KRONİK SOLUNUM YETMEZLİĞİ OLAN HASTALARIN OKSİJEN KONSANTRATÖRÜ KULLANIMINA UYUMLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 3, 165 - 171, 01.12.2013

Elif Tanrıverdi Hatice Canan Hasanoğlu Berna Botan Yıldırım Ayşegül Şentürk Ebru Şengül Parlak Habibe Hezer

Öz

Tütün ürünlerinin kullanımı ve artan sağ kalım süreleriyle birlikte kronik solunum yetmezliği olan hasta sayıları da artmıştır. Hastaların yaşam kalitelerini artırmak ve sağlık harcamalarını azaltmak için evde bakım hizmetleri geliştirilmiştir. Uzun süreli oksijen tedavisi (USOT) ve mekanik ventilasyon uygulamaları bu hastalar için iki majör tedavi yöntemidir. USOT'da en sık kullanılan oksijen temin sistemi oksijen konsantratörleridir. Ancak bu cihazların etkin ve sürekli kullanımında çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Hastalarımızın oksijen konsantratörlerini ne kadar doğru kullandıklarını görmek ve kullanım ile ilgili sorunlarına çözüm üretmek amaçlı çalışmamızı planlandık. Kliniğimizde solunum yetmezliğiyle takip edilen ve evde oksijen konsantratörü ile USOT alan 30 hasta çalışmaya alındı. Tüm hastaların yaşları, cinsiyetleri, sosyal güvenceleri, konsantratör verilmesine neden olan hastalık tanıları ve hastalığın süresi, ek hastalıkları, sigara öyküleri, konsantratör kullanım süreleri ve cihazın üzerinde mevcut olan kullanım süresi kaydedildi. Hastaların 19'u (%63) erkek, 11'i (%37) bayandı. Yaş ortalamaları 65.5 ±12.6 idi. 19 (%63.33) hasta KOAH, 6 (%20) hasta bronşektazi, 3 (%10) hasta intersitisyel akciğer hastalığı, 1 (%3.33) hasta bronkoalveoler akciğer kanseri, 1 (%3.33) hasta KKY nedeniyle oksijen konsantratörü kullanmaktaydı. Hastaların çoğunun cihaz kullanımıyla ilgili birden fazla şikayeti mevcuttu. Cihaza bağlı hareket kısıtlılığı ve cihazın gürültülü çalışması en sık karşılaşılan şikayetlerdi. Sadece 2 hasta (%9.09) günde 15 saat ve üzeri USOT alıyordu. Cihazını 1 saat/günden az kullanan 3 hasta (%13.63) vardı. Hastaların oksijen konsantratörü kullanımına uyumlarını engelleyen ancak çözülebilir çeşitli problemler mevcuttur. Hastaların USOT'a uyumunu artırmada en önemli yöntem cihazın ilk verilişinde hastaların ayrıntılı bilgilendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Solunum yetmezliği, oksijen konsantratörü, hasta uyumu

COMPLIANCE WITH OXYGEN CONCENTRATOR USAGE IN PATIENTS WITH CRONIC RESPIRATORY FAILURE AND FACTORS AFFECTING

Öz

Patients with chronic respiratory failure (CRF) increase associated with the use of tobacco products and increased survival times. Home care develope to improve the patients' quality of life and reduce health care costs. Long-term oxygen therapy (LTOT) and mechanical ventilation strategies are major treatments for these patients. Oxygen concentrators commonly used for LTOT. However, there are several problems about LTOT effectively and continuously. We planned this study to realize how many patients use oxygen concentrators consistently and to help their problems. Thirty patients who diagnosed CFR and take LTOT by oxygen concentrator were enrolled to this study. All patients' age, sex, social security, which diagnoses to give concentrator and duration of illness, comorbidities, smoking history, their habits in oxygen usage and counter results on oxygen concentrators were recorded. Nineteen patients were male and 11 patients were female. The mean age was 65.5 ± 12.6. Nineteen COPD, 6 bronchiectasis, 3 interstitial lung disease, 1 bronchoalveolar lung cancer, 1 congestive heart failure were using oxygen concentrators. Many of the patients had more than one complaints about oxygen usage. Limitation of movement and noisy of the device were the most common complaints. Only 2 patients were receiving LTOT over 15 hours per day. Three patients were using oxygen concentrator less than1 hour / day. Several problems which can be solved prevent the compliance of using oxygen concentrators in patients. The most important method for increasing patient's compliance with LTOT is detailed information when initial administration of the concentrator.

Anahtar Kelimeler

Respiratory failure, oxygen concentrator, compliance

Kaynakça

• 1. Nasilowski J, Przybylowski T, Zielinski J, Chazan R. Comparing supplementary oxygen benefits from a portable oxygen concentrator and a liquid oxygen portable device during a walk test in COPD patients on longterm oxygen therapy. Respiratory Medicine 2008; 102: 1021-5.
• 2. Weitzenblum E. Long-term oxygen therapy in chronic respiratory insufficiency. Usefulness, indications, modes of administration. Presse Med 1992; 21: 424-31.
• 3. Nasilowski J, Przybylowski T, Klimiuk J, Leskow A, Orska K, Chazan R. The effects of frequent nurse visits on patient’s compliance with longterm oxygen therapy (LTOT). A 14-month follow up. Pneumonol Alergol Pol 2009; 77: 363-70.
• 4. Düzenli H, Doğan ÖT, Berk S, Özsahin SL, Akkurt Đ. Kronik solunum yetmezliği olan olgularda uzun süreli oksijen tedavisinin yasam sü- resi üzerine etkisi. Tüberküloz ve toraks Dergisi 2008; 56(2): 179-186.
• 5. Katsenos S, Konstantopoulos SH. LongTermOxygen Therapy in COPD:Factors Affecting and Ways of Improving Patient Compliance. Pulm Med 2011; 2011: 325-62.
• 6. Nocturnal oxygen therapy trial group: continuous or nocturnal oxygen therapy in hypoxemic chronic obstructive lung disease. A clinical trial. Ann Intern Med 1980: 93; 391-98.
• 7. Kim KH, Park TY, Kim ES, Chung KB, Lee S, Yim J et al. Clinical Features of Patients on Home Oxygen Therapy Due to Chronic Respiratory Failure at One University Hospital. Korean J Intern Med 2012; 27: 311-6.
• 8. Akçay S, Öner Eyüpoğlu F, Çelik N, Aydın G. Kronik solunum yetmezliği olan hastalarda uzun süreli oksijen tedavisi uyumu ve etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2001; 49: 13-20.
• 9. Atıs S, Tutluoğlu B, Buğdaycı R. Characteristics and compliance of patients receiving long-term oxygen therapy in Turkey. Monaldi Arch Chest Dis 2001; 56: 105-9.
• 10. Neri M, Melani AS, Miorelli M, Zanchetta D, Bertocco E, Cinti C et al. Longterm oxygen therapy in chronic respiratory failure: A Multicenter Italian Study on Oxygen Therapy Adherence (MISOTA). Respiratory Medicine 2006; 100: 795-806.
• 11. Kampelmacher MJ, Van Kesteren RG, Alsbach GPJ, Melissant CF, Wynne HJ, Douze JMC et al. Characteristics and complaints of patients prescribed longterm oxygen therapy in the Netherlands. Respir Med 1998; 92: 70-5.
• 12. Restrick LJ, Paul EA, Braid GM, Cullinan P, Moore-Gillon J, Wedzicha JA. Assessment and follow up of patients prescribed long term oxygen treatment. Thorax 1993; 48: 708-13.
• 13. Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği. Resmi Gazete 25/03/2010; 27532.
• 14. Pekçalıskan Kurtar N, Uçan ES, Sahbaz S, Ellidokuz H, Çımrın AH, Kurtar E ve ark. Uzun süreli oksijen tedavisinin etkinliği ve hasta uyumu. Toraks Dergisi 2007; 8: 163-9.
• 15. Katsenos S, Charisis A, Daskalopoulos G, Constantopoulos SH, Vassiliou MP. Long-Term oxygen therapy in chronic obstructive pulmonary disease: The use of concentrators and liquid oxygen systems in North-Western Greece. Respiration 2006; 73: 777-82.
• 16. Andersson A, Ström K, Brodin H, Alton M, Boman G, Jakobsson P et al. Domiciliary liquid oxygen versus concentrator treatment in chronic hypoxaemia: a cost-utility analysis. Eur Respir J 1998; 12: 1284-9.
• 17. Tanni SE, Vale SA, Lopes PS, Guiotoko MM, Godoy I, Godoy I. Influence of the oxygen delivery system on the quality of life of patients with chronic hypoxemia. J Bras Pneumol 2007; 33: 161-7.