

Sigara öne mli bir sağlık sorunudur. Sağlık Bakanlığı verilerine göre erişkin nüfusumuzun 1/3'ü sigara içmektedir.Çalışmamızda, Bursa'da sigara içme yaygınlığı ve nikotin bağımlılık durumu ile ilişkili olabilecek demografik verileri araştırmayı amaçladık. KOAH günü etkinliklerinde Bursa'da bir alışveriş merkezinde gönüllülerden, sigara ve fagerstrom nikotin bağımlılık durumlarını belirlemek için anket formunu doldurması istendi. Katılımcıların demografik verileri, meslek, ekonomik ve eğitim durumları kaydedilerek değerlendirildi. Çalışmada 298 gönüllü (%62.7 erkek, %38.3 kadın, ortalama yaş 44.9±3.3 yıl) değerlendirildi. Olguların %61.7'si sigara içmekteydi. (Erkeklerin %73.4'ü, kadınların %41.4'ü). Sigara içme oranı erkeklerde anlamlı derecede yüksekti. Sigara içenlerin ortalama fagerstrom skoru 3.6±2.3 idi. Sigara içme süresi, sigara paket yılı ile fagerstrom skoru arasında ilişki yoktu. Serbest meslek grubunda sigara içimi diğer meslek gruplarına oranla anlamlı derecede yüksekti. Sigara içenlerin %29.9'u uzun sigara içmekteydi. Uzun sigara içenler (yaş ortalaması 47.1±2.0 yıl), kısa sigara içenlere (yaş ortalaması 42.0±1.4) oranla anlamlı derecede yaşlıydı. Uzun sigara içenlerin ortalama sigara içme (p=0.025) ve paket yılı (p=0.006) kısa sigara içen gruba oranla anlamlı derecede yüksekti. Toplumumuzda erkeklerde ve serbest meslek grubunda sigara içme oranı yüksektir. İçilen sigara miktarı, nikotin bağımlılığı ile korele olmayabilir. Uzun sigara içimi ileri yaş grubu, daha fazla sigara içim yılı ve paket yılı ile ilişkilidir.

Anahtar Kelimeler

Sigara alışkanlığı, nikotin bağımlılığı, Fagerstrom nikotin bağımlılık skoru

THE FACTORS RELATED TO HABIT OF SMOKING CIGARETTE AND ADDICTION OF NICOTINE IN BURSA

Öz

Smoking cigarette is an important health problem in Turkey. Everyone of three adults smokes according to the data of The Ministry of Health. In our study, we aimed to evaluate smoking and nicotine addiction status and related demographic factors in Bursa's public. Were asked from participants to fill a questionnaire including their smoking and demographic status, in COPD day at a mall in Bursa. Their datas were recorded and evaluated. In this study were evaluated 298 participants (111 female, 187 male) with a mean age of 44.9±3.3 years. 61.7% of the participants was smoking (73.4% of the male and 41.4% of the female). The rate of smoking was significantly higher in male (p0.05). In self employed persons, smoking was significantly higher than other job groups (p

Anahtar Kelimeler

Smoking habit, nicotine addiction, Fagerstrom nicotine addiction score

Kaynakça

• 1. Global tobacco epidemic: American Cancer Society. [http://www.cancer.org]. Accessed February 28, 2006.
• 2. Global Effects of Tobacco Use [http://www. globalhealth.gov/]. Accessed February 28, 2006.
• 3. Temel A. ve ark. Bir E¤itim Hastanesinin Sa¤l›k Personelinde Sigara Al›flkanl›¤›, B›rakma S›kl›¤› ve Ba¤›ml› Kiflilik Özelliklerinin ‹liflkisi. Ba¤›ml›l›k Dergisi 2004; 5: 16-22.
• 4. Göksel T, Cirit M, Bay›nd›r Ü. ‹zmir ili lise ö¤rencilerinin sigara al›flkanl›¤›n› etkileyen faktörler. Toraks Dergisi 2001; 3: 49-53 . 5. Kaya N, Çilli AS. Üniversite ö¤rencilerinde nikotin, alkol ve madde ba¤›ml›l›¤›n›n 12 ayl›k yayg›nl›¤›. Ba¤›ml›l›k Dergisi 2002; 3: 1-8.
• 6. Haberstick BC, Timberlake D, Ehringer MA, Lessem JM, et al. Genes, time to first cigarette and nicotine dependence in a general population sample of young adults. Addiction 2007; 102: 655-65.
• 7. Pomerleau OF, Collins A, Shiffman S, et al. Why some people smoke and others do not: new perspectives. J Consult Clin Psychol 1993; 61: 723-31.
• 8. Pomerleau OF. Individual differences in sensitivity to nicotine: implications for genetic research on nicotine dependence. Behav Genet 1995; 25: 161-77.
• 9. Ezzati M, Henley SJ, Thun MJ, et al. Role of smoking in global and regional cardiovascular mortality. Circulation 2005; 112: 489-97.
• 10. ‹lhan F, Aksakal FN, ‹lhan MN, Aygün R. Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi ö¤rencilerinin sigara içme durumu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: 188-98.
• 11. WHO Global Status Report-Paistan-1997: Tobacco Information and Prevention Source (TIPS), Centers for Disease Control. [http:// www.cdc.gov/tobacco/who/pakistan]. Accessed February 28, 2006.
• 12. Dilbaz N, Apayd›n L. Bir E¤itim Ve Araflt›rma Hastanesinde Çal›flan Hemflireler Aras›ndaki Sigara ‹çme, B›rakma S›kl›¤› Ve Sigara ‹çme Davran›fl›n›n Özellikleri. Ba¤›ml›l›k Dergisi 2002: 3: 4-15.
• 13. P‹AR Sigara Al›flkanl›klar› ve Sigara ‹le Mücadele Kampanyas› Kamuoyu Araflt›rmas› Raporu. ‹stanbul, 1988.
• 14. Kocabafl A. Türkiye’de sigara içme al›flkanl›¤›n›n yayg›nl›¤› ve baz› özellikleri Solunum 1994; 5: 133-47.
• 15. Fakhfakh R, Hsairi M, Maalej M, Achour N, Nacef T. Tobacco use in Tunisia: behaviour and awareness. Bulletin of the World Health Organization 2002, 80 (5).
• 16. Tessier JF, Nejjari C, Bennani-Othmani M. Smoking in Mediterranean countries: Europe, North Africa and the Middle East: results from a co-operative study. International Journal of Tuberculosis and Lung Disease 1999; 3: 927-37.
• 17. A Statement of Joint Committee on smoking and health: Smoking and Health: Physician Responsibilty. Special Report. Chest 1995; 108: 1118-21.
• 18. Seyfikli Z, Gönlügür U, Sümer H, Topçu S. Sivas’ta ev kad›nlar›nda sigara al›flkanl›klar›. Tüberküloz ve Toraks 2001; 49: 37-40.
• 19. Nelson DE, Emont SL, Brackbill RM, Cameron LL, Peddicord J, Fiore MC. Cigarette smoking prevalence by occupation in the United States: a comparison between 1978 to 1980 and 1987 to 1990. Journal of Occupational Medicine 1994; 36: 516-25.
• 20. Kutlu R, Çivi S. Seydiflehir Meslek Yüksek Okulu Ö¤rencilerinde sigara Kullanma Durumlu ve Etkileyen Faktörler. Ba¤›ml›l›k Dergisi 2006; 7: 71-9.
• 21. Arbak P, Erdem F, Karacan Ö ve ark. Düzce Lisesi ö¤rencilerinde sigara al›flkanl›¤›. Solunum 2000; 2: 17-21.
• 22. Bafler S, Hac›o¤lu M, Evyapan F, Özkurt S, K›ter G, Zencir M. Denizli ‹l Merkezinde Yaflayan Eriflkinlerin Sigara ‹çme Özellikleri. Toraks Dergisi 2007; 8: 179-84.
• 23. Çuhadar D, Bahar A. Farkl› Sosyoekonomik Çevreden ‹ki ‹lkö¤retim Okulunda Ö¤renim Gören Ö¤rencilerin Sigara Kullanma Durumlar› ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. F›rat Sa¤l›k Hizmetleri Dergisi 2007; 5: 132-45.
• 24. Ceylan, E, Yan›k, M, Gencer, M. (2005). "Harran Üniversitesi’ne Kay›t Yapt›ran Ö¤rencilerin Sigaraya Karfl› Tutumlar›n› Etkileyen Faktörler", Toraks Dergisi 6: 144-50.
• 25. Okutan O, Tafl D, Kaya H, Kartalo¤lu Z. Sigara içen sa¤l›k personelinde nikotin ba¤›ml›l›k düzeyini etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007; 55: 356-63.
• 26. Sayan ‹, Tekbafl ÖF, Göçgeldi E, Pasl› E, Babayi¤it M. Bir e¤itim hastanesinde görev yapan hemflirelerin sigara içme profilinin belirlenmesi. Genel T›p Derg 2009; 19: 9-15.
• 27. Covey LS, Glassman AH, Stetner F, Becker J. Effect of history of alcoholism or major depression on smoking cessation. Am J Psychiatry 1993;150:1546-7.
• 28. Cox LS, Feng,S, Can J, Ford MM,Tercyak KP. Social and Behavioral Correlates of Cigarette Smoking among Mid-Atlantic Latino Primary Care Patients. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005; 14: 1976-80.
• 29. Nishiura C, Narai R, Ohguri T, Funahashi A, et al. The effect of Smoking Prevalence at Worksites on Individual Cessation Behavior. J Occup Health 2009; 51: 48-56.
• 30. Pomerleau CS, Carton SM, Lutzke ML, Flessland KA, Pomerleau OF: Reliability of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire and the Fagerstrom Test for Nicotine Dependence. Addict Behav 1994; 19: 33-9.
• 31. Stanton W. DSMII-R Tobacco dependence and quitting during late adolescence. Addict Behav 1995; 20: 595-603.
• 32. Coflar B, fiahin K, Ar›kan Z, Ifl›k E. Nikotin ba¤›ml›l›¤›, psikofarmakolojisi ve ba¤›ml›l›k davran›fl›n›n baz› psikiyatrik bozukluklarla iliflkisi. 3P Dergisi 1996; 4: 199-205.