Mekke’de Bir Osmanlı Fakihi: Yazma Nüshalara Göre Pîrîzâde İbrahim’in Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri

Yıl 2020, Sayı: 36, 377 - 415, 30.10.2020

Necmettin Azak

Öz

Pîrîzâde İbrahim XVII. yüzyılda Mekke’de yaşamış ve orada müftilik görevini îfa etmiş velût bir fakihtir. O, fıkıh ilmindeki yetkinliği ve telif ettiği yüzü aşkın eseriyle dönemin önde gelen âlimleri tarafından övgüye mazhar olmuş, Mısırlı Hanefî âlimlerin verdikleri icazetlerle ve şeyhülislam başta olmak üzere pek çok fakihin eserlerine yazdıkları takrîzlerle Hanefî fakihleri arasında tebarüz etmiştir. Ömrünü tedris ve telife adayan Pîrîzâde, bir taraftan ilmî geleneği devam ettirerek fıkhî eserlere şerh ve haşiyeler yazmış, diğer taraftan öteden beri tartışılagelen ilmî konularda yazdığı risalelerle müslümanların sorunlarına kayıtsız kalmayarak güncel dinî konularda çözümler üretmiş, ilmin gelişmesine katkı sağlamıştır. Bununla birlikte, onun hayatı ve eserlerine dair bilgilerin matbu eserlerde az bulunması, yazma nüshaların izini sürmeyi gerekli kılmıştır. Bu çalışmamızda Pîrîzâde’nin hayatını, hocalarını, ilmi yetkinliğini, icazetlerini, kitap ve risalelerini, onun telif ettiği eserlerin yazma nüshalarından istifade ederek bibliyografik bir değerlendirme yapacağız.

Anahtar Kelimeler

Pirizade İbrahim, yazma nüshalar, fikıh, bibliyografya, Mekke

An Ottoman Fiqh Scholar in Mecca: the Life, Personality and Works of Pirizadah Ibrahim According to Manuscript Copies

Öz

Pirizadah Ibrahim who lived in Mecca in the seventeenth century and served there as mufti for many years is a fıqh scholar with many works. He was praised by the leading scholars of the period with his competence in fiqh science and works that he wrote on over hundred subjects. He is praise by the leading scholars of the period with his competence in fiqh science and works that he wrote on over hundred subjects. In addition, her reputation is increase among scholars of Hanafi for the scientific authorization (icazah) given to him by the Egyption Hanafi scholars and the appreciations that many fiqh scholars wrote to his books, especially the sheikhulislam of the period. Pirizadah, who devoted his life to teaching and writing in the islamic sciences, on the one hand, continued the scientific tradition and wrote commentary (sharh) and gloss (hashiyya) on the fiqh works, on the other hand, he did not remain indifferent to the problems of the Muslims with his treatises on scientific subjects that have been discussed for a long time, and he contributed to the development of Islamic sciences. However, the lack of information about his life and works in the published books is made it necessary to follow the manuscript copies. In this study, we will try to reveal Pirizadah’s life, his teachers, his scientific competence, his icazahs and works by making use of the manuscripts he wrote.

Anahtar Kelimeler

Pirizadah Ibrahim, manuscript copies, fiqh, bibliography, Mecca