Kur’ân-ı Kerim’in Işığında Lâiklik ve Demokrasi

Yıl 2019, Sayı: 33, 217 - 237, 30.04.2019

Harun Öğmüş

Öz

Demokrasi ve laiklik, modern çağlarda revaç bulmuş Batı medeniyetine ait değerlerdendir. Bu ikisi hakkında Müslümanlar mutlak kabul, mutlak ret ve şartlı kabul olmak üzere farklı tutumlar sergilemektedirler. Bu makale, bu iki kavramı, Müslümanların dünyadaki mevcut durumlarını da göz önünde bulundurarak Kitap ve sünnetin naslarına göre ele almakta ve laikliğin İslâm’la hiçbir şekilde uzlaşmaz olduğu sonucuna ulaşmaktadır. Çünkü laiklikte Allah’ın indirdiği hükümlere başvurmayı ret tavrı vardır. Bununla birlikte Müslümanın din ve inanç hürriyetine müsaade eden laik ülkelerde yaşaması, İslâm ahlâkının güzel örneklerini sergilemesi ve insanları barışçıl yollarla hakka çağırması mümkün, hatta gereklidir. Böylece o toplumdaki fertler İslâmî ilkeleri benimser, hayatı Kitap ve sünnete göre düzenlemekte uzlaşırlar ve İslâmî değerler onlar üzerinde hâkim olur. Demokrasi ise ya Kitap ve sünnete başvurmakla kayıtlıdır, ya da o kayıttan soyutlanmış mutlak bir yapıdadır. Birincisi kendisinde dinen bir mahzur olmayan bir yönetim şeklinden ibarettir. İkincisi ise kanun koyarken şeriate başvurmamak ve kanun yaparken şeriate uygun oluşuna aldırmayan vekil ve yöneticileri seçmek gibi İslâmî ilkelere aykırı bazı hususlar içermektedir. Bununla birlikte Müslümanlar onda bulunan oy verme, aday olma gibi imkânlardan – özellikle bu yolla haklarını korumaya ihtiyaç duydukları zaman— faydalanabilirler. Hatta içinde bulundukları şartlar sebebiyle bazen bu gerekli de olabilir. Teşrî (yasama) yetkisinin sadece Allah’a ait olduğu bilincinde olarak bu yolu tutarlarsa bunda bir mahzur yoktur.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, laiklik, şeriat, kanun, Kitap ve sünnet

العلمانية والديموقراطية في ضوء القرآن الكريم

Öz

إن الديموقراطية والعلمانية من قيم الحضارة الغربية التي تروج في القرون الحديثة. والمسلمونيختلفون فيهما بالقبول المطلق أو الرفض المطلق أو القبول بالتقييد. هذا المقال يتناولهما حسب نصوصالكتاب والسنة مع ملاحظة أحوال المسلمين الراهنة في العالم ويصل إلى أن العلمانية لا تتوافق مع الإسلامبحال، لأن فيها رفض الرجوع إلى ما أنزله الله. ومع ذلك فللمسلم، بل عليه أن يعيش في البلدان العلمانية التيتسمح له بحرية العقيدة والدين وأن يقدّم نماذج جميلة من الأخلاق الإسلامية ويدعو الناس إلى الحق بطرقسلمية حتى يتبنى الأفراد في المجتمع المبادئ الإسلامية ويتفقوا على تنظيم الحياة وفق الكتاب والسنة وتسودهمالقيم الإسلامية. وأما الديموقراطية فإما مقيدة بالرجوع إلى الكتاب والسنة وإما مطلقة عنه. والأولى عبارة عنشكل إداري لا بأس به شرعاً. والثانية تتضمن أشياء مخالفة للمبادئ الإسلامية كعدم الرجوع في سن القوانين إلىالشرع وتولية النواب والقادة الذين لا يبالون في وضع القوانين بموافقة الشرع. ومع ذلك فللمسلمين أن ينتفعوابما فيها من التصويت والترشح وغير ذلك لا سيما إذا احتاجوا بذلك إلى الدفاع عن حقوقهم. بل يجب ذلكأحياناً بسبب الظروف التي هم فيها. وإذا ذهبوا إلى هذا السبيل ولم يروا التشريع إلا لله تعالى فليس فيه حرج.

Anahtar Kelimeler

الديموقراطية, العلمانية, الشريعة, القوانين, الكتاب والسنة

Secularism and Democracy In The Light of The Quran

Öz

Democracy and secularism are the values of Western civilization promoted in modern centuries. Muslims differ in terms of absolute acceptance, absolute rejection or conditional acceptance. This article deals with them according to the texts of the Quran and the Sunnah, noting the current conditions of Muslims in the world and concluding that secularism does not correspond to Islam in any way, because it refuses to reference to what God has revealed. However, a Muslim must live in secular countries that allow him freedom of thought and religion, and provide beautiful models of Islamic ethics and call people to the right (hakk) in peaceful ways so that individuals in society adopt Islamic principles and agree to organize life according to the Quran and Sunnah. As for democracy, it is either restricted by reference to the Qur’an and Sunnah or it is divorced not. The first is an administrative form that is quite legitimate. And the second contains things contrary to Islamic principles such as non-reference in the enactment of laws to the Sharia and the assigment of deputies and leaders who do not care about the development of laws with the consent of the Sharia. However, Muslims can benefit from voting, for election, etc., especially if they need to defend their rights. But sometimes this is even necessary because of the circumstances in which they are. If they choose this path and see no real legislator except for Allah there is nothing wrong with it.

Anahtar Kelimeler

Democracy, secularism, shari’a, law, the Book (Kitab) and the Sunnah