İslam Hukukunda Devlet Başkanlığıyla İlgili Kavramların İhtilafı ve Dört Halifeden Sonra Hilafetin Geleceği

Yıl 2016, Sayı: 28, 55 - 80, 30.10.2016

M. Abdülmecit Karaaslan

Öz

İslam hukuku eserlerinde devlet başkanını kastetmek üzere “Halife, imam, emir, melik, sultan” kavramları kullanılmaktadır. Zahirde yönetimin başı olmak gibi bir anlama gelse de Hz. Peygamber’den (s.a.s) günümüze O’nun dînî, rûhî ve dünyevî vazifelerini temsil etme bağlamında çeşitli aşamalardan geçmiştir. Bu makalede; devlet başkanlığında ilgili kavramların “dînî, rûhî-manevî ve dünyevî” manalarla münasebeti ve hangisinin daha ağırlık kazandığı, hilafetin tabiatı gereği dîni sonuçları da olan dünyevî bir alan olduğu, bütün kavramların “adalet ve İslam hukukuna saygı” sıfatlarında birleşebileceği üzerinde durulmaktadır. Bunun yanında, “Hilâfetin Hz. Peygamber’den (s.a.s) sonra 30 yıl olacağı, sonra mülk olacağı, 12 halife veya halifeler geleceği ve sayılarının çok olacağı,
imamların Kureyşten olacağı, iki kişi kalıncaya yönetimin Kureyş’te kalacağı” şeklindeki hadisler, senet ve metin açısından değerlendirilerek; hilafetin mülk yönetimi haline gelişinden günümüze ve geleceğe nasıl bir seyir takip ettiği ve edeceği problemi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku , İhtilaf , Başkanlık , Halife , İmam , Melik , Emir , Kureyşîlik , Dînîlik , Ruhîlik , Manevîlik , Dünyevîlik , 30 Yıl , 12 Halife , Mülk Yönetimi , Adalet