TÜRKİYE'DE HASTA HAKLARI UYGULAMASI: BİR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ'NİN BEŞ YILLIK DENEYİMİ

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 2, 105 - 117, 01.10.2013

Ayfer Zengin Ahmet Emin Erbaycu Aydan Mertoğlu Ergün Yazıcı , Hüseyin Çetinalp

Öz

Hasta hakları uygulamaları, günümüzde Sağlık Bakanlığı'na bağlı tüm hastane ve Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde uygulanmaktadır. Bu çalışmada bir eğitim ve araştırma hastanesinde Hasta Hakları Birimi demografik verilerini ortaya koymak ve başvuru konularının dağılımını belirlemek amaçlanmıştır. 2006-2011 yılları arasında Hasta Hakları Birimi'ne yapılan sözlü ve yazılı başvuru kayıtları incelenmiştir. Hasta Hakları Birimi'ne toplam 3211 başvuru yapılmış, bunların 2955 (%92)'si yerinde çözülmüş, 256 (%8)'i Hasta Hakları Kuruluna alınmıştır. Başvuruların çoğunluğunun personel hakkında olmayıp “sistemin işleyişinden kaynaklanan sorunlara” dair olduğu ve en sık “poliklinik hizmetlerinden” şikayet edildiği tespit edilmiştir. En sık yerinde çözülen başvuru içeriğinin “Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı” kapsamında olduğu, bunu “İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi Hakkı”, “Tıbbi Özen Gösterilmesi Hakkı” ve “Bilgi İsteme Hakkı” ‘nın izlediği saptanmıştır. Kurula alınan başvurularda ise en sık “İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi Hakkı” kapsamında başvuru yapıldığı tespit edilmiştir. Hasta Hakları Birimi, sağlık hizmetinin sunumundan kaynaklanan sorunların çözümünde önemli katkı sağlamaktadır. Birime en sık “genel iletişim sorunları”, “bekleme”, “hizmet alamama” şikayetleri ile başvuru yapılmaktadır. Sorunlar ve başvurular önemli ölçüde birim çalışanlarınca hastane kural ve uygulamaları çerçevesinde yerinde çözülmektedir. Hasta Hakları Kuruluna en sık sağlık çalışanı ile hasta/hasta yakını arasındaki genel iletişim sorunları alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hasta Hakları Birimi, hasta başvurusu, başvuru çözümlemesi, sağlık hizmeti

THE PRACTICE OF PATIENT RIGHTS IN TURKEY: FIVE YEARS EXPERIENCE IN A TRAINNING HOSPITAL

Öz

The practice of patient rights have been used at the centers of the Health Ministry. In this study, we aimed to reveal the demographic data of a unit of patient rights and define the distribution of request subjects at a trainning hospital. Verbal and written requests to The Unit of Patient Rights between 2006-2011 were examined. There were 3211 requests to the unit while 2955 (92%) were resolved at the unit and 256 (8%) were directed to the The Board of Patient Rights. Requests were usually fort he problems caused by working of health service instead of the stuff and complaints were frequently fort he service of policlinics. Most frequent request resolved at the unit was for “The right of having health service with justice and equity” while the others were “The right of respect to human value”, “The right of having medical care” and “The right of asking and getting information”. Of the requests those had been directed to the Board, most frequent subject was “The right of respect to human value”. The unit of Patient Rights is making great contribution in resolving problems caused by the service of health care. Most frequent requests include the subjects of “problems of general dialog”, “waiting” and “not to have health care”. Problems and requests may be resolved by the unit stuff in the light of rules and procedures of the hospital. The most frequent subject directed to the The Board of Patient Rights is problems of general dialog between health stuff and patient / patient' representetive.

Anahtar Kelimeler

The unit of Patient Rights, the visit of the patient, assessment of the visit, health care

Kaynakça

• 1. Barker LR. The social work dictionary. 4th ed., NASAW Press. Barker, 1999: 352.
• 2. Hasta Hakları Yönetmeliği. Resmi Gazete. 01.08.1998, Sayı: 23420: 1-11.
• 3. Hasta Hakları Uygulama Yönergesi. Resmi Gazete. 26.04.2005, Sayı: 3077: 2.
• 4. Akıncı B. Hasta Hakları Birimi uygulamasında Kozan Devlet Hastanesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• 5. Bostan S. Hasta Hakları İhlallerinin Nedenleri. İbn-i Sina Tıp Dergisi 2005; 10 (2-3): 65-72.
• 6. Kızılkaya K. İl-İlçe İnsan Hakları Kurulları ve Mardin Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi SBF Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi ABD, Ankara, 2007; 21.
• 7. İnsan Hakları İhlali İddiası Başvurusu”, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, http://www.ihb.gov.tr/basvuru.htm, 10 Mart 2009.
• 8. Ünsal A, Bulucu GD, Kura E, Ercan Y. Poliklinik Hizmeti Alan Hastaların Hasta Haklarına İlişkin Bilgi Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:6, Sayı:17 (2011): 27-40.
• 9. Aydemir İ. Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Hastanelerde Hasta Hakları Uygulamalarının Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Ankara, 2010.
• 10. Gül G, Bol P, Erbaycu AE. Sağlık hizmeti sunumunda hasta-hekim iletişiminin hasta memnuniyetine etkisi: Bir kano model analizi. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi 2012; 26 (3): 183-94.