ANKİLOZAN SPONDİLİT VE ROMATOİD ARTRİT OLGULARINDAN OLUŞAN KOLLAJEN DOKU HASTALIKLARINDA SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ VE KLİNİK BULGULAR

Yıl 2015, Cilt: 29 Sayı: 1, 29 - 36, 01.05.2015

Coşkun Doğan Sevda Şener Cömert Benan Çağlayan

Öz

Amaç: Göğüs hastalıkları açısından asemptomatik olan kollajen doku hastalığına (KDH) sahip olgularda solunum fonksiyon testlerinin (SFT) önemini belirlemek. Yöntem ve Gereç: Çalışmaya Ocak 2010-Aralık 2011 tarihleri arasında hastanemizde Romatoloji Polikliniği'nde romatoid artrit (RA) ve ankilozan spondilit (AS) tanısı almış ve göğüs hastalıkları açısından asemptomatik olan 47 olgu alındı. Olguların demografik bulguları, primer KDH tanıları, hastalık süreleri, fizik muayene (FM) bulguları, arkaön akciğer grafisi (AÖAC) bulguları, sigara alışkanlıkları, solunum fonksiyon testleri (SFT) ve DLCO değerleri kayıt edildi. Olguların SFT değerler klinik ve radyolojik bulguları ile karşılaştırıldı. Bulgular: Olguların 22'si (%46.8) RA, 25'i (%53.2) AS tanısına sahip ve yaş ortalaması (45.0±12.31) yıl idi. En sık FM bulgusunun 10(%21,3) olguda inspiratuar ral olduğu, en sık AÖAC grafisi bulgusunun ise 8 (%17) olguda bilateral retikülerintersitisyel patern olduğu görüldü. Romatoid artritli ve AS'lı olgular birbirleri ile kıyaslandığında RA'lı olguların FVC, FEV1 yüzde değerleri ve DLCO değerleri AS'li gruba göre istatistiksel anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur ((p<0,05). Fizik muayenesinde bilateral ralleri olan, AÖAC grafide
retiküler-intersitisyel patern olan ve yaşı 40’dan büyük olan olgularda FVC, FEV1 ve DLCO
değerlerinin anlamlı derecede düşük olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuç: Kollajen doku hastalığı olan olguların solunum semptomu olmasa dahi FM bulgusu ve
radyolojik bulgu var ise akciğer tutulumu açısından tetkik edilmelidir. KDH’da SFT ucuz,
basit ve güvenilir bir başlangıç tanı aracıdır, SFT sonuçlarını klinik ve radyolojik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Kollajen doku hastalığı, solunum fonksiyon testleri, intersitisyel akciğer hastalığı, ankylosan spondilit, romatoid artrit

PULMONARY FUNCTION TESTS AND CLINICAL FINDINGS IN CONNECTIVE TISSUE DISEASES CONSISTING OF PATIENTS WITH ANKYLOSING SPONDYLITIS AND RHEUMATOID ARTHRITIS

Öz

Aim: To determine the significance of pulmonary function tests (PFT) in patients with connective tissue disease (CTD) and asymptomatic for chest diseases. Material and Methods: Fourty-seven patients diagnosed as RA or AS in our hospital Rheumatology Outpatient Clinic between January 2010-December 2011 were included in the study. The demographic findings, type of CTD, disease duration, physical examination (PE) findings, postero-anterior chest x-ray findings, smoking habits, pulmonary function tests (PFT) and DLCO values were recorded. Pulmonary function tests were compared with clinical and radiological findings. Results: Twenty two (46.8%) of the patients had the diagnosis of RA and 25 (53.2%) had AS with a mean age of 45.0 ± 12.3 years. The most common PE finding was inspiratory crackles at 10(21.3%) patients, and bilateral reticular-interstitial pattern was the most common of chest x-ray finding demonstrated at 8(17%) patients. When the spirometry results of the patients with RA and AS were compared, the FVC, FEV1% and DLCO values of RA cases were statistically significantly lower than AS cases (p 40 years, who had bilateral inspiratory cracles and interstitial reticular pattern were found to be significantly lower (p<0.05).
Conclusion: Patients with CTD should be examined for the lung involvement in the presence of radiological or PE findings even if they were
asymptomatic in terms of respiratory system. PFT is simple, cheap and reliable diagnostic tool at the begining; its results should be considered with clinical and radiological findings.

Anahtar Kelimeler

Connective tissue diseases, pulmonary function tests, interstitial lung diseases. ankylosing spondylitis, rheumatoid arthritis

Kaynakça

• 1. Tabak L. Kollajen doku hastalıklarında plevral efüzyon. TTD Plevra bülteni 2010; 4: 4-7.
• 2. Hoca NT, Yurdakul AS. Kollajen doku hastalıklarında akciğer tutulumu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2004; 52(2): 189-198.
• 3. Şendur F, Karadağ F, Çildağ O, Başar A, Yıldırım T. Ankilozan spondilitli olgularda akciğer tutulumunun akciğer grafisi, solunum fonksiyon testi ve yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi ile araştırılması. Toraks Dergisi 2001; 2(1): 50-52.
• 4. O’Donnel D. Physiology of interstitial lung disease. In: Schwarz M, King Jr T, eds. Interstitial Lung Disease. Hamilton, DN: B.C. Decker, Inc; 1998: 51-70.
• 5. Dawson JK, Fewins HE, Desmond J, Lynch MP Graham DR. Fibrosing alveolitis in patients with rheumatoid arthritis as assessed by high resolution computed tomography, chest radiography, and pulmonary function tests. Thorax 2001; 56: 622-627.
• 6. Banks J, Banks C, Cheong B, Umachandran V, Smith AP, Jessop JD, Pritchard MH. An epidemiological and clinical investigation of pulmonary function and respiratory symptoms in patients with rheumatoid arthritis. Q J Med 1992; 85: 795-806.
• 7. Dawson JK, Fewins HE, Desmond J, Lynch MP, Graham DR. Predictors of progression of HRCT diagnosed fibrosing alveolitis in patients with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2002; 61: 517-521.
• 8. Miller MR, Hankinson J, Brusasco V, Burgos F, Casaburi R, Coates A, Crapo R, Enright P, Van der Grinten CPM, Gustafsson P, Jensen R, Johnson DC, MacIntyre N, McKay R, Navajas D, Pedersen OF, Pellegrino R, Viegi G Wagner Series J. ‘‘ATS/ERS task force standardisation of lung function testing’’ Edited by V. Brusasco, R. Crapo and G. Viegi Number 2 in this Series Standardisation of spirometry Eur Respir J 2005; 26: 319–338.
• 9. Standardization of Spirometry, 1994 Update. American Thoracic Society. Am J Respir Crit Care Med 1995;152:1107-1136.
• 10. Atikcan Ş, Atalay F, Ernam D. Konnektif doku hastalıkları. (In): Erdoğan Y, Samurkaşoğlu B. Editör. Difüz parankimal akciğer hastalıkları. 1. Baskı. Ankara: 2004. S.195-224
• 11. Swigris JJ, Yorke J, Sprunger DB, Swearingen C, Pincus T, Bois RM, Brown KK, Fischer A. Assessing dyspnea and its impact on patients with connective tissue disease-related interstitial lung disease. Respir Med 2010; 104(9): 1350– 1355.
• 12. Rekha V, Mary E. Strek diagnosis and treatment of connective tissue disease-associated interstitial lung disease. Chest 2013; 143(3): 814–824.
• 13. Kim EJ, Collard HR, King TE. Rheumatoid Arthritis-Associated Interstitial Lung Disease: The Relevance of Histopathologic and Radiographic Pattern. Chest 2009; 136(5): 1397–1405.
• 14. Jurik AG, Davidsen D, Graudal H. Prevalence of pulmonary involvement in rheumatoid arthritis and its relationship to some characteristics of the patients. A radiological and clinical study. Scand J Rheumatol 1982; 11: 217-24.
• 15. Salaffi F, Carotti M, Baldelli S, Bichi Secchi E, Manganelli P, Subiaco S, Savolini L. Subclinical interstitial lung involvement in rheumatic diseases. Correlation of high resolution computerized tomography and functional and cytologic findings. Radiol Med 1999; 97(1-2): 33-41.
• 16. Karazincir S, Akoğlu S, Güler H, Balcı A, Babayiğit C, Eğilmez E. Semptomsuz ve sigara içmeyen romatoid artritli hastalarda erken dö- nem akciğer tutulumunun yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmesi. Tü- berküloz ve Toraks Dergisi 2009; 57(1): 14-21
• 17. Castelino FV, Varga J. Interstitial lung disease in connective tissue diseases: evolving concepts of pathogenesis and management Arthritis Res Ther 2010; 12(4): 213.
• 18. Kurt ÖK, Pamuk ÖN, Kurt B. Bağ dokusu hastalıklarına bağlı gelişen interstisyel akciğer hastalığı: Tanı ve tedavi yaklaşımları. Tuberk Toraks 2012; 60(4): 393-400.
• 19. Güyen N, Uysal H. Romatoid artritli kadın hastalarda solunum fonksiyon testleri. Genel Tıp Dergisi 2002; 12(4): 143-146.
• 20. Mountz JD, Turner RA, Collins RL, Gallup KR, Semble EL. Rheumatoid arthritis and small airways function. Arthritis Rheum 1984;27:728- 36.
• 21. Sassoon C, McAlpine SW, Tashkin DP, Baydur A, Quismorio FP, Mongan ES. Small airways function in nonsmokers with rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 1984;27:1218-26.
• 22. Cortet B, Perez T, Roux N, Flipo R, Duquesnoy B, Delcambre B, Remy-Jardin M. Pulmonary function tests and high resolution computed tomography of the lungs in patients with rheumatoid arthritis Ann Rheum Dis 1997; 56(10): 596–600.
• 23. Casserly IP, Fenlon HM, Breatnach E, Sant SM. Lung findings on high-resolution computed tomography in idiopathic ankylosing spondylitis-correlation with clinical findings, pulmonary function testing and plain radiography. Br J Rheumatol 1997; 36(6): 677-82.
• 24. Ayhan –Ardıç FF, Oken O, Yorgancıoğlu ZR, Üstün N, Gökharman FD. Pulmonary involvement in lifelong non-smoking patients with rheumatoid arthritis and ankylosing spondylitis without respiratory symptoms. Clin Rheumatol 2006; 25(2): 213-8.
• 25. Vergnenegre A, Pugnere N, Antonini MT, Arnaud M, Melloni B, Treves R, Bonnaud F. Airway obstruction and rheumatoid arthritis. Eur Respir J 1997; 10: 1072–1078.
• 26. Bilgici A, Ulusoy H, Kuru O, Celenk C, Unsal M, Danaci M. Pulmonary involvement in rheumatoid arthritis. Rheumatol Int 2005; 25: 429-435.
• 27. Chen J, Shi Y, Wang X, Huang H, Ascherman D. Asymptomatic preclinical rheumatoid arthritisassociated interstitial lung disease. Clin Dev Immunol 2013;2013:406927.